Phóng to

Các nhân viên y tế biểu tình tại Copenhagen - Ảnh: Berlingske

TTO - Thứ sáu 18-4 là ngày lễ tại Đan Mạch nhưng nhiều gia đình tại đây không có được những ngày nghỉ cuối tuần vui vẻ do cuộc đình công của 23.000 nhân viên y tế tại thủ đô Copenhagen và một số thành phố khác bắt đầu từ ngày 16-4 (cũng là ngày kỷ niệm sinh nhật Nữ hoàng Margrethe II) đòi tăng lương thêm 15%.

Khoảng 50.000 nhân viên y tế, y tế cộng đồng, trợ giáo đã biểu tình rầm rộ tại Copenhagen trưa ngày 17-4, các cuộc biểu tình tương tự cũng diễn ra tại các thành phố Odense, Aarhus, Bornholm…

Các Hội đồng thành phố, đơn vị chịu trách nhiệm trả lương cho nhân các nhân viên y tế và y tế cộng đồng, trước đề nghị tăng 12,8% lương - bằng với mức tăng của các ngành dịch vụ công cộng khác, nay nâng lên 13,9% nhưng Hội đoàn nhân viên ngành y tế FOA cương quyết không nhượng bộ.

Theo FOA, có 35.000 hội viên đồng ý tham gia bãi công, tuy nhiên để các bệnh viện vẫn có thể họat động, chỉ có 23.000 nhân viên từ điều dưỡng, y tá, vật lý trị liệu, xét nghiệm, tạp vụ …đến cô mụ tham gia đình công đợt I từ 16-4. Nếu không đạt được thỏa thuận, thì 12.000 người còn lại sẽ đình công tiếp từ ngày 28-4.

Mấy ngày hôm nay nhiều bệnh viện tại đây chỉ hoạt động cầm chừng, người đã lành bệnh cũng không thể xuất viện do các địa phương không thể bố trí nhân viên chăm sóc tại gia. Tuy Tổ chức các bệnh viện tư nhân Đan Mạch đề nghị sẽ hỗ trợ các bệnh viện công nhưng thiện chí của họ cũng không làm giảm bớt gánh nặng do số giường có hạn.

Cũng từ ngày 16-4 nhiều trợ giáo ^(*) tại Copenhagen và 11 thị xã cũng đình công để hỗ trợ ngành y tế khiến 20.000 cháu không thể đến lớp do không có người trông nom.

Theo thăm dò của Gallup Đan Mạch ngày 17-4 thì 72% những người được hỏi cho biết họ ủng hộ yêu sách tăng 15% lương của ngành y, tuy nhiên vấn đề nan giải là khả năng chi trả của các Hội đồng thành phố vì họ tuyên bố không thể cân đối ngân sách.

Trong 20 năm trở lại đây, số người làm việc tại Đan Mạch ngày càng giảm đi. Nguyên nhân đầu tiên là rất nhiều công ty Đan Mạch, từ sản xuất vật liệu xây dựng, thiết bị điện lạnh đến thuốc đặc trị đã phải chuyển ra sản xuất tại nước ngoài, chủ yếu tại Đông Âu và Trung quốc, do thuế và lương bổng trong nước quá cao, làm giảm khả năng cạnh tranh của họ so với các nước khác. Nguyên nhân thứ hai là chế độ phúc lợi xã hội quá tốt của Đan Mạch, áp dụng từ năm 1984, đã vô tình tạo điều kiện cho những người lười biếng càng lười hơn.

Hiện nay một người trong tuổi lao động mà không đi làm được trợ cấp khoảng 12.000 kr./tháng trong khi một nhân viên y tế tại bệnh viện hay y tế cộng đồng lãnh khoảng 20.000 kr./tháng. Do vậy, các ngành như y tế, mẫu giáo, nhà trẻ… bị nhiều người chê. Nếu không tìm được việc ưa thích thì họ chọn giải pháp ở nhà hoặc chỉ làm đúng 3 năm, thời gian làm việc tối thiểu theo luật định để được nhận tiền hưu non.

Gánh nặng ngân sách, do vậy, lại trút lên những người chịu làm việc. Một người làm tạp vụ có thu nhập từ trên 3.000 kr/tháng đã phải đóng thuế, do đó nhiều khi người đi làm, sau khi đóng thuế, lại có ít tiền hơn người không đi làm!

Theo Bộ Lao Động Đan Mạch thì trong vòng 10 năm qua tỉ lệ những người thuộc diện này tăng nhanh chóng. Riêng số người gốc nhập cư hưởng chế độ về hưu non tăng 171%, số phụ nữ trong lứa tuổi từ 18-29 nhận tiền hưu non tăng 50%, một sự lãng phí ghê gớm về tiền bạc và sức lao động trong bối cảnh dân số tại đây ngày càng già đi.

Trước tình hình này, Đảng Cấp tiến Đan Mạch tuyên bố sẽ đề xuất Quốc hội xem xét lại chế độ tiền trợ cấp về hưu non áp dụng cho những người dưới 35 tuổi nhằm tăng số người tham gia lao động. Theo IMP thì mức tăng trưởng kinh tế hiện nay của Đan Mạch, 1,5% là thấp thứ nhì trong khối EU, chỉ cao hơn Ý (1,3%), và thấp thứ 17 trên toàn thế giới, một tín hiệu không mấy lạc quan đối với các nhà kinh tế tại đây.

Hiện tại Đan Mạch phải đối mặt với tình trạng khan hiếm lao động trầm trọng trong hai ngành y tế và giáo dục. Quý 4-2007, các bệnh viện tại Đan Mạch đã phải giảm trên 200 giường bệnh do thiếu y tá. Giải pháp thuê bác sĩ, y tá nước ngoài cũng cần phải có thời gian, do họ phải mất tối thiểu 2 năm để học tiếng Đan Mạch. Các trường mẫu giáo, nhà trẻ cũng gặp rất nhiều khó khăn do thiếu lực lượng trợ giáo. Nhiều Hội đồng thị xã ra sức vận động những ông bà hưu trí trong độ tuổi 50-60 đăng ký làm trợ giáo bán thời gian.

Hiện nay, để có thể có chỗ cho con tại nhà trẻ, các bà mẹ tại đây phải làm hồ sơ đăng ký khi cháu bé mới được 3 tuần tuổi. Các công ty lữ hành Thái Lan thì thu được khá tiền từ các tour kết hợp du lịch, bảo dưỡng sức khỏe và tập thể dục dưỡng sinh.

* Ở VN thường gọi là bảo mẫu, nhưng tại các nước Âu châu, có cả nam và nữ làm công việc này, lý do là có nhiều cháu được sinh ra trong những gia đình mẹ độc thân