Phóng to

Tiêu hủy đàn vịt bị cúm tại xã Hải Thọ, huyện Hải Lăng, Quảng Trị - Ảnh: HỒ CẦN

Mở đầu cuộc họp, Bộ trưởng Cao Đức Phát cho rằng từ đầu năm 2012 dịch cúm gia cầm đã tái phát, xuất hiện ở 28 xã, phường của 21 quận, huyện thuộc 11 tỉnh thành, tăng so với cùng kỳ năm 2011. Đặc biệt, từ đầu năm đến nay đã ghi nhận hai trường hợp nhiễm bệnh ở người và đều tử vong, cho thấy tình hình dịch đang có xu hướng lan rộng, việc phòng chống dịch là cấp bách hơn lúc nào hết.

Virút biến đổi khó lường

Báo cáo tại cuộc họp, quyền cục trưởng Cục Thú y Hoàng Văn Năm thừa nhận virút cúm gia cầm đã, đang biến đổi hết sức khó lường. Cụ thể, từ khi có dịch (cuối năm 2003) đến nay virút cúm luôn biến đổi. Nếu chủng cúm “nhánh 1” (C1, do các tổ chức quốc tế phân loại) xuất hiện chủ yếu tại VN từ năm 2003-2010, thì từ năm 2007 xuất hiện thêm virút nhánh C2.3.4. Đến năm 2009-2011 tại VN xuất hiện thêm virút nhánh C2.3.2 và không dừng lại, riêng nhánh C2.3.2 biến đổi thêm thành nhánh phụ A và B, trong đó nhóm A có độc lực mạnh gấp ba lần nhóm B. Nói cách khác, chủng cúm sau thường biến đổi thêm những chủng mới, độc lực mạnh hơn, tốc độ lây lan nhanh và nguy hiểm hơn các chủng cúm xuất hiện trước.

Theo đại diện Bộ Y tế, từ năm 2003-2011 cả nước có 121 trường hợp người mắc cúm gia cầm, trong đó 61 người tử vong (trên 50%), thì chỉ trong tháng 1-2012 có hai trường hợp nhiễm cúm đã tử vong (100%). Điều này cho thấy virút cúm gia cầm đã biến đổi khó lường, có độc lực cao hơn.

Phóng to

Cơ quan thú y tiêu hủy số gia cầm nhiễm bệnh của gia đình ông Nguyễn Văn Dũng (xã Sông Khoai, thị xã Quảng Yên) chiều 17-2. Đây là ổ dịch được phát hiện đầu tiên tại Quảng Ninh - Ảnh: Yên Hưng

Theo Bộ trưởng Cao Đức Phát, virút biến đổi khó lường và đặc biệt điều kiện thời tiết ẩm, rét sẽ khiến virút tồn tại lâu, phát tán lây lan nhanh hơn. Vì thế, dù tình hình từ đầu năm đến nay đã tạm dịu đi, có xu hướng chững lại và giảm nhưng vẫn không thể lường trước tình hình. Khó khăn trong công tác chống dịch, theo như lời ông Năm, là hiện chúng ta vẫn chưa tìm ra văcxin tiêm phòng hữu hiệu. Chỉ riêng việc xác định chủng virút thế nào, dùng loại văcxin gì đã khiến cuộc họp nóng hẳn lên.

Theo ông Hoàng Văn Năm, những năm trước ta sử dụng văcxin H5N1-Re 5 tiêm phòng cho đàn gia cầm. Năm 2011 cúm gia cầm được khống chế, hơn nữa do virút đã biến đổi nên Nhà nước đã ngừng tiêm phòng H5N1-Re 5 ở miền Bắc, chỉ thực hiện tiêm phòng ở miền Nam vì loại văcxin này vẫn phù hợp phòng chống loại chủng virút ở đây.

Từ khi xuất hiện thêm chủng virút cúm mới (C2.3.2 nhóm A và nhóm B) thì chưa hề có văcxin thích hợp. Chủng virút này cũng xuất hiện ở Trung Quốc và nước này đã nghiên cứu loại văcxin H5N1-Re 6, nhưng đến nay không hiểu vì lý do gì chính quyền nước này vẫn chưa cấp phép sản xuất, tiêm phòng cho đàn gia cầm. Do không có văcxin thích hợp, nên cả Trung Quốc và VN phải chấp nhận sử dụng văcxin H5N1-Re 5 tiêm phòng dù hiệu quả phòng chống không cao.

Trước tình hình vô cùng cấp bách, sau khi nghe ý kiến các thành viên ban chỉ đạo, Bộ trưởng Cao Đức Phát kết luận dịch phát triển có dấu hiệu chậm lại nhưng vẫn phải chủ động để chấm dứt dịch bằng mọi biện pháp có thể. Biện pháp quan trọng nhất ngay lúc này là từ trung ương đến địa phương cần phải triển khai ngay các biện pháp đồng bộ cộng với tiêm phòng ngay cho đàn gia cầm.

Ông Phát cho biết ngay sau cuộc họp, bộ sẽ có chỉ thị nhắc nhở các địa phương cần nhanh chóng kiện toàn ban chỉ đạo phòng chống dịch. “Ban chỉ đạo địa phương cần phải huy động trở lại và hoạt động phải mạnh mẽ, quyết liệt hơn trung ương” - ông Phát nhấn mạnh.

Bộ trưởng cũng yêu cầu Cục Thú y tiếp tục duy trì hoạt động của bảy đoàn công tác đi kiểm tra, giám sát và đốc thúc công tác chống dịch ở các địa phương. Bộ trưởng ủng hộ và đồng tình biện pháp tiếp tục tiêm phòng văcxin H5N1-Re 5 tại các địa phương có dịch và có nguy cơ. Trước mắt, Bộ NN&PTNT đề nghị Bộ Tài chính tạo mọi điều kiện về cơ chế, chính sách để gấp rút mua 50 triệu liều văcxin H5N1-Re 5...