Phóng to

Đại diện các đơn vị, tổ chức, cá nhân kê khai, đăng ký mã số thuế tại Cục Thuế TP.HCM - Ảnh: THANH ĐẠM

Tình trạng này xảy ra chủ yếu ở Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu. Do có nhiều người từ khu vực này làm việc tại TP.HCM vì vậy ngoài Đồng Nai và Bà Rịa - Vũng Tàu, việc rắc rối khi cấp MST còn “lan” ra cả Cục Thuế TP.HCM.

Số CMND “làm khổ” mã số thuế

“Chỉ sau một thời gian ngắn cấp MST cho cá nhân đã phát hiện 500 trường hợp trùng số CMND. Những trường hợp trùng số CMND này không chỉ cơ quan thuế khổ mà người dân cũng không sung sướng gì” - ông Huỳnh Văn Chín, chuyên viên phòng kê khai và kế toán thuế Cục Thuế Bà Rịa - Vũng Tàu, cho biết.

Thuế thu nhập cá nhân, phải có mã số thuế Nếu không có MST, người dân sẽ bị trừ 10% trên thu nhập mỗi lần chi trả từ 500.000 đồng trở lên. Nếu không có MST, cá nhân cũng không được giảm trừ gia cảnh khi quyết toán thuế cuối năm. Nếu có MST, người dân sẽ được lợi hơn vì tính thuế theo biểu thuế lũy tiến từng phần, có tính giảm trừ gia cảnh cho bản thân và người phụ thuộc.

Số CMND theo quy định phải là duy nhất, là căn cứ để xác định nhân thân và làm cơ sở để cấp các loại giấy tờ khác, trong đó có MST. Theo quy định, MST cũng chỉ được cấp một lần và theo người đó suốt đời. Việc cấp MST dựa trên số CMND. Vì vậy, hệ thống cấp MST sẽ không chấp nhận tình trạng trùng CMND.

Ông Dương Thế Quang, trưởng phòng kê khai và kế toán thuế Cục Thuế TP.HCM, ngao ngán cho biết khi nhân viên nhập dữ liệu người đăng ký MST vào hệ thống, cứ vài trăm trường hợp lại có một trường hợp trùng số CMND. Những trường hợp trùng số CMND như vậy hệ thống không chấp nhận cấp MST.

Thay vì được cấp MST ngay, người dân hoặc cơ quan thuế phải liên hệ cơ quan công an xác minh và làm rất nhiều thủ tục mới có thể nhận được MST. Tình trạng này cũng xảy ra ở phòng kê khai kế toán thuế Cục Thuế Đồng Nai, nơi này phải xử lý kỹ thuật mới có thể cấp MST.

Tại sao trùng?

Theo giải thích từ cơ quan thuế Đồng Nai, việc trùng số CMND có nguồn gốc từ 30 năm trước. Năm 1979, sau khi thành lập đặc khu Vũng Tàu - Côn Đảo được tách từ tỉnh Đồng Nai, Bộ Công an cho phép Công an đặc khu Vũng Tàu - Côn Đảo cấp CMND từ số 271450001 đến số 271500000. Trong khi đó, Công an Đồng Nai vẫn dùng những số CMND trên để cấp cho người dân của tỉnh mình.

Theo thống kê, có đến 50.000 số CMND bị trùng, nghĩa là có khoảng 100.000 người trùng số CMND ở cả hai địa phương. Năm 2007 Công an Bà Rịa - Vũng Tàu đã tiến hành đổi CMND cho những người có số CMND bị trùng, nhưng đến nay vẫn còn nhiều trường hợp vẫn sử dụng số CMND cũ gây khó khăn cho việc cấp MST.

Trong cuộc họp đánh giá công tác triển khai Luật thuế TNCN quý 1-2009 tuần qua, sau khi nghe phản ảnh của Tổng cục Thuế về vướng mắc trong việc cấp MST với những trường hợp trùng CMND, Thứ trưởng Bộ Tài Chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn đã chỉ đạo các cục thuế linh động thêm các ký tự vào sau CMND cấp MST cho người dân để họ thuận lợi trong việc kê khai thu nhập và giảm trừ gia cảnh. Sau khi cấp MST, cơ quan thuế phải phối hợp với cơ quan công an để xác minh lại.

Thêm ký hiệu để có MST

Ông Dương Thế Quang cho biết để hệ thống “chịu” cấp MST cho những trường hợp trùng số CMND, nhân viên nhập dữ liệu phải thêm các ký hiệu như dấu sao hoặc các ký hiệu khác sau số CMND. Về nguyên tắc, việc thêm các ký hiệu này là sai với quy định nhưng phải xử lý để có thể cấp MST cho người dân. Cục Thuế Đồng Nai thêm chữ DN phía sau số CMND của cá nhân thì hệ thống mới chấp nhận cấp MST.

Nhưng khó nhất là người dân ở Bà Rịa - Vũng Tàu. Ông Huỳnh Văn Chín cho biết sau khi nhận được MST thì người bị trùng số CMND phải làm thủ tục xin đổi CMND. Sau khi có số CMND mới, họ phải quay ngược trở lại cơ quan thuế để làm hồ sơ xin thay đổi thông tin trên tờ khai cấp MST.

Vất vả như vậy nên không ít trường hợp cơ quan thuế “phải đòn oan” nếu không khéo thuyết phục. “Một trường hợp khi nhận thẻ MST lập tức chất vấn nhân viên thuế tại sao sau số CMND lại có chữ t hoặc dấu *. Họ càng bất ngờ hơn khi biết lâu nay họ không phải là người sở hữu duy nhất CMND đó” - ông nói. Nhiều người nhất quyết không chịu đổi vì CMND mà đổi thì bằng cấp, giấy tờ sẽ phải thay đổi theo.

Tại TP.HCM, sau khi biết số CMND bị trùng, nhiều người phó mặc luôn cho cơ quan thuế...làm sao thì làm. Ông Quang kể rất nhiều trường hợp Cục Thuế TP.HCM phải làm hộ các quy trình xác minh số CMND của người dân vì họ không chịu làm! Tại Đồng Nai, mọi việc có vẻ đơn giản hơn vì người dân vẫn được giữ nguyên số CMND.