Khám cắt ngực tại một bệnh viện thẩm mỹ - Ảnh: Tâm Lụa

 Dự kiến dự thảo sẽ thông qua tại kỳ họp thứ 10 này của Quốc hội.

Theo giải thích của Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý, việc chuyển đổi giới tính kèm theo nhiều vấn đề xã hội phát sinh liên quan đến y tế, bảo hiểm, hôn nhân và gia đình, các chính sách an sinh xã hội...

Để bảo đảm tính thận trọng, hợp lý, đề nghị Quốc hội cho tách việc chuyển đổi giới tính thành một điều riêng. Theo đó, điều 37 quy định chuyển đổi giới tính:

“Việc chuyển đổi giới tính được thực hiện theo quy định của luật. Cá nhân đã chuyển đổi giới tính có quyền, nghĩa vụ đăng ký thay đổi hộ tịch theo quy định của pháp luật về hộ tịch; có các quyền nhân thân phù hợp với giới tính theo quy định của Bộ luật này và luật khác có liên quan”.

Bình luận về quy định này, đại biểu Nguyễn Trung Thu (tỉnh Long An) cho rằng như vậy là đảm bảo thận trọng, hợp lý đồng thời giải quyết được những vấn đề phát sinh với những người đã chuyển giới.

“Chúng ta xem xét vấn đề chuyển giới tính ở góc độ vừa là quyền con người vừa là thực tiễn xã hội đặt ra” - ông Thu nói.

Đề cập đến thực tế, ông Thu cho biết người chuyển giới ở nước ta ngày càng nhiều, là một vấn đề xã hội nhưng lại chưa được công nhận, chưa có quyền xác định lại giới tính, nên họ vẫn “phải sống ngoài vòng phủ sóng như người vô hình”.

Theo phân tích của ông Thu, bản thân người chuyển giới đã chịu khó khăn trong đời sống, việc làm, y tế, an sinh xã hội; bị chính gia đình và xã hội kỳ thị, trong khi các cơ chế hỗ trợ, nhất là hỗ trợ pháp lý chưa thực sự hợp lý.

Thực tế một số trường hợp người chuyển giới bị xâm hại nhưng không hoặc chưa được bảo vệ một cách thích đáng. Điều này xuất phát từ việc không công nhận chuyển giới.

Việc thực thi pháp luật hình sự với người chuyển giới cũng gặp rất nhiều khó khăn khi tiến hành một số hoạt động trong điều tra, biện pháp ngăn chặn trong tố tụng hình sự cũng như trong quá trình thi hành án hình sự.

"Một số biện pháp cưỡng chế khi thực hiện cần căn cứ vào giới tính như khám người, tạm giữ, tạm giam; án tù có thời hạn, tù chung thân trong tố tụng hình sự… đối với người chuyển giới sẽ khó thực hiện” - ông Thu phân tích.