Ông Lại Xuân Thanh - cục trưởng cục hàng không Việt Nam - trả lời các câu hỏi của phóng viên trong buổi họp báo - Ảnh: Nguyễn Khánh

Ông Thanh cho biết nguyên nhân trực tiếp của sự cố mất điện cung cấp cho hệ thống thiết bị điều hành bay tại Trung tâm kiểm soát đường dài Hồ Chí Minh (ACC HCM) và Cơ quan kiểm soát tiếp cận Tân Sơn Nhất (AACC HCM) là do hỏng bộ lưu điện (UPS). 

Lập tổ điều tra nhằm ngăn chặn sự cố tương tự

Tại thời điểm xảy ra sự cố có 54 máy bay trong khu vực trách nhiệm của ACC HCM và trong thời gian xảy ra sự cố có tổng số  92 máy bay bị ảnh hưởng. Nhiều máy bay trong Vùng thông báo bay  (FIR) Hồ Chí Minh và các FIR Hà Nội, Sanya, Pnom Penh, Singapore, Kuala Lumpur đã phải đình hoãn cất cánh tại sân, quay trở lại hạ cánh sân bay khởi hành, hoặc hạ cánh tại sân bay dự bị.

Ông Thanh khẳng định đây là sự cố kỹ thuật đặc biệt nghiêm trọng, lần đầu tiên xảy ra tại Việt Nam, ảnh hưởng đến tất cả các chuyến bay hoạt động trong FIR Hồ Chí Minh và các FIR lân cận, được xem là sự cố quốc tế. Vì vậy Cục Hàng không đã có quyết định lập tổ điều tra làm rõ.

Các sự cố an toàn bay gần đây là điều đáng tiếc trong bối cảnh sự cố hàng không 6 tháng đầu năm tăng cao và Bộ trưởng Bộ GTVT đã ra chỉ thị về việc này.

Cụ thể về sự cố mất điện ở ACC HCM, ông Thanh cho biết nguyên nhân trực tiếp do 1 trong 3 UPS bị hỏng (mỗi UPS có khả năng cung cấp điện cho toàn bộ hệ thống thiết bị điều hành bay hoạt động), khi khởi động lại thì 2 UPS còn lại cũng bị hỏng.

Trong khi đó điện lưới không mất, máy phát điện vẫn hoạt động. Nhưng hai nguồn điện trên vẫn đi qua UPS để cung cấp cho hệ thống nên khi hỏng cả 3 UPS thì hệ thống thiết bị điều hành bay không tiếp nhận được nguồn điện để hoạt động. 

Đến trưa 21-11 cả 3 UPS đã được khắc phục để hoạt động bình thường.

Sáng 21-11, Cục Hàng không đã rà soát lại việc thực hiện kế hoạch ứng phó không lưu khi xảy ra sự cố như vừa rồi.

Với hệ thống cung cấp điện của ACC HCM, tổ điều tra sẽ rà soát lại hệ thống điện dự phòng, công tác bảo dưỡng, bảo hành, quy trình vận hành hoạt động của hệ thống cấp điện, xem xét có lỗi vận hành hay không. Đồng thời rà soát cả quy trình vận hành đầy đủ hay chưa để khắc phục và ngăn ngừa.

Trước mắt, Cục Hàng không cũng yêu cầu Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM) đình chỉ nhân viên trực tiếp vận hành việc cấp điện và kíp trưởng của kíp trực về cấp điện của ACC HCM trong thời điểm xảy ra sự cố để phục vụ điều tra.

Ông Lại Xuân Thanh (ngồi giữa) trao đổi với ông Đoàn Hữu Gia - Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam tại buổi họp báo - Ảnh: Nguyễn Khánh

Chưa có cơ sở kết luận lỗi do chỉ huy bay quân sự

Liên quan đến sự cố hai máy bay dân dụng và trực thăng quân sự “suýt đụng nhau” ở Tân Sơn Nhất ngày 29-10, ông Lại Xuân Thanh  cho biết đây là lỗi vi phạm phân cách tối thiểu giữa hai máy bay gây uy hiếp an toàn bay.

Nguyên nhân sơ bộ ban đầu là do sự phối hợp hiệp đồng bay giữa dân dụng và quân sự của kíp trực điều hành ngày hôm đó, lỗi của kiểm soát viên không lưu (KSVKL) hợp đồng trong việc canh nghe huấn lệnh của các KSVKL điều hành bay. 

Liên quan đến vụ việc trên, ngày 21-11 Cục Hàng không và các đơn vị quân đội liên quan đã có buổi giảng bình để đưa ra những biện pháp trước mắt và lâu dài để tăng cường đảm bảo an toàn, tập trung phối hợp điều hành giữa hàng không dân dụng N Kvà quân sự.

Tuy nhiên, qua giảng bình chưa đủ cơ sở để kết luận sự cố trên là do lỗi của chỉ huy bay quân sự như thông tin trên báo chí. Cục Hàng không cùng phía quân đội thành lập tổ điều tra để làm rõ sự cố và có xử lý nghiêm trách nhiệm của các nhân viên hàng không liên quan cũng như xem xét trách nhiệm của hệ thống.

Ông Thanh cho biết dù có xảy ra các sự cố thời gian qua nhưng nhìn chung ngành hàng không vẫn đang kiểm soát được công tác an toàn.

Trả lời báo chí, đại tá Hà Như Tuế - trưởng phòng Quản lý bay của Quân chủng Phòng không - không quân cho biết chuyến bay trực thăng của quân đội tại Tân Sơn Nhất là có kế hoạch từ ngày hôm trước và đã thông báo cho bên dân dụng chứ không phải chuyến bay phát sinh.

Từ nhiều năm nay không quân đều tăng cường ứng dụng tiếng Anh trong hoạt động bay nhằm đảm bảo phối hợp giữa hàng không dân dụng và quân sự trong những tình huống cần thiết. Vì vậy, chưa thể khẳng định phi công trên hai máy bay không nắm được thông tin do nghe huấn lệnh bằng tiếng Anh bên dân sự và tiếng Việt bên quân sự.

Còn ông Lại Xuân Thanh khẳng định dù sân bay có dùng chung dân dụng và quân sự nhưng hoạt động điều hành bay ở sân bay là điều hành chung chứ không tách thành hai hệ thống độc lập.