Thủ tướng Hi Lạp Alexis Tsipras đã tính toán sai - Ảnh: Reuters

Báo Wall Street Journal đánh giá tuyên bố hôm qua của nhóm bộ trưởng khối đồng euro sẽ trở thành một trong những sự trừng phạt ngoại giao tàn khốc nhất trong lịch sử Liên minh châu Âu (EU), một tổ chức được hình thành với mục tiêu thúc đẩy hòa bình và sự hài hòa nội khối.

Giờ đây châu Âu đang công khai đe dọa một thành viên của đại gia đình mình, buộc quốc gia này phải quỳ gối chịu lệ thuộc hoặc bị hủy diệt.

Khối đồng euro ép Hi Lạp phải thực hiện hàng loạt biện pháp thắt lưng buộc bụng còn "cùng khổ" hơn nhiều so với những gì cử tri nước này đã phản đối từ cuộc trưng cầu ý dân.

Chính quyền Athens sẽ phải bán tài sản nhà nước, chấp nhận để các chủ nợ nước ngoài kiểm soát chặt chẽ các hoạt động tài chính.

Đức, nền kinh tế hàng đầu châu Âu và là chủ nợ lớn nhất của Hi Lạp, chính là quốc gia thể hiện sự cứng rắn khốc liệt đối với chính quyền Athens.

WSJ dẫn lời chuyên gia Wolf Piccoli thuộc Hãng Teneo Intelligene nhận định các bộ trưởng khối đồng euro “đang buộc Thủ tướng Hi Lạp Alexis Tsipras phải giao chìa khóa cánh cửa đất nước cho châu Âu”.

Ông Piccoli dự báo Thủ tướng Hi Lạp có thể sẽ quyết định từ chức nếu chính quyền Athens chịu nhục chấp nhận “tối hậu thư” của châu Âu.

Thủ tướng Tsipras lầm tưởng việc người dân nước này quyết liệt phản đối các điều kiện hà khắc của châu Âu sẽ giúp ông có lợi thế đàm phán với châu Âu, nhưng kết quả cuộc trưng cầu ý dân chỉ là một chiến thắng vô nghĩa.

Ông Tsipras chẳng có bất kỳ lợi thế nào sau đó. Các chủ nợ châu Âu tỏ thái độ cứng rắn đến mức chính quyền Athens buộc phải cúi đầu, đệ trình các biện pháp cải cách tài chính đầy gian khổ.

Nhưng giờ dù Hi Lạp chấp nhận đáp ứng các đòi hỏi cũ của châu Âu thì chừng đó là không đủ. Vấn đề có thể là châu Âu “ngứa mắt” với Đảng Syriza. Một số nhà quan sát nhận định những diễn biến vừa qua cho thấy Syriza thực tế không chủ trương quyết tâm chống thắt lưng buộc bụng mà thực tế muốn đất nước Hi Lạp tự quyết định số phận của mình, tự đưa ra các giải pháp.

Có lẽ đó chính là lý do các nhà lãnh đạo châu Âu lo ngại. Nhiều khả năng khối đồng euro cho rằng Đảng Syriza sẽ không thực hiện các biện pháp giảm chi một cách nghiêm túc.

Hơn nữa, nếu châu Âu tỏ thái độ mềm dẻo với Hi Lạp vì “nổi loạn”, rất có thể các nền kinh tế đang oằn mình vì nợ nần và thắt lưng buộc bụng khác như Tây Ban Nha, Ý và Bồ Đào Nha cũng vùng dậy. Khi đó khối đồng euro sẽ rắc rối to, chủ nợ Đức sẽ thiệt hại lớn. Vì thế Thủ tướng Đức Angela Merkel đã tỏ ra hết sức cứng rắn với Athens.

Sự cứng rắn của các bộ trưởng trong cuộc họp ở Brussels (Bỉ) cho thấy Hi Lạp sợ phải rời khối đồng euro hơn là Đức và một số quốc gia châu Âu khác. Vấn đề là giờ Athens sẽ phản ứng tiếp theo như thế nào.