Lãng mạn, khao khát, trẻ trung, đam mê và mạnh mẽ là những gì từng thành viên Bức Tường nói về mình. Riêng Trần Lập, anh chọn từ “mạnh mẽ” để nói về Bức Tường.

Và có lẽ đó cũng là tính từ chính xác nhất để miêu tả về người thủ lĩnh kiên cường của ban rock Bức Tường - “thành trì” âm nhạc của biết bao thế hệ trẻ Việt Nam trong hơn 20 năm qua.

Những khởi đầu từ các nhạc cụ... cực kỳ kém!

Bộ phim giản dị của hai đạo diễn Đặng Linh - Hồng Thăng dài 78 phút do Hãng phim Tài liệu & Khoa học Trung ương thực hiện, chỉ đơn giản là một cuộc hành trình ngược dòng quá khứ tìm về Bức Tường (The Wall) của những ngày đầu tiên đầy tươi mới, hồn nhiên.

Họ là những sinh viên trẻ măng của Đại học Xây dựng Hà Nội, ra đời đúng ngày... thành lập Đoàn 26-3-1995 với vô vàn khó khăn thiếu thốn.

“Ban nhạc đến gặp tôi để thu âm album đầu tay với những nhạc cụ cực kì kém. Kém đến mức khó tưởng tượng được là sao họ có thể chơi nhạc được. Thu âm một buổi thì mất nửa buổi để chỉnh đàn” nhạc sĩ Trần Thanh Phương nhớ lại. 

Nhưng dây đàn kém không ngăn được ước mơ vẫy vùng, thoả chí hát ca của những chàng trai trẻ.

Các thành viên ban nhạc Bức Tường với những nhạc cụ một thuở - Ảnh: DSF

Trần Lập là người đầu tiên khởi xướng việc viết những ca khúc riêng cho ban nhạc, thay vì chỉ hát cover. Và thế là We are the wall ra đời, ca khúc tự sáng tác đầu tiên ra đời, đánh dấu một chặng đường mới của ban nhạc với những bản nhạc đầy lửa đi vào lòng người trẻ, đặc biệt là thế hệ sinh viên, học sinh những năm cuối thập niên 90.

Có một điều ít ai biết, Trần Lập luôn là người đứng sau, vực dậy tinh thần cho tất cả những thành viên trước nhiều biến cố của Bức Tường.

Ca khúc Đường đến ngày vinh quang ra đời là để động viên tinh thần cho guitarist Nguyễn Hoàng - một trong những thành viên đầu tiên của Bức Tường, vượt qua giai đoạn điều trị bệnh tràn dịch màng phổi vào năm 98 khiến anh phải nghỉ chơi nhạc một thời gian và cực kì u uất.

Ký ức về Trần Lập với gia đình anh là những bức ảnh thuở sinh thời của anh - Hình cắt từ phim

Mãi là tình yêu Rock - Trần Lập và Bức Tường

Ít nhất trong hơn 2 thập kỉ tồn tại cùng nhau, Bức Tường đã có hai lần rơi vào tình trạng bế tắc, đủ để nghĩ đến việc rã nhóm.

Đó là thời điểm sau khi ra trường, khi không còn mượn được nhạc cụ của trường để chơi nữa và thời điểm năm 2006 khi cuộc sống mưu sinh quá vất vả, nhọc lòng đến mức các thành viên chẳng còn đủ tâm trí, đủ bay bổng và bình thản để chơi nhạc nữa….

Những lúc khó khăn ấy, bản chất thủ lĩnh của một người anh cả đã giúp Trần Lập trở thành chất keo kết dính cả nhóm lại cùng nhau.

Album đầu tay Tâm hồn của đá ra mắt… rất buồn cười bởi không ai biết quy trình ra một album là như thế nào? Thế là tự mày mò cùng nhau, tự làm vỏ đĩa, tự dán bìa, tự mua tem, tự xin giấy phép. Thậm chí ai có người yêu thì mang đến ngồi… lồng vỏ đĩa dùm!

Nhưng có lẽ lời trò chuyện của Trần Lập với những bạn sinh viên khi họ có những chương trình biểu diễn đầu tiên sau SV 96 đã luôn là “kim chỉ nam” cho nhóm, đó là: “Hãy cùng nhau làm cho âm nhạc sinh động, đầy màu sắc nhé các bạn ơi!!”.

Ký ức về bố Trần Lập chắc sẽ không phai trong các con anh - Hình cắt từ phim

Để sau Tâm hồn của đá, Bức Tường tiếp tục với những khám phá, tìm tòi đầy sáng tạo với album Vô hình, lần đầu tiên đưa nhạc cụ dân tộc Việt Nam đồng hành cùng rock, rồi khai thác màu sắc huyền thoại từ câu chuyện An Dương Vương và Nỏ thần trong album tiếp theo…

Đó là cách mà Trần Lập đã tạo ra Bức Tường và cũng là cách Bức Tường mãi mãi là một ban rock trường tồn trong lòng người yêu rock Việt.

Một năm sau ngày Trần Lập mãi mãi rời xa cõi tạm, khán giả vẫn nhớ về anh, nhớ chất giọng xù xì, khàn đặc, nhớ xiết bao “một tính cách rock, rock xuyên màn đêm” của anh.

Phút sinh tử, Trần Lập đã từng rất lạc quan - Hình cắt từ phim

Một năm trôi qua, căn phòng cũ của anh ở nhà vẫn còn nguyên vẹn, từng cây đàn, từng album cũ của Bức Tường, chỉ khác chăng màng nhện đã chăng dây, bụi đã phủ thành lớp mờ….

Anh đi xa nhưng tinh thần của anh vẫn sống động khi ở một chương trình nào đó người ta lại nghe thấy giai điệu của những Bông hồng thuỷ tinh, Hoa ban trắng, Cha và con, Những chuyến đi dài, Cơn mưa tháng 5, Giọt đắng, Niềm tin cho cát bụi…vang lên.  

Bức Tường tái hợp năm 2010 với 5 thành viên là Trần Lập (sáng tác và hát), Trần Tuấn Hùng (lead guitar), Nguyễn Minh Đức (bass từ năm 2010 đến nay), Vũ Văn Hà (guitar từ 2012 đến nay), Phạm Trung Hiếu (drums từ 2013 đến nay). Nhưng trước đó, ban nhạc này đã từng được tạo dựng nên bởi các thành viên khác như: Nguyễn Hoàng (guitarist từ 1995-2006), Trần Nhất Hoàng (bass từ 1996-2004), Nghiêm Mạnh Tuấn (drums từ 2003-2013), Nguyễn Duy Hùng (keyboards 2003-2012), Trần Quốc Khánh (guitar 2005-2012), Võ Anh Tuấn (drums từ 1999-2002), Nguyễn Đức Hiệp (drums 1995-1998), Phan Thanh Bình (bass thay thế từ 2002-2004), Trần Hồng Trường (drums 1998-1999), Nguyễn Trung Dũng (bass 1995-1996) và Bùi Chiến Phong (bass trong năm 1995). Ban nhạc Bức Tường - Hình cắt từ phim