Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Đinh La Thăng tiếp tục trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội sáng 19-11

Bộ trưởng Đinh La Thăng nói như vậy tại phiên trả lời chất vấn trước Quốc hội về các vấn đề liên quan đến chất lượng công trình, suất đầu tư sáng 19-11.

Tiết kiệm 30.000 tỉ là giảm quy mô đầu tư chứ không phải dự toán sai

Đại biểu Lê Văn Lai (Quảng Nam) đặt câu hỏi việc Bộ GTVT tiết kiệm được trên 30.000 tỉ đồng sau khi rà soát dự án là con số mơ ước của nhiều bộ ngành và nhiều chương trình mục tiêu quốc gia, đặc biệt là công trình dân sinh.

Tuy nhiên dư luận đặt câu hỏi: giảm được hơn 30 ngàn tỉ là do cắt quy mô, cắt khối lượng, cắt hạng mục thì liên quan tới mối quan hệ an toàn giao thông thế nào hoặc dự toán sai, lãng phí và thậm chí mang tính tiêu cực. Nếu có điều này thì cơ quan nào chịu trách nhiệm?

Ông Lai đề nghị Bộ trưởng Thăng nói rõ và chứng minh con số tiết kiệm thật sự.

Theo Bộ trưởng Thăng, hiện nghị quyết 11 của Chính phủ về cắt giảm đầu tư công, Bộ GTVT đã rà soát 44 dự án và chiết giảm 39.365 tỉ đồng. Đây là chiết giảm chứ không phải tiết kiệm. Cụ thể rà soát, phân kỳ đầu tư giảm được 14.163 tỉ đồng.

Ví dụ như cao tốc Nội Bài - Lào Cai  đoạn Yên Bái - Lào Cai làm 2 làn xe nhưng nền đường chuẩn bị cho 4 làn xe. Do lưu lượng chưa cần thiết nên đầu tư trước 2 làn xe. 

Thứ hai là rà soát phân kỳ và quy mô đầu tư và tiêu chuẩn kỹ thuật giảm 12.339 tỉ đồng với những công trình lẽ ra phải đầu tư ngay, đầy đủ quy mô nhưng thấy chưa cần thiết nên để làm sau hoặc giảm tiêu chuẩn thiết kế.  

Ví dụ đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi thiết kế tốc độ 100 - 120km/giờ nhưng với địa hình, địa chất ở đó mà thiết kế như vậy thì rất đắt, không cần thiết nên đã điều chỉnh lại với tốc độ 80-100km/giờ.

Thứ ba là kiểm định và gia cường kéo dài thời gian khai thác cầu. Có hơn 70 cầu không phải đập đi làm lại mà dùng các giải pháp kỹ thuật gia cường, kéo dài thời gian khai thác, tiết kiệm 1.531 tỉ đồng.

Thứ tư là rà soát, lựa chọn giải pháp thiết kế hợp lý với các giải pháp kỹ thuật phù hợp, giảm được  11.322 tỉ đồng.

Tất cả rà soát thiết kế lại vẫn đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, chất lượng công trình và an toàn giao thông, không ảnh hưởng tới tiêu chuẩn dự án đã đề ra.

Ông Thăng khẳng định không thể xử lý kỷ luật vì do chủ trương đầu tư. Như cầu Cổ Chiên trước đây chủ trương làm cầu dây văng, do không có tiền nên chuyển sang làm BOT và cầu bê tông, giảm được 900 tỉ, trước đây tổng mức đầu tư hơn 2.000 tỉ đồng.

 “Việc thay đổi là do chủ trương của người quyết định đầu tư chứ không phải quyết định sai. Chuyện tiêu chuẩn kỹ thuật cũng do chủ trương, nếu có tiền nhiều thì đầu tư cho chạy 120km/giờ nhưng lãng phí”- ông Thăng lý giải.

Không phải so sánh để né trách nhiệm

Đại biểu Lê Thị Công (Bà Rịa- Vũng Tàu) đề nghị Bộ trưởng Thăng quan tâm, rà soát tiêu chuẩn định mức thiết kế vì các công trình giao thông là lĩnh vực thất thoát, tham nhũng lớn.

Bà Công dẫn chứng Quốc lộ 51 dài 70 km nhưng mấy chục nhà thầu thông, thể hiện sự chia chác, băm nát, chất lượng không đảm bảo.

Quốc lộ 51 đã thu phí nhưng đã hư hỏng. Đây là hạn chế ở các dự án BOT, hậu quả là đường rất xấu, mất an toàn và suy cho cùng cũng dân chịu và trả phí cho một sản phẩm kém chất lượng.

Giải trình vấn đề này, Bộ trưởng Thăng cho biết, vấn đề chất lượng tiến độ công trình được nhân dân cả nước quan tâm và đây là vấn đề Bộ GTVT đặc biệt quan tâm và thường xuyên rà soát, đưa ra giải pháp để đảm bảo tiến độ và chất lượng công trình.

Với dự án Quốc lộ 51, theo quy định của Chính phủ, nhà đầu tư toàn quyền lựa chọn nhà thầu và đơn vị thiết kế, thi công, tự phê duyệt.

Từ dự án này Bộ GTVT đề xuất giải pháp với các dự án BOT cũng phải được quản lý chặt chẽ như vốn ngân sách nhà nước.

Vốn ngân sách là thuế người dân nộp. Các dự án BOT là tiền người dân nộp phí trực tiếp qua nhà đầu tư.

Tiền của dân nên một đồng cũng phải quản lý chặt chẽ.  Đồng thời tăng thời hạn bảo hành lên gấp đôi (từ 2 năm lên 4 năm).

 “Còn một số dự án sau khi đưa vào sử dụng mà có hỏng cũng mong các đại biểu thông cảm và chia sẻ. Chúng tôi trong quá trình kiểm soát dù chặt chẽ cũng không tránh khỏi một số ít dự án có sự cố chỗ nọ, chỗ kia. Cái này đã có thời gian bảo hành 4 năm, kinh phí bảo hành nhà thầu chịu trách nhiệm. Tôi nói ví dụ cũng như Toyota sản xuất công nghiệp rất hiện đại nhưng vẫn có lô hàng thu hồi hàng triệu ôtô. Tôi so sánh như vậy không phải là để né tránh trách nhiệm nhưng để nói là chúng tôi làm chặt chẽ, cố gắng làm đáp ứng sự kỳ vọng của nhân dân, của Quốc hội. Nhưng giả sử còn có chút nào đó cũng mong đại biểu Quốc hội thông cảm, chia sẻ” - ông Thăng nói.

"Suất đầu tư cần so sánh trên những nét tương đồng"

Đại biểu Ngô Văn Minh (Quảng Nam) đề nghị ông Thăng trả lời lại câu hỏi về suất đầu tư và thu phí BOT quốc lộ 1 có khả năng rủi ro cho dân. Ông Minh hỏi lại vì chỉ đồng ý một phần câu trả lời Bộ trưởng Thăng trình bày chiều 18-11.

Theo Bộ trưởng Thăng, suất đầu tư cần phải có so sánh trên những nét tương đồng. Nếu không đưa được điều kiện trên cùng một mặt bằng thì so sánh rất khó. 

Ông Thăng công bố tương đối suất đầu tư đường cao tốc ở miền núi, trung du phía Bắc bình quân 7,4 triệu USD/km đường, Trung và Nam Trung bộ 10,5 triệu USD/km. Đồng bằng Bắc bộ 10,6 triệu USD/km,  Nam Bộ 17,2 triệu USD/km…

Tuy nhiên, Bộ trưởng cho biết không thể so sánh đường cao tốc với quốc lộ và tỉnh lộ để có suất đầu tư chung được.      

“Với đường đắt nhất hành tinh nếu đại biểu Ngô Văn Minh có số liệu thì cho tôi xin. Hôm qua tôi chuyển tài liệu cho đại biểu Minh nhưng đại biểu Minh nói không có thời gian để xem nên không nhận. Còn đại biểu Minh có tài liệu thì cho tôi xin để có sự so sánh. Còn tôi có số liệu đường Ô Chợ Dừa - Hoàng Cầu (Hà Nội) như đại biểu Minh nói là đắt nhất hành tình là đường có chiều dài 520m, chi phí giải phóng mặt bằng 825 tỉ đồng, chiếm tới 85% tổng mức đầu tư. Đường thì làm như nhau nhưng đi qua khu dân cư đông nên tiền giải phóng mặt bằng cao. Mong đại biểu cấp tài liệu để Bộ GTVT có sự so sánh” - ông Thăng nói.