Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong (thứ 2 từ trái qua) cùng các đại biểu kiểm tra đoạn ga ngầm nối từ ga Nhà hát TP đến ga Ba Son - Ảnh: QUANG KHẢI

Ông Phong cùng ông Tuyến đã kiểm tra công tác thi công tại ga ngầm trước Nhà hát TP, sau đó đi bộ trong đường hầm đến ga Ba Son rồi đi ô tô đến ga nổi Phước Long trên Xa Lộ Hà Nội thị sát công nhân hàn ray tại công trường.

Sau khi nghe báo cáo tiến độ thi công, ý kiến các nhà thầu, ông Nguyễn Thành Phong biểu dương nỗ lực của các kỹ sư, nhà thầu đã tập trung thi công để dự án metro đạt tiến độ 62,5% như hiện nay.

Ông Phong nhấn mạnh các khó khăn cho tuyến metro số 1 đã được tháo gỡ. Hiện TP.HCM đang cùng các bộ ngành hoàn tất thủ tục điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án.

Ông Nguyễn Thành Phong (đi đầu) kiểm tra công đoạn hàn ray tại ga nổi Phước Long chiều 21-2 - Ảnh: QUANG KHẢI

Trong thời gian chờ dự án được phê duyệt tổng mức đầu tư, để dự án hoàn thành đúng tiến độ vào cuối năm 2020, ông Phong cho biết TP sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành trung ương tích cực tìm kiếm nguồn vốn bổ sung để thanh toán cho nhà thầu, đồng thời yêu cầu các đơn vị liên quan tiếp tục đẩy nhanh tiến độ giải ngân dự án.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Bùi Xuân Cường, giám đốc Ban quản lý dự án đường sắt đô thị (MAUR), cho biết UBND TP.HCM vừa phê duyệt tạm ứng vốn đợt 1-2019 để giải ngân cho các nhà thầu gần 2.200 tỉ đồng (bao gồm cả nguồn vốn tạm ứng năm 2018 chưa giải ngân cho nhà thầu chuyển qua). 

Để đạt khối lượng 18%, nâng tổng tiến độ metro số 1 lên 80% cuối năm 2019, ông Cường cho hay cần khoảng 7.300 tỉ đồng nữa. 

"Khi dự án được phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư thì nguồn vốn trung ương sẽ rót về cho dự án. Trong thời gian đó, TP sẽ tạm ứng vốn để dự án metro thi công đạt tiến độ đề ra", ông Cường cho hay.

Dự án tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) dài 19,7km, đi qua các quận 1, 2, 9, Bình Thạnh, Thủ Đức (TP.HCM) và huyện Dĩ An (Bình Dương), trong đó 2,6 km đi ngầm (có 3 nhà ga) và hơn 17 km trên cao (11 nhà ga). 

Dự án khởi công vào tháng 8-2012, dự kiến hoàn thành, vận hành vào năm 2020.

Công nhân đang thực hiện thao tác hàn ray tại ga nổi Phước Long chiều 21-2 - Ảnh: QUANG KHẢI

Dự án có vốn đầu tư ban đầu 17.388 tỉ đồng được UBND TP phê duyệt  năm 2009. 

Thời điểm này, dự án được xác định thuộc nhóm A - không phải trình Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư. Sau đó, tư vấn chung của dự án đã tính toán và xác định lại, tổng mức đầu tư là 47.325 tỉ đồng.

Sau khi lấy ý kiến các bộ ngành, Thủ tướng cho phép UBND TP phê duyệt điều chỉnh dự án vào tháng 8-2011, tổng mức đầu tư mới là hơn 47.325,2 tỉ đồng. Tuy nhiên, lúc này dự án lại thuộc diện phải trình Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư.

Do vướng mắc thủ tục, TP.HCM đã nhiều lần "cầu cứu" các cấp thẩm quyền tháo gỡ. 

Trong giai đoạn 2017 - 2018, dự án gặp nhiều khó khăn về nguồn vốn, xảy ra tình trạng nợ nhà thầu thi công, tiến độ thi công chậm. Để duy trì công tác thi công, UBND TP.HCM đã nhiều lần phải tạm ứng vốn để thanh toán cho các nhà thầu.

Công nhân đang thi công tại công trình ga nổi Phước Long chiều 21-2 - Ảnh: QUANG KHẢI

Trong năm 2018, Kiểm toán Nhà nước kết luận quá trình đầu tư dự án metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên có một số sai phạm và kiến nghị xử lý gần 2.900 tỉ đồng.

Đầu năm 2019, Bộ Chính trị đồng ý chủ trương điều chỉnh tổng mức đầu tư tuyến số 1, giao Ban cán sự đảng Chính phủ chỉ đạo các cơ quan chức năng thực hiện tốt công tác thẩm định, phê duyệt tổng mức đầu tư dự án theo quy định.

Thực hiện chủ trương trên, đầu tháng 2-2019, Phó thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng chỉ đạo các Bộ Kế hoạch và đầu tư, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Xây dựng và UBND TP.HCM thực hiện các bước trong việc điều chỉnh tổng mức đầu tư tuyến metro số 1 và metro số 2 theo quy định. 

Như vậy vướng mắc lớn nhất là điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án metro số 1 đã được tháo gỡ.