TS LÊ HỒNG SƠN (cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Tư pháp):

Đừng đẩy người chống tiêu cực vào thế cô đơn

Vụ clip quay cảnh tiêu cực thi cử tại Bắc Giang đã được công bố nhiều ngày nay. Dư luận có nhiều ý kiến khác nhau bàn về chuyện xử lý thế nào với các đối tượng vi phạm, trong đó có ý kiến của lãnh đạo Bộ Giáo dục - đào tạo. Với những gì thấy được trong các clip thì sự vi phạm quy chế thi là công khai, trắng trợn và có tổ chức, coi thường kỷ cương phép nước và đạo đức xã hội. Như vậy, việc xử lý trách nhiệm đối với chủ tịch hội đồng thi, cán bộ coi thi và các học sinh quay cóp bài không có gì phải bàn cãi nữa. Chuyện đáng nói ở đây là học sinh quay clip đó sẽ bị xử lý thế nào? Đọc trả lời của lãnh đạo Bộ Giáo dục - đào tạo trên báo chí cũng như đọc các ý kiến cho rằng cần phải xử lý học sinh quay clip theo đúng quy chế thi, tôi thấy rất buồn.

Trước hết, đối chiếu với quy chế thi thì người quay clip vi phạm vì đã mang thiết bị điện tử ghi hình vào phòng thi. Hành vi này nếu bị phát hiện tại chỗ sẽ bị đình chỉ thi. Nhưng ở đây cần đặt ra một vấn đề là nếu xử lý học sinh này giống như xử lý các học sinh quay cóp bài và các cán bộ coi thi, sẽ mặc nhiên đánh đồng hành vi vi phạm quy chế và hành vi chống tiêu cực. Tôi cho rằng quy chế thi quy định như vậy là có vấn đề và cần phải sửa lại cho cụ thể, rõ ràng.

Trong trường hợp cụ thể này, khi xử lý cũng cần phải phân biệt giữa mục đích sử dụng thiết bị ghi hình để quay cóp bài và mục đích ghi hình để tố cáo vi phạm, chống tiêu cực. Những ý kiến cho rằng phải xử lý người quay clip đúng quy chế thi chắc chắn đang gây ra áp lực rất lớn đối với học sinh quay clip, đẩy người chống tiêu cực vào thế cô đơn. Đó là chưa kể đến chuyện học sinh này đang phải đối mặt với nhiều sức ép từ các bạn cùng thi, từ ngôi trường và cộng đồng ở địa phương đó. Nếu cứ tư duy “phải xử lý” như vậy thì trong xã hội còn ai dám chống tiêu cực nữa? Hậu quả là người ta sẽ “mũ ni che tai”, làm ngơ trước tiêu cực, gian dối.

Chống tiêu cực, gian lận trong thi cử là trách nhiệm của Nhà nước, cụ thể ở đây là của ngành giáo dục, nhưng ngành giáo dục đã không làm tròn nhiệm vụ nên mới xảy ra những vi phạm đáng xấu hổ như trên. Hành vi quay clip để phơi bày sự thật, tố cáo tiêu cực là hành vi đáng được hoan nghênh, tôn vinh. Thậm chí, nếu xử lý những cán bộ, thí sinh vi phạm trong clip đó như đình chỉ nhiệm vụ, hủy toàn bộ kết quả thi... thì người có trách nhiệm phải có biện pháp bảo vệ người quay clip chứ không phải lên báo nói rằng “như vậy là vi phạm, phải xử lý”.