Đại biểu Quyết Tâm tranh luận với Bộ trưởng Thăng - Ảnh: V.V.Thành

Trước đó, phát biểu tại Quốc hội về dự án Luật phí và lệ phí, đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm (Chủ tịch HĐND TP.HCM) tiếp tục đề nghị Quốc hội bãi bỏ phí đường bộ đối với xe máy.

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Theo quy định của Luật Giao thông đường bộ, nghị định của Chính phủ và thông tư của Bộ Tài chính thì HĐND cấp tỉnh có quyền quyết định mức thu phí đối với xe gắn máy, có thể thu mức 0 đồng, tức là không thu phí đối với xe gắn máy. Và HĐND cấp tỉnh cũng có quyền quyết định mức thu tối đa.

Đối với các đối tượng được miễn, giảm là người nghèo, địa bàn vùng sâu, vùng xa thì cũng do HĐND cấp tỉnh quyết định. Đối với những địa phương chưa quyết định mức chuẩn nghèo thì sẽ căn cứ vào mức chuẩn nghèo quốc gia để xác định.

Tóm lại, việc quyết định có hay không thu phí đối với xe gắn máy là do HĐND tỉnh, TP quyết định và số tiền thu được cũng dành cho chính địa phương đó bảo trì, sửa chữa đường thuộc địa phương mình.

Tôi nghĩ, đại biểu Quyết Tâm với vai trò là Chủ tịch HĐND TP.HCM, có quyền đưa ra HĐND để quyết định là thu hay không thu phí xe máy của người dân. Tôi xin khẳng định lại là thẩm quyền này thuộc về HĐND TP vì trung ương đã có phân cấp rồi. TP.HCM có quyền quyết định không thu phí xe máy.

Vừa rồi, quỹ bảo trì đường bộ trung ương có lấy ý kiến của các tỉnh, TP về vấn đề này và đến hôm nay đã có 27 tỉnh, thành trả lời, trong đó Bà Rịa - Vũng Tàu và Đồng Nai đồng tình với việc bỏ thu phí đường bộ xe gắn máy, còn lại 25 tỉnh, TP khác vẫn đề nghị thu phí này và đánh giá hiệu quả tốt. Chúng tôi sẽ tiếp tục lấy ý kiến đầy đủ các tỉnh, TP và sau khi tập hợp kết quả sẽ đề nghị Chính phủ bàn bạc xem có tiếp tục thu nữa không.

Đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm: Tôi nghĩ rằng khi nhà nước đặt ra việc thu phí đối với đầu phương tiện xe máy khi sử dụng đường bộ thì cũng với ý tốt là có nguồn kinh phí để chúng ta duy tu, thực hiện một số công trình để phục vụ người dân và cũng muốn có sự chia sẻ của người dân. Song tôi nghĩ rằng quy định này cần xem xét lại.

Hiện nay, một chiếc xe máy khi đến tay người dân sử dụng thì đã chịu nhiều loại thuế và lệ phí rồi. Bây giờ chịu thêm phí đường bộ nữa thì tôi nghĩ là không hợp lý.

Còn Bộ trưởng nói rằng nếu HĐND tỉnh, TP có quyền quyết định thu hay không thu loại phí này thì tôi nghĩ cần xem lại các quy định. HĐND TP.HCM là một trong những địa phương mà có quyết định thu chậm nhất so với 63 tỉnh, TP. Các bộ ngành còn nhiều lần nhắc TP phải thu. Lãnh đạo TP cũng bàn rất nhiều, và thấy rằng luật đã quy định thì phải làm. HĐND còn phải tổ chức một kỳ họp chuyên đề sau kỳ họp thường kỳ để bàn về vấn đề này.

Với TP.HCM thì việc thu này không phải là muốn hay không muốn mà buộc chính quyền địa phương phải thu. Xin Bộ trưởng xem lại vấn đề này.

Tôi nghĩ cần bãi bỏ loại phí này bởi nó không hợp lý, thiếu công bằng và khó quản lý, đặc biệt là hành thu cao.

Ngoài ra, tôi cũng xin Bộ trưởng quan tâm việc giao cho phường, xã thu. Nhiều người dân nhắn vào máy tôi nói rất tội cho các đồng chí này. Việc hành thu phức tạp, số thu không lớn.

Hơn nữa tôi đề nghị bỏ khoản thu này vì kinh tế - xã hội nói khó nhưng đã tiến bộ, người dân đã đóng nhiều khoản thuế rồi. Nếu chúng ta thu đủ các cái khoản mà chúng ta cần thu, ví dụ như thu cái khoản tiền mà tham nhũng đã gây ra, hiện nay mới chỉ thu được 22% thôi, nếu thu đủ số đó thì dư sức bù vào những khoản mà người dân phải đóng góp vô lý như vậy.

Sự thiếu công bằng mà người dân gởi đến tôi là cán bộ lãnh đạo đi làm bằng xe ô tô của cơ quan, xe này cũng phải đóng phí, nhưng phí đó do ngân sách nhà nước trả. Nhưng cán bộ công chức và người dân cũng sử dụng xe là phương tiện đi làm, đi mưu sinh thì người dân phải tự trả phí, như vậy là thiếu công bằng.

Còn thiếu công bằng bởi một lẽ nữa là hiện nay đi đường đất, mưa thì lầy lội, nắng thì bụi nhưng vẫn phải trả phí bằng với người đi trên đường nhựa rất là đẹp. Thiếu công bằng nhiều lắm, tôi mong Bộ trưởng xem xét lại.

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Tôi rất cảm ơn chị Quyết Tâm, tôi hoàn toàn thấu hiểu và chia sẻ với ý kiến chị nêu. Nhưng tôi xin khẳng định lại một lần nữa là theo quy định của luật thì chúng ta phải thu phí đối với xe máy, nhưng mà trong nghị định, thông tư hướng dẫn thì chỉ quy định mức thu tối đa, không quy định mức thu tối thiểu. Điều này có nghĩa là HĐND có quyền quyết định mức thu bằng 0, tức là không thu tiền. HĐND cũng có quyền quyết định đối tượng thu, có quyền miễn thu đối với người nghèo, người sinh sống ở vùng sâu, vùng xa.

Hơn nữa, khoản thu này dành cho địa phương duy tu, sửa chữa đường, bao gồm cả đường ở thôn, xã, ấp… chứ không phải để bảo trì quốc lộ. Thế còn chuyện địa phương để cho đường thôn, xóm lầy lội, bụi bặm thì là trách nhiệm của chính quyền địa phương. Địa phương phải cân đối vốn để có tiền làm những con đường đó, làm sao cho công bằng giữa vùng này và vùng khác.

Tôi xin khẳng định lại là quy định hiện hành cho phép HĐND TP.HCM thu phí xe máy mức 0 đồng.

Đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm: Thưa với Bộ trưởng không phải như vậy, tôi lấy ví dụ trong khung mà Bộ Tài chính hướng dẫn, với xe dưới 100 phân khối thì mức thu tối thiểu là bao nhiêu, tối đa là bao nhiêu. Ví dụ với loại xe mức thu tối thiểu là là 100.000 đồng/năm nên HĐND TP.HCM quyết định thu ở mức tối thiểu, chúng tôi muốn hạ xuống nữa cũng không được vì nó đã có khung chặn ở đó rồi, chứ không phải như Bộ trưởng nói là 0 đồng, không có chuyện là 0 đồng.

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Cảm ơn chị. Đó là quy định cũ, có mức tối thiểu và mức tối đa. Nhưng hiện nay đã có quy định mới chỉ quy định mức tối đa, không quy định mức tối thiểu. Quy định này nói rõ là xe dưới 175 phân khối thì thu mức tối đa là 100.000 đồng/năm.

Đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm: Khi HĐND TP.HCM quyết định mức thu này thì căn cứ theo quyết định mới nhất của Bộ Tài chính. Có thể khi dư luận lên tiếng thì đã có sửa đổi.

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Báo cáo đại biểu là quy định mới nhất chỉ quy định mức tối đa, tức là để cho HĐND các tỉnh, TP có quyền quyết định mức thu bằng 0, sáng mai tôi sẽ cầm văn bản đó đến tặng chị.

Đại biểu Nguyễn Thị Quyết Tâm: Nếu có quy định mới như vậy thì tôi nghĩ nhất định là HĐND TP.HCM sẽ quyết định mức thu bằng 0.