"Em chỉ cần con" - Ảnh một bà mẹ đơn thân trong buổi gặp mặt của cộng đồng Singlemum - Ảnh: N.V.

Vừa làm mẹ vừa làm cha

Khi biết mình mang thai với một người đàn ông đã có vợ, lớn hơn mình 17 tuổi, Thu Thủy giấu gia đình rời quê ở Đắk Lắk vào TP.HCM sinh con vì sợ bị ép phá thai. Ba năm qua, Thủy ngậm đắng nuốt cay trong vai trò vừa làm cha vừa làm mẹ để che chở cho con mình.

"Em chưa một lần được mặc áo cưới", chị Thủy, năm nay 30 tuổi, tâm sự khi tham gia buổi gặp mặt của hàng trăm bà mẹ đơn thân khu vực phía Nam do diễn đàn Singlemum tổ chức ngày 1-10.

Đi cùng con đến buổi gặp mặt, S.N. lặng lẽ kể câu chuyện bất hạnh về đời mình. Khi đang học ở TP.HCM, N. bị cha mẹ gọi về quê lấy chồng. Cưới xong, biết tin chị mang thai con gái đầu lòng, gia đình chồng bắt phá thai nhưng chị vẫn cố gắng giữ lại giọt máu của mình.

Trớ trêu, người chồng vũ phu của chị vẫn tìm cách đánh đập hòng làm hỏng bào thai non nớt. Cùng đường, N. nhảy sông tự tử cùng bào thai 4 tháng tuổi. May mắn là người dân gần đó kịp cứu, đưa chị về nhà. 

Được sống nhưng những trận đòn roi của chồng vẫn bám riết lấy N.. Khi bào thai được 6 tháng, N. bị đánh chảy máu phải đi cấp cứu. Đó là lúc chị cay đắng nhận ra nếu muốn an toàn cho con thì phải bỏ chồng.

N. chọn TP.HCM làm nơi ẩn náu. Bởi nếu về với gia đình mẹ ruột, chị biết họ sẽ bị tổn thương bởi những lời dị nghị.

Cũng như Thủy, như N., hơn 100 mẹ đơn thân đến buổi gặp mặt là 100 câu chuyện khác nhau. Có người đã là mẹ của 2-3 đứa trẻ nhưng chưa một lần được mặc áo cưới. Có người đơn thân vì chồng đột ngột qua đời vì tai nạn giao thông...

Buồn hơn là những cô gái vừa biết mình được làm mẹ nhưng không được chấp nhận làm vợ. Như An, cô gái 18 tuổi, quyết định làm mẹ đơn thân dù biết lựa chọn ấy sẽ mang nhiều cay đắng.

Khi biết mình mang giọt máu của người yêu, cô thông báo cho bạn trai và được anh nhắn lại: "Con mới chỉ bằng hạt đỗ thôi. Em nên bỏ đi, ít năm nữa chúng mình có điều kiện rồi tính". Cô nhắn lại: "Em chỉ cần con". Vậy là họ chia tay. Sinh con xong, An một mình vừa làm cha, vừa làm mẹ.

Các bà mẹ đơn thân trong ngày hội Giấc mơ hạnh phúc do cộng đồng Singlemum tổ chức - Ảnh: N.V.

Đơn thân có phải xu hướng?

"Mẹ đơn thân chỉ cần có tiền và con, không cần chồng. Đúng vậy không?" - câu hỏi này thường xuyên được đặt ra bởi những người đứng từ ngoài nhìn vào cuộc sống của những người mẹ đơn thân. Câu trả lời của các thành viên Singlemum là "bất đắc dĩ".

Chị Trần Thị Thu Hà, một người mẹ đơn thân ở Huế, chia sẻ: "Là người trong cuộc, tôi thấy các mẹ đơn thân phần lớn vì không được cha đứa bé thừa nhận. Rơi vào hoàn cảnh này nhiều mẹ đơn thân đã bị chính gia đình mình chối bỏ, họ coi đó là nỗi nhục của gia đình nên họ sẵn sàng để con mình đi đến một nơi thật xa tránh sự dị nghị để sinh nở. 

Nói tóm lại, ai cũng muốn có một mái ấm trọn vẹn nhưng cuộc sống đẩy họ vào hoàn cảnh, chỉ có rất ít phụ nữ muốn sinh con mà không thích lấy chồng".

Theo chị Hà, với những người phụ nữ nói không cần chồng, chỉ cần tiền và con, đó phần lớn là lời nói dối để che đậy sự yếu đuối của bản thân. Bởi họ đã phải chịu quá nhiều tổn thương trong tình cảm gia đình. Một đứa trẻ có đủ cả tình cảm của cha lẫn mẹ sẽ tốt hơn 100 lần nếu chỉ có tình cảm của mẹ. 

"Tôi đã viết nhiều bài trên fanpage Singlemum khuyên các chị trước khi quyết định làm mẹ đơn thân, nếu còn có thể hãy nhìn lại xem có níu giữ được không. Để sau khi lựa chọn làm mẹ đơn thân rồi thì không còn điều gì khiến mình phải hối tiếc", chị Hà nói.

Còn theo phân tích của một chuyên gia tâm lý: trên thế giới, số lượng mẹ đơn thân có gia tăng, lý do là phụ nữ tự chủ hơn, kinh tế độc lập hơn, cuộc sống gia đình không phải lúc nào cũng như ý... VN cũng chịu tác động nhất định và số lượng mẹ đơn thân sẽ tăng lên, nhưng nói đây là một xu hướng thì chưa phải.

Một bà mẹ đơn thân cùng con trong buổi gặp mặt của cộng đồng Singlemum - Ảnh: N.V.

Một cộng đồng sẻ chia

Cộng đồng Singlemum bắt nguồn từ một fanpage mà ít ai ngờ lại do một chàng trai độc thân, mới 28 tuổi tên Lâm Như Ý khởi xướng.

Cách đây 5 năm, Ý nhìn thấy hai mẹ con nhà đối diện cứ lủi thủi cùng nhau mà không thấy bóng dáng người cha. Hỏi ra mới biết người phụ nữ ấy là mẹ đơn thân. Nhìn chị ít tiếp xúc với bên ngoài vì sợ sự dè bỉu, Ý trằn trọc với câu hỏi: "Nên làm gì cho những người mẹ có hoàn cảnh như chị?".

Fanpage "Singlemum group" được tạo ra từ những trăn trở ấy. Những ngày đầu, một mình Ý cặm cụi đăng bài để "nuôi" trang với hi vọng những người mẹ đơn thân có nơi chia sẻ. Giờ đây chỉ sau 5 năm, group đã tập hợp được 14.000 thành viên. Đây chính là sân chơi, nơi chia sẻ mọi buồn vui của những bà mẹ đơn thân trong khắp mọi miền đất nước.

Chị Trần Thị Thu Hà là một trong những thành viên lâu năm của group. Là chủ một cửa hàng áo cưới, trang điểm cô dâu nhưng chị Hà chưa bao giờ khoác lên mình chiếc áo cưới. Cho đến một ngày, cô học trò của tiệm nhờ chị Hà làm mẫu để trang điểm.

Khoác lên mình chiếc áo cưới trong sự tình cờ nhưng người mẹ 3 con ấy lại thấy quá bồi hồi. Trong khoảnh khắc ấy, chị Hà chợt nghĩ có bao nhiêu người mẹ đơn thân có khao khát được một lần mặc áo cưới như chị?

Ngay sau đó, chị Hà đã liên lạc với Lâm Như Ý. Ngày hội của các bà mẹ đơn thân với tên gọi "Giấc mơ hạnh phúc" bắt nguồn từ đó.