Cổ đông "lớn" kể công!

Theo tờ trình Hội đồng quản trị (HĐQT), VITACO sẽ tăng vốn điều lệ từ 400 tỉ đồng lên 600 tỉ đồng trong năm 2007, bán cho các cổ đông hiện hữu. Trong tờ trình, HĐQT không đưa ra phương án phát hành chi tiết tăng 200 tỉ đồng (tương đương 20 triệu CP với mệnh giá 10.000 đồng/CP) nhưng trong phần giải trình thì nêu rõ giá mà Tổng công ty xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) - nắm giữ phần vốn nhà nước tại VITACO - được tiếp tục mua 51% phần vốn tăng thêm với giá 12.000 đồng/CP, trong khi các cổ đông còn lại phải mua với giá... 30.000 đồng/CP (?).

Theo một chuyên gia tài chính, phương án của VITACO cho Petrolimex được mua CP mới với giá 12.000 đồng/CP trong khi các cổ đông khác phải mua với giá 30.000 đồng/CP là bất công, không bình đẳng giữa các cổ đông trong cùng công ty. Lợi nhuận mà VITACO có được đương nhiên Petrolimex là cổ đông hưởng nhiều nhất bởi họ chiếm đến 51% vốn điều lệ. Giả sử công ty làm ăn thua lỗ, rủi ro đó sẽ chia đều cho tất cả cổ đông chứ đâu phải Petrolimex sẽ chịu nhiều hơn những cổ đông khác. Vậy thì tại sao Petrolimex lại được hưởng quyền lợi cao hơn?

Giải thích về chuyện này, ông Lưu Văn Thăng - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc VITACO cho rằng, VITACO có được kết quả kinh doanh cao trong năm 2006 là nhờ Petrolimex không thay đổi ưu đãi về cước vận tải đối với VITACO sau khi công ty thực hiện cổ phần hóa (vào tháng 2.2006). Chưa kể vai trò của Petrolimex trong VITACO rất lớn, nếu Petrolimex bán 51% CP đang nắm giữ ra bên ngoài thì hoạt động của VITACO gặp rất nhiều khó khăn.

Ông Vũ Ngọc Hải - Tổng giám đốc Petrolimex - nhấn mạnh: "VITACO là một trong 4 công ty thuộc Petrolimex chuyển sang cổ phần hóa nên Petrolimex rất quan tâm đến VITACO. Trước đây lợi nhuận của VITACO cao lắm cũng chỉ có 46 tỉ đồng/năm. Sau khi cổ phần hóa, lợi nhuận của VITACO lên hơn 88 tỉ đồng là nhờ có Petrolimex. Petrolimex quan tâm đến VITACO và VIPCO (một công ty khác mà Petrolimex nắm giữ 51% vốn điều lệ) không những vì trách nhiệm mà có cả tình cảm. Điều này lại liên quan đến lợi nhuận của cả 2 công ty bởi Petrolimex đã đưa ra mức giá ưu đãi về cước vận tải cho cả 2 công ty này".

Ông Vũ Ngọc Hải còn cho rằng Petrolimex cũng đã cam kết không bán ra một CP nào của VITACO. Trường hợp Petrolimex mà bán ra một phần nhỏ thì sẽ tác động đến giá thị trường không còn 8 "chấm", 9 "chấm" như hiện nay. Kể công xong, ông Vũ Ngọc Hải nhấn mạnh: "Chính vì vậy không thể đánh đồng chúng tôi với các cổ đông khác được. Nếu các cổ đông không thông qua phương án phát hành 20 triệu CP như đã đưa ra thì hiệu quả triển khai các dự án sẽ không cao".

Cổ đông "nhỏ" phản ứng

Ngay tức thì, các cổ đông khác phản ứng gay gắt. Ông Hòa - một cổ đông - cho rằng: "Tôi không biết Ban tổ chức Đại hội có sai sót hay không mà các cổ đông không có bản chi tiết về phương án phát hành CP. Việc đưa ra một mức giá không đồng nhất giữa các cổ đông rất dễ tạo ra tiền đề không tốt sau này".

Phó tổng giám đốc Công ty Quản lý quỹ đầu tư chứng khoán Việt Nam (VFM), bà Đỗ Song Hồng nói: "Là một đơn vị chuyên đầu tư vào các tổ chức khác nhau, đây là lần đầu tiên chúng tôi nhận được một giá phát hành chênh lệch quá lớn giữa các nhà đầu tư. Không rõ Petrolimex căn cứ vào tiêu chí nào mà yêu cầu mức giá thấp hơn các nhà đầu tư khác đến 2,5 lần?". Một số cổ đông khác bức xúc: "Tôi không đồng ý với quan điểm của ông Vũ Ngọc Hải. Đã là cổ đông thì phải bình đẳng như nhau. Về giá cước vận tải, VITACO cứ dựa vào "bầu sữa mẹ" thì sắp tới làm sao có thể cạnh tranh?".

Phản ứng của các cổ đông "nhỏ" khiến phương án phát hành 20 triệu CP của VITACO không thể thông qua.