Doanh nghiệp tư nhân thương mại Thiên Long Ngọc Đỉnh do ông Phạm Ngọc Đỉnh làm giám đốc nợ thuế đã bỏ kinh doanh. Nhưng tại địa chỉ này (số 3 Trường Chinh, TP Buôn Ma Thuột) hiện là trụ sở Công ty TNHH một thành viên Thiên Long Ngọc Đỉnh chuyên bán đồ gỗ mỹ nghệ cũng do ông Đỉnh đứng tên - Ảnh: Trung Tân

Sau khi nợ thuế hàng tỉ đồng, nhiều chủ doanh nghiệp ở TP Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk) tuyên bố... nghỉ kinh doanh. Nhưng ngay sau đó, một doanh nghiệp khác cùng chủ lại được lập ra và tiếp tục điệp khúc “nợ thuế, đóng cửa, thành lập doanh nghiệp mới...”.

Với chu kỳ “thành lập - giải thể - thành lập...” này, theo Chi cục Thuế TP Buôn Ma Thuột, hàng trăm doanh nghiệp, hộ kinh doanh trên địa bàn còn nợ gần 282 tỉ đồng tiền thuế giá trị gia tăng (VAT), trong đó nợ khó thu gần 109 tỉ đồng.

“Không thể thu hồi”

Theo hồ sơ từ cơ quan thuế cung cấp, Công ty TNHH một thành viên thương mại Phúc Ly (47 Nguyễn Trãi, TP Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk, do bà Hồ Thị Ly làm giám đốc) thông báo ngừng kinh doanh khi số nợ thuế là 399 triệu đồng.

Thế nhưng tháng 4-2012, bà Ly lại lập Công ty TNHH thương mại Hồ Thành Đạt (địa chỉ 278 Lý Thường Kiệt, TP Buôn Ma Thuột) để tiếp tục kinh doanh ngành nghề cũ là buôn bán cà phê, nông sản.

Đến tháng 4-2013, Công ty Hồ Thành Đạt cũng thông báo ngừng kinh doanh, mang theo 39 số hóa đơn, nợ 530 triệu đồng thuế.

Bà Ly cũng là chủ của doanh nghiệp tư nhân Đăk Lâm (địa chỉ 278 Lý Thường Kiệt, TP Buôn Ma Thuột) đã ngừng kinh doanh và còn nợ 718 triệu đồng tiền thuế. Tổng số nợ thuế ba doanh nghiệp do bà Ly đứng tên làm chủ lên đến hơn 1,6 tỉ đồng nhưng ngành thuế không thể thu hồi.

Cùng phương thức này, doanh nghiệp tư nhân Chín Khoán (78 Chu Văn An, TP Buôn Ma Thuột) do bà Lê Thị Ngọc Khuyến làm giám đốc nợ hơn 2,9 tỉ đồng tiền thuế cũng ngừng kinh doanh buôn bán cà phê, nông sản.

Sau đó, vợ chồng bà Khuyến lại thành lập Công ty TNHH xuất nhập khẩu Đắk Viên (đường Nguyễn Lương Bằng, xã Hòa Thắng, TP Buôn Ma Thuột) và để anh trai bà Khuyến là ông Lê Đình Khôi làm giám đốc. Đắk Viên tiếp tục nợ hơn 2,3 tỉ đồng tiền thuế rồi cũng... nghỉ kinh doanh.

Tương tự, Công ty TNHH một thành viên viễn thông Lê Hùng (16 Lê Thánh Tông, TP Buôn Ma Thuột, chuyên kinh doanh điện thoại, hàng điện tử) do bà Hoàng Thị Hường làm giám đốc còn nợ hơn 213 triệu đồng tiền thuế. Sau đó, cũng tại địa chỉ này, ông Lê Viết Hùng (chồng bà Hường) lại thành lập Công ty TNHH một thành viên Hoàng Lê Hùng và nợ gần 72 triệu đồng tiền thuế...

Đây là chiêu thức được khá nhiều doanh nghiệp trên địa bàn này áp dụng, sau khi để lại một khoản nợ thuế khó đòi.

Cần điều tra hành vi trốn thuế

Ông Lê Văn Ánh - chi cục trưởng Chi cục Thuế TP Buôn Ma Thuột - cho biết hiện có hàng chục doanh nghiệp sử dụng “chiêu thức” thay tên, đổi chủ sau khi nợ tiền thuế.

“Chi cục đã sử dụng hết các biện pháp từ nhắc nhở đến cưỡng chế tài sản nhưng các doanh nghiệp đều chây ì. Chẳng hạn, các công ty do bà Hồ Thị Ly làm giám đốc đã bị chi cục thuế cưỡng chế tài khoản ngân hàng, cưỡng chế hóa đơn, gửi công văn đề nghị cơ quan công an điều tra nhưng đến nay vẫn chưa thể thu hồi nợ thuế cho Nhà nước” - ông Ánh bức xúc.

Cũng theo ông Ánh, trong những cuộc họp với các ngành công an, viện kiểm sát, tòa án, Chi cục Thuế đều nêu quan điểm: thuế VAT là thuế gián thu, do khách hàng trả để chủ doanh nghiệp thay mặt nộp lại cho Nhà nước, vì vậy hành vi chiếm dụng khoản thuế này cần phải điều tra, xử lý hình sự.

Về việc nhiều doanh nghiệp còn nợ thuế vẫn thành lập công ty kinh doanh bình thường, ông Ngô Việt Hồng - phó cục trưởng Cục Thuế Đắk Lắk - cho rằng các doanh nghiệp dễ dàng trốn tránh việc nộp thuế là do thủ tục đăng ký mở công ty, doanh nghiệp quá dễ dàng.

“Chỉ cần có chứng minh nhân dân, hộ khẩu, địa chỉ kinh doanh, số vốn tự khai... là có thể thành giám đốc doanh nghiệp. Vì vậy khi thấy số nợ thuế quá nhiều, doanh nghiệp sẽ “giả chết” để tránh phải nộp thuế rồi lập doanh nghiệp mới để tiếp tục sản xuất kinh doanh” - ông Hồng phân tích.

“Vừa qua, ngành thuế đã có cuộc họp với các sở ngành liên quan như Sở Kế hoạch - đầu tư, Công an, UBND TP Buôn Ma Thuột... để bàn giải pháp chống thất thu thuế. Theo đó, đối với các doanh nghiệp thành lập mới, Sở Kế hoạch - đầu tư cần thông tin để ngành thuế kiểm tra chủ doanh nghiệp này có đang nợ thuế hay không mới cấp phép. Đối với các doanh nghiệp đang nợ thuế, tỉnh đã chỉ đạo các ngành chức năng phối hợp để thu hồi các khoản nợ thuế cho Nhà nước” - ông Hồng nói.