Phóng to

Năm nước có biên giới bao bọc vùng biển Bắc Băng Dương giàu tài nguyên. Ảnh: BBC

Phát biểu trên truyền hình Canada, Ngoại trưởng nước này Peter McCay tuyên bố Nga hành động theo tinh thần các khai phá địa lý vĩ đại, nhưng "nay không phải là thế kỷ 19. Không thể đơn giản đi khắp thế giới, cắm cờ mình và tuyên bố đây là đất của tôi". Tuy nhiên, ông cũng khẳng định "chủ quyền của Canada ở Bắc cực không bị đe dọa".

Cùng ngày, người phát ngôn Bộ ngoại giao Mỹ Tom Casey tuy khẳng định hoạt động của Nga nằm trong khuôn khổ Công ước quốc tế về luật biển, đã lấy làm tiếc rằng Mỹ chưa thông qua Công ước này. Ông cũng cho biết khi nhóm họp lại mùa thu năm nay, Quốc hội Mỹ sẽ đưa việc xem xét phê chuẩn công ước vào chương trình nghị sự.

Hiện nay, do chưa phê chuẩn công ước, Mỹ chưa có đại diện trong Ủy ban về biên giới thềm lục địa nên chưa thể có ý kiến về những chi tiết kỹ thuật mà Nga đệ trình lên Ủy ban này. Tuy nhiên, Tom Casey cho rằng một lá cờ ở đáy biển không có ý nghĩa pháp luật nào cho yêu sách của Nga về ranh giới thềm lục địa. "Đó không phải là một lá đơn hàm súc nội dung", người phát ngôn Bộ ngoại giao Mỹ khẳng định.

Theo tinh thần Công ước LHQ về luật biển, năm quốc gia bao quanh vùng cực (Mỹ, Canada. Na Uy, Đan Mạch, Nga) sẽ kiểm soát vùng kinh tế trải dài 320 km từ thềm lục địa từ phần phía bắc lãnh thổ của mình. Nga lại yêu sách một vùng rộng lớn hơn, trải đến tận cực bắc, với lý do là đáy biển Bắc cực và vùng Siberia của Nga là một thềm lục địa thống nhất.

Ngày 3-8, Nga đã gửi hai thiết bị lặn xuống đáy biển và để lại đó một lá cờ Nga khổng lồ cùng một thông điệp gửi thế hệ mai sau trong một khoang kín. Các nhà nghiên cứu đã mang về nhiều mẫu đất và động vật trong lòng biển này. Viện hải dương học thuộc Viện hàn lâm khoa học Nga đang nghiên cứu những mẫu đất này để bổ sung hồ sơ xin công nhận dải dất Lomonosov là phần nối liền của thềm lục địa Siberia. Giá trị của chứng minh này sẽ là 10 tỉ tấn dầu khí trong lòng biển Bắc Băng Dương.