Phóng to

Ông Estrada đã bị bắt giam sau khi bị phế truất năm 2001 - Ảnh: AP

Nếu ông Estrada bị kết tội, bà Arroyo sẽ đối mặt với nhiều chống đối công khai của số đông những người dân nghèo ủng hộ Estrada. Một phán quyết trắng án đối với ông Estrada cũng sẽ đặt bà Arroyo vào tình trạng phải chống đỡ các cuộc tấn công của phe đối lập, trong đó phe đối lập sẽ lặp lại những cáo buộc rằng ông Estrada bị hạ bệ trong một cuộc đảo chính do tầng lớp trung lưu, giới doanh nhân, nhà thờ và quân đội tiến hành.

Estrada bị hạ bệ trong cuộc nổi loạn của dân chúng năm 2001 trong bối cảnh có những cáo buộc rằng ông đã tích cóp được 80 triệu USD từ những lại quả về thuế và tiền hối lộ của các chủ cờ bạc bất hợp pháp. Được bầu làm tổng thống năm 1998 với số phiếu cao nhất trong lịch sử bầu cử ở Philippines, ông Estrada đã kịch liệt phản bác các cáo buộc này.

Bà Arroyo sau khi tiếp quản ghế tổng thống từ tay ông Estrada đã phải vượt qua hai cuộc đảo chính quân sự và sau đó tái đắc cử năm 2004 trong một cuộc bầu cử bị bao phủ bởi cáo buộc lừa đảo và gian lận. Các nhà phân tích nói rằng bà Arroyo đã vượt qua được những thử thách để giữ vững chiếc ghế tổng thống chẳng qua là vì người dân Philippines đã quá mệt mỏi với những tranh cãi chính trị hoặc vì không muốn thay đổi hiện trạng.

Mặc dù vậy, nếu phán quyết khẳng định ông Estrada trắng án, điều này cũng có nghĩa "lâu nay bà Arroyo là một vị tổng thống bất hợp pháp". Việc tuyên bố trắng án đối với Estrada cũng có thể gây trở ngại đối với chương trình kinh tế của bà Arroyo và đặt bà vào thế dễ phải hứng chịu các cuộc tấn công về mặt pháp lý. Như vậy, nếu ông Estrada trắng án, bà Arroyo sẽ rơi vào tình trạng rất khó khăn.

Các nhà phân tích cũng cho rằng nếu ông Estrada bị kết tội, một bản án như vậy sẽ giúp duy trì tính hợp pháp đối với cương vị tổng thống của bà Arroyo, tạo cho bà điều kiện để hành động và cho phép Estrada giữ được thể diện bằng một đặc xá của tổng thống.

Trước khi phán quyết được công bố, các cố vấn của bà Arroyo đã thông qua báo chí để đưa ra ý tưởng đặc xá và nói rằng chương trình nghị sự về kinh tế của tổng thống Arroyo bao gồm cả việc hòa giải với các kẻ thù. Một cố vấn cao cấp của nội các cũng đã tới thăm ông Estrada và các nhà phân tích cho rằng điều này cho thấy sẽ có một sự thỏa hiệp nào được dàn xếp.

Tuy nhiên nhà kinh tế học Alejandro Lichauco đã cảnh báo rằng việc kết án ông Estrada sẽ là một kết cục "đôi bên cùng thiệt hại", nhất là đối với một chính phủ đang nằm trên một ngọn núi lửa của các vấn đề xã hội và ngọn núi lửa đó có thể làm bùng nổ các cuộc biểu tình trên đường phố của những người ủng hộ ông Estrada.

Ông Lichauco cho rằng "một bản án kết tội Estrada có thể chưa ngay lập tức biến thành một làn sóng phản đối và chính phủ có thể làm mọi thứ để đối phó. Nhưng trong bối cảnh đói nghèo đang làm cho nguy cơ xảy ra nổi loạn chỉ còn là vấn đề thời gian, việc kết án Estrada sẽ là một yếu tố thúc đẩy tiến trình đó diễn ra. Ông Lichauco cũng cho rằng giới kinh doanh Philippines muốn Estrada bị kết án để phát đi một tín hiệu mạnh mẽ tới các nhà đầu tư rằng Philippines nghiêm túc chống tham nhũng, nhưng họ cũng lo ngại những phản ứng dữ dội có thể xảy ra, tác động xấu tới niềm tin của các nhà đầu tư".

TTXVN