Thừa ra một người

Truyện ngắn của NGUYỄN HỒNG

TTO - Ông Vũ mất. Vườn nhà chia đôi. Bếp lửa chia đôi. Bà Vũ sống một mình ở ngôi nhà ba gian được cất từ hồi ông bà lấy nhau. Đồ rằng một số vật liệu để xây dựng ngôi nhà do ông bà cụ kỵ để lại.

Minh họa: KIM DUẨN

Bà nghe ông Vũ kể thế. Các con trong nhà cũng được nghe kể thế. Nên trước khi ngăn vách, anh con trai liếc xéo sang bà hậm hực. Nhà bà đang ở là nhà ông bà cụ kỵ để lại cho ông bà nội, ông bà nội để lại cho ông bà, ông bà đi thì để lại cho con cháu. Chả của nả chi nhà bà đâu mà tinh tướng.

80 tuổi rồi, bà còn có gì mà tinh tướng. Lại còn tinh tướng với đứa con trai bà rách ruột đẻ ra. Bà lủi thủi một mình. Ông bỏ đi rồi, vườn nhà rộng rãi quá. Bà loay hoay xoay xở mãi cũng hết được một ngày. Đêm đến, bà úp mặt vô ảnh ông thủ thỉ bao chuyện, đợi cơn ngủ đến kéo bà sang một ngày khác.

Nếu còn có ông, chắc chắn bà chả phải lủi thủi như thế. Anh con trai còn nể nả ông chút đỉnh, miễn cưỡng đôi ba câu chào bâng quơ, ánh mắt lạnh tanh ngọt lạt những câu không ăn nhập. Bà già rồi nhưng còn tỏ lắm. Không dám nhìn lâu vào ánh mắt trắng dã của con trai hỏi thăm mình vì sợ rát ruột. Bà đờ đẫn lần từng tràng hạt.

Bao năm rồi, mẹ con không chung tiếng nói. Gã bảo bà dở điên dở khùng không thèm chấp. Nhà này không có bà cũng chả sao.

Lúc trẻ đã chẳng làm nên trò trống gì thì già rồi còn cơm cháo chi được nữa. Trời ơi. Tội lỗi. Gã còn nợ mẹ gã cuộc người này. Nhưng gã không thấu. Vợ gã cũng không thấu. Các con gã cũng không thấu. Gã phủi tay sau đám tang ông Vũ. Nhà thừa ra một bà già ngẩn ngơ không biết để vào đâu.

Bà già ngẩn ngơ ấy có lương hưu. Tự chăm sóc được bản thân mình. Chẳng lụy phiền con cái cơm bưng nước rót. Nhưng gã vẫn thấy ngứa mắt. Gã chỉ muốn phủi tay. Cái tình không còn thì mẹ con nỗi gì. Gã lập tức chia đôi vườn nhà theo di chúc của ông Vũ.

Là ông thương bà, lúc còn tỉnh táo ông đã tính hết. Ông còn sống chúng đã không coi bà ra gì, ông đi rồi thì ai sẽ đảm bảo cho bà một cuộc sống yên ổn. Không chừng chưa tàn hương ông chúng đã bán tống vườn nhà đi nơi khác.

Thân già không chấp nhận phụ thuộc vào con thì ra đường mà ở. Đau lắm. Nhưng ông phải chia đôi khúc ruột này. Cứ tạm bợ vậy nha bà. Ít ra những tháng ngày còn lại bà còn có chỗ dung thân.

Cũng vì bản di chúc, gã thêm căm thù bà. Gã hầm hầm ném bản di chúc trước di ảnh ông còn nghi ngút khói. Sớm muộn chi cũng chết, còn ham hố. Bà nhắm mắt niệm câu nam mô rất nhỏ.

Ba cô con gái bà lấy chồng cả rồi. Quãng đường từ nhà mình đến nhà chồng vừa đủ để mỗi lần cha mẹ hắt hơi, sổ mũi là chạy về. Bà chả chịu theo đứa nào. Có nhà có cửa đi ở đợ nhà con cái làm chi. Bọn bây thương thì thi thoảng đảo qua đảo lại cho vui cửa vui nhà.

Một tuần bà được gặp lũ con gái vô tích sự như lời gã vẫn chửi đổng một lần. Căn nhà có thêm tiếng người. Bà vui lắm. Đêm bà thôi ôm ảnh ông. Bà ríu rít với bầy cháu ngoại. Mả cha tụi bây, chả họ hàng chi mà bu phát khiếp. Bà vuốt tóc từng đứa một rồi cười lỏn lẻn. Làn da chín hương trầu cứ thơm nồng lên như chưa từng xa xót nỗi gì.

Con gái nhìn bà bỏm bẻm cười mà lòng đau thắt thẻo. Phận gái lấy chồng rồi là sa chân vô chồng con hết. Mẹ già như chuối chín biết gió lay khi nào mà đỡ.

Nên đợi ngày giờ hợp lý, lũ con gái có lời với gã về việc chăm nom mẹ già. Gã gạt phắt. Các cô ngon về đó mà ôm. Lũ con gái vô tích sự. Công buổi đâu đổ đầu đây hết. Thì cũng biết thế. Nhưng anh là con trai. Có chi bọn em hỗ trợ thêm.

Hỗ trợ thêm là hỗ trợ về tài chính. Gã tuyên bố. Bà chưa chết thì giỗ lạt là phần bà. Mấy cô con gái lăng xăng phụ làm mâm cúng. Năm có bốn lần làm giỗ.

Bốn lần chừng ấy con người lầm lì vào ra. Cũng chừng ấy món ăn, chừng ấy que hương tàn, chừng ấy câu mời mọc, chừng ấy lần chén bát nâng lên đặt xuống. Hết giỗ thì ai về nhà nấy. Khối rubik được ráp lại đúng chỗ. Chỗ của bà là ở đây. Khu vườn dẫu có ngăn đôi cũng rộng thênh thang.

Đùng một cái anh con trai chết. Tai nạn thì chẳng bao giờ báo trước. Bà chết lặng nhìn di ảnh gã. Lần đầu tiên sau những tháng ngày còn bế ẵm, bà nhìn vào mắt gã lâu như thế. Đôi mắt không còn mỗi lòng trắng. Đôi mắt hiền từ nhìn bà. Bà trìu mến nhìn lại. Âu yếm như chưa hề đổ vỡ. Đôi bàn tay khô héo run run sờ vào di ảnh. Là nó, một núm ruột của bà.

Bà nhớ ngày đẻ nó ra. Đỏ hỏn. Yếu ớt. Bà nhớ ngày nó lên năm lên ba. Hồn nhiên. Vô hại. Bà nhớ ngày nó hết học trường làng, bà gửi con về nhà nội.

Ngày ngày mẹ chồng bà rót vào đầu nó những lời hằn học, mấy đứa em chồng miệng vừa dỗ ngon dỗ ngọt nó vừa chì chiết đay nghiến bà. Bà ức lắm. Lòng non như giấy mỏng. Bà biết bà đã mất con. Nhưng bù lại, ở nhà nội nó còn có miếng cơm mà ăn. Ông bà chật vật nuôi mấy đứa em gã qua ngày.

Bây giờ thì gã không còn lườm nguýt hay buông câu hờn mát với bà được nữa. Gã cười ngoan lành trên di ảnh. Bà bật khóc. Nếu cái chết có thể hóa giải được mọi hận thù sao ông trời không để mẹ chết trước đi. Biết đâu khi nhìn di ảnh mẹ, con sẽ biết tha thứ và yêu thương như mẹ đang tha thứ cho con bây giờ?