Thượng tá Nguyễn Xuân Hà (phó trưởng khoa cảnh sát hình sự, Trường CĐ Cảnh sát nhân dân 2):

Sập bẫy do quá lo lắng

Tôi cho rằng hình thức lừa đảo qua điện thoại đã xuất hiện từ nhiều năm nay, nhưng kẻ xấu thường xuyên thay đổi kịch bản nên vẫn có rất nhiều người dân "sập bẫy". Đáng nói, hình thức lừa đảo càng ngày càng tinh vi hơn, ít để lại dấu vết do tội phạm sử dụng công nghệ cao, khiến công tác điều tra phát hiện, ngăn chặn gặp không ít khó khăn.

Đa số các trường hợp nhận được cuộc gọi lừa đảo vào đúng giờ lên lớp, khiến phụ huynh khó liên lạc được với giáo viên nên tỏ ra lo lắng.

Tuy nhiên các nhóm lừa đảo qua mạng hiện nay với nhiều chiêu thức rất tinh vi khiến phụ huynh không kịp trở tay. Những người này thường lợi dụng, đánh vào tâm lý hoang mang, lo lắng của nạn nhân, tạo ra tình huống nguy cấp.

Do đó, nếu như chưa có được thông tin từ nhà trường, phụ huynh có thể "điều tra" ngược lại người gọi điện cho mình bằng các câu hỏi hoặc nhắn tin vào các nhóm chung Zalo, Facebook... của trường, lớp để hỏi thông tin.

Ngoài ra có thể liên hệ ngay với công an nơi gần nhất như phường, xã, thị trấn; công an quận, huyện, thành phố để thông báo và nhờ trợ giúp xác minh thông tin nếu không thể xác minh bằng cách thông thường.

TS Ngô Xuân Điệp (trưởng khoa tâm lý học, Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn, ĐH Quốc gia TP.HCM):

Phụ huynh cần bình tĩnh, gần gũi, dạy con kỹ năng từ chối

Theo tôi, có mấy nguyên nhân cụ thể dẫn đến việc phụ huynh bị lừa đảo khi nghe cuộc gọi con đang cấp cứu thời gian gần đây. Đầu tiên cha mẹ nào cũng lo lắng cho con, nhất là những vấn đề liên quan đến sức khỏe các em.

Thứ hai, phụ huynh chưa kết nối tốt với nhà trường, giáo viên, chưa nắm sát thông tin học tập của con. Vì thế, trước bất cứ việc gì người làm cha làm mẹ cũng cần bình tĩnh, kết nối với các bên liên quan để tìm hướng giải quyết tốt nhất...

Ngoài việc chính quyền phải đảm bảo an toàn trước cổng trường, tôi cho rằng cha mẹ cũng cần lưu ý để dạy con. Trước nay, chúng ta vẫn luôn dạy trẻ phải "gọi dạ, bảo vâng", áp đặt và không lắng nghe trẻ nên trẻ em Việt Nam hiện vẫn thiếu nhiều kỹ năng, trong đó có kỹ năng từ chối người lạ, từ chối những đồ vật lạ...

Trước tiên phải dạy trẻ bảo vệ bản thân trước. Gia đình cũng có một phần trách nhiệm trong việc dạy trẻ tránh xa cái xấu, biết cái nào nên, cái nào không nên...

Vì thế, cha mẹ cần gần gũi con, học cách nói chuyện với con, lắng nghe tâm tư nguyện vọng của con... để từ đó dạy con những kỹ năng cần thiết, cảnh báo con những hiện tượng lừa đảo, khả nghi... trong bối cảnh công nghệ, mạng xã hội phát triển như hiện nay.

MỸ DUNG ghi

Ngành giáo dục tăng cường cảnh báo, nhắc nhở

Hà Nội: thông báo rộng rãi cách xử trí

Ông Phạm Xuân Tiến, phó giám đốc Sở GD-ĐT Hà Nội, cho hay lãnh đạo sở đã yêu cầu các cơ sở giáo dục bên cạnh việc tuyên truyền về hành vi lừa đảo để phụ huynh, học sinh, học viên biết, cần rà soát, có biện pháp phối hợp chặt chẽ hơn với phụ huynh, học sinh, sinh viên.

Cụ thể, cần xây dựng quy định thống nhất, thông báo rộng rãi cách xử trí nếu xảy ra các vấn đề liên quan tới học sinh, học viên trong quá trình học tập tại trường.

Nhà trường và giáo viên chủ nhiệm có trách nhiệm chăm sóc, hỗ trợ học sinh cho tới khi bàn giao cho cha mẹ, không sử dụng hình thức yêu cầu chuyển khoản tiền cho bệnh viện, cho các cá nhân để xử lý như các chiêu lừa đảo.

Lãnh đạo sở cũng đề nghị các nhà trường nhắc nhở học sinh khi nhận được bất cứ thông tin nào qua điện thoại, tin nhắn từ thuê bao lạ phải bình tĩnh thông báo cho giáo viên chủ nhiệm, ban giám hiệu nhà trường, trao đổi với cha mẹ để kiểm chứng, không vội vàng làm theo yêu cầu qua các cuộc gọi điện thoại.

Lãnh đạo Sở GD-ĐT Hà Nội cũng cảnh báo các nhà trường về việc để lọt thông tin của học sinh, của nhà trường. Việc rà soát để ngăn chặn việc lộ lọt thông tin rất cần thiết vì có thể các đối tượng xấu sẽ còn nghĩ ra nhiều chiêu lừa đảo mới dựa trên thông tin của học sinh và nhà trường.

TP.HCM: liên hệ trực tiếp đến nhà trường

Ông Trịnh Duy Trọng, trưởng phòng chính trị tư tưởng, Sở GD-ĐT TP.HCM, cho hay đã chỉ đạo khẩn trương việc kiểm tra, rà soát các kênh thông tin liên lạc giữa cơ sở giáo dục và gia đình; công khai đường dây nóng trên cổng thông tin điện tử của cơ sở giáo dục, đảm bảo được sự kết nối, liên lạc thông tin.

Các cơ sở giáo dục phải có biện pháp tuyên truyền, hướng dẫn đến cha mẹ học sinh, học sinh - sinh viên, giáo viên thận trọng trong việc tiếp nhận thông tin, chủ động rà soát thông tin tránh trường hợp thông tin sai sự thật.

Đặc biệt, thông tin đến cha mẹ của từng học sinh rằng khi cần thông tin liên quan đến việc học tập, rèn luyện, sinh hoạt của học sinh tại nhà trường thì đề nghị quý phụ huynh liên hệ trực tiếp giáo viên chủ nhiệm hoặc liên hệ số điện thoại đường dây nóng của nhà trường. Tuyệt đối không thực hiện các yêu cầu qua điện thoại của các đối tượng mạo danh nhà trường.

Đà Nẵng: làm tốt công tác tuyên truyền

Trao đổi với Tuổi Trẻ, Sở GD-ĐT TP Đà Nẵng cho hay sở đã yêu cầu các đơn vị, trường học thực hiện nghiêm việc vận dụng các kênh thông tin (tin nhắn SMS, nhóm Zalo, website nhà trường...) tuyên truyền đến phụ huynh, học sinh bình tĩnh, đề cao cảnh giác trong trường hợp nhận được cuộc gọi thông báo về các vấn đề sức khỏe, tình hình học tập của con em.

Lãnh đạo nhà trường, giáo viên chủ nhiệm thường xuyên giữ mối liên hệ với phụ huynh để kịp thời tiếp nhận, phối hợp xử lý. Tăng cường giám sát, quản lý đối với người ra vào nhà trường, nhất là thời điểm đầu giờ và tan học.

Tăng cường công tác phối hợp với chính quyền, công an địa phương đảm bảo an toàn giao thông, an ninh trật tự xung quanh trường. Ngoài ra các trường cũng phải đẩy mạnh giáo dục phòng tránh tác hại của thuốc lá, thuốc lá điện tử...

V.HÀ - M.DUNG - Đ.CƯỜNG ghi