Bức ảnh được hạ sĩ Vaughn ghi chú thích: “Một phụ nữ vẫn còn sống sau khi đã bị vạt đứt hai bên ngực” Nguồn: Báo cáo điều tra của lính Mỹ - Nguồn: Báo cáo điều tra của lính Mỹ

Nhà báo Koh Kyeong Tae (sinh năm 1967) từng là tổng biên tập tuần báo Hankyoreh 21 - tờ báo đầu tiên tại Hàn Quốc công bố về những vụ thảm sát mà binh lính Hàn Quốc gây ra trong chiến tranh Việt Nam.

Ông không phải là nhiếp ảnh gia, nên ông tiếp cận đề tài thảm sát của binh lính Hàn Quốc thiên về tính tư liệu lịch sử, sử dụng nhiếp ảnh như một phương tiện ghi chép lại những nhân chứng, vật chứng.

Câu chuyện bắt đầu vào ngày 12-2-1968 tại làng Phong Nhất - Phong Nhị (huyện Điện Bàn, Quảng Nam), sau khi binh lính Hàn Quốc kết thúc một trận càn, hạ sĩ J.Vaughn thuộc đơn vị thủy bộ số 3 của thủy quân lục chiến Hoa Kỳ cùng những đồng đội khác tiến vào tiếp quản khu vực.

Tại đây, hạ sĩ J.Vaughn và đồng đội phát hiện nhiều thường dân bị sát hại (thống kê là 74 dân thường thiệt mạng và 17 dân thường bị thương), trong đó có nhiều phụ nữ và trẻ em.

Hạ sĩ J.Vaughn dùng chiếc máy ảnh chụp lại những thi thể, ghi lại những dòng ghi chú sơ sài dưới những bức ảnh rồi gửi cho cấp trên. Những báo cáo của lính Mỹ về thảm sát thường dân của quân đội Hàn Quốc được quân đội Mỹ đóng dấu tuyệt mật và được lưu trữ trong khu lưu trữ văn thư quốc gia Hoa Kỳ.

32 năm sau, năm 2000, theo luật giải mật của Hoa Kỳ, những tài liệu mật trên được cho phép công bố. Nhà báo Koh Kyeong Tae có cơ hội tiếp cận 20 bức ảnh của hạ sĩ J.Vaughn cùng hơn 500 trang tư liệu của quân đội Mỹ báo cáo về những hành vi của lính thủy quân lục chiến Hàn Quốc tại tỉnh Quảng Nam, Việt Nam.

Từ đó đến năm 2016, trong suốt 17 năm, nhà báo Koh Kyeong Tae đã sáu lần trở lại làng Phong Nhất - Phong Nhị, gặp gỡ những nhân chứng còn sống, nhận diện những người đã chết qua người thân của họ... để làm sáng tỏ toàn bộ câu chuyện về vụ thảm sát ngày 12-2-1968.

Cận cảnh những nỗi đau, ghi nhận những mất mát và ám ảnh kinh hoàng, năm 2015 Koh Kyeong Tae đã cho xuất bản quyển sách có nhan đề Ngày 12-2-1968 (NXB Hankyoreh).

Triển lãm lần này có tên gọi Chuyện một làng quê Phong Nhất - Phong Nhị, một lần nữa giới thiệu đến công chúng Hàn Quốc những tư liệu điều tra của nhà báo Hàn Quốc Koh Kyeong Tae về những thường dân bị thảm sát trong chiến tranh Việt Nam. Triển lãm mở cửa phục vụ công chúng đến ngày 1-10.