Phóng to

Những đạo diễn được nhắc đến trong bài viết này có rất nhiều điểm chung: họ đều còn trẻ (dưới 40), họ đang xoay xở với phim đầu tay hoặc đang ngược xuôi tìm cách sản xuất phim thứ hai. Họ đam mê điện ảnh, được học hành bài bản hoặc sớm tiếp cận với công nghệ làm phim tiên tiến của thế giới. Họ chưa đủ mạnh để tạo thành một thế hệ hay một làn sóng mới cho điện ảnh Việt. Nhưng biết đâu đấy, ở dưới bề mặt phim ảnh dường như phẳng lặng bởi thị phần sản xuất phim đang chia đều cho những gương mặt quen, lẽ nào không thể có những con sóng ngầm đang chờ cơ hội trỗi lên...

Những dự án đang nằm trên... giấy

Nguyễn Hữu Tuấn đang bắt đầu dự án tiếp theo của mình với một phim viễn tưởng. Kịch bản dựa trên ý tưởng của một nhóm học sinh cấp III đã từng làm một phim ngắn khá đặc biệt - gây được sự chú ý trên YouTube. Tuấn hi vọng cuối năm nay sẽ có thể tiến hành thử nghiệm kỹ thuật cho phim này.

Mắt lạnh (chuyển thể từ truyện Những đôi mắt lạnh của Phan Hồn Nhiên) của Phan Gia Nhật Linh (Phan Xi Nê, trở về từ Trường USC - ĐH Nam California, Mỹ - nơi đào tạo nhiều thế hệ các nhà làm phim nổi tiếng của Hollywood) cũng đang ở giai đoạn... trên giấy. Câu chuyện của Duy trong Mắt lạnh sẽ là câu chuyện của một người luôn tin rằng mình là người xứng đáng được chọn, nhưng lại chưa bao giờ được người khác chấp nhận, muốn thay đổi thế giới tốt đẹp hơn nhưng lại bất lực. Khi Duy có sức mạnh siêu nhiên từ một thế lực đen tối, cậu chấp nhận đánh mất mình để thực hiện những hoài bão... Phan Xi Nê hi vọng Mắt lạnh là một phim mang tiếng nói của mình nhưng vẫn làm hài lòng nhà sản xuất.

Roland Nguyễn Văn Nhân (cũng trở về VN từ Trường USC, đạo diễn dựng Cưới ngay kẻo lỡ) đã viết xong kịch bản Quảng Nam hảo hớn (cũng có thể là Cha và con hoặc Đứa con bất khuất...). Thông qua xung đột tâm lý giữa hai thế hệ cha - con, Quảng Nam hảo hớn của Roland dẫn dắt người con dần hiểu được những gì đã tạo nên phẩm chất người anh hùng VN. Gia đình không có liên quan gì đến đất Quảng, thế nhưng cậu đạo diễn Việt kiều trẻ này lại cảm kích những đức tính của người Quảng Nam để quyết định dành nhiều thời lượng cho xứ Quảng trong bộ phim tâm lý dự định là đầu tay này.

Một dự án khác, có tên tương tự như câu chuyện của Roland - Cha và con và... của Phan Đăng Di, hay Đập cánh giữa không trung của Nguyễn Hoàng Điệp đều được truyền thông nhắc tới. Phan Đăng Di từng tiết lộ Cha và con và... là câu chuyện có nhiều yếu tố hài hước và giật gân dựa theo một câu chuyện có thật được đăng trên báo năm năm trước về một nhóm thanh niên trong một xóm trọ nghèo một hôm rủ nhau đi thắt ống dẫn tinh để lĩnh thưởng... Nguyễn Hoàng Điệp chia sẻ Đập cánh giữa không trung - dự án phim dài đầu tay của cô ở cương vị đạo diễn - sẽ là câu chuyện buồn, trong đó tình yêu, tình dục và nỗi cô đơn như một tam giác cân.

Những đạo diễn trẻ dưới 40 tuổi này đều đang đầy kỳ vọng dù hiện tại các dự án của họ đều chung số phận: đang nằm trên giấy. Và không chỉ chung điểm đó...

Tiền ở đâu bây giờ?

Buổi cà phê với Roland Nguyễn Văn Nhân dài hơn dự kiến bởi vô số câu hỏi được Roland đặt ra như chính tâm tư đang rối bời của người đạo diễn trẻ mơ mộng vừa mới thu xếp được cuộc sống bên Mỹ để cố gắng sống lâu dài ở VN và tất nhiên: làm phim Việt. Quảng Nam hảo hớn dự định chi phí khoảng 500.000-800.000 USD. Nhà sản xuất mà Roland hợp tác là Chánh Phương phim lại chỉ sẵn sàng với một dự án kinh phí nhỏ (không quá 250.000 USD). Roland đứng giữa hai con đường: hoặc là theo đuổi đến cùng Quảng Nam hảo hớn - tập trung viết kế hoạch sản xuất, tìm kiếm các nhà tài trợ (giữa thời kinh tế suy thoái) để được bấm máy dự án của mình. Hoặc là triển khai ý tưởng ăn khách sẵn có từ nhà sản xuất, ém mình, đợi thời cơ (không biết đến bao giờ) để Quảng Nam hảo hớn ra đời.

Nguyễn Hữu Tuấn - kẻ chơi “ngông” từng bỏ toàn bộ tiền ra làm Dành cho tháng 6 để rồi thất bại về mặt doanh thu nhưng bộ phim dễ thương đó đã nhận được nhiều lời khen ngợi - lý giải thất bại của mình: “Dành cho tháng 6 đã không nhận được sự hỗ trợ tốt từ các rạp, các suất chiếu phần lớn vào khung giờ được coi là xấu nhất trong ngày”. Nhưng cách lựa chọn của Tuấn khác biệt, thay vì bỏ tiền ra nước ngoài học một trường dạy làm phim nào đó thì cậu bỏ luôn tiền đó để làm phim tại VN coi như học phí phải trả. Dự án thứ hai, Tuấn cũng không ngần ngại bỏ tiếp tiền, tất nhiên cũng sẽ không bỏ qua cơ hội kêu gọi đầu tư...

Đã kịp bước qua cái thuở đầy băn khoăn như Roland, Phan Xi Nê đang tập trung cho Mắt lạnh bởi đây là dự án đã được nhà phát hành BHD “phê duyệt, đặt hàng”. Thời điểm khởi quay Cha và con và... hay Đập cánh giữa không trung mà Phan Đăng Di và Nguyễn Hoàng Điệp sẽ đổi vai cho nhau trong hai vị trí đạo diễn - nhà sản xuất đã không diễn ra như dự tính dù họ đều đã chọn xong diễn viên. Lý do duy nhất - lý do lớn nhất của họ cũng giống với các đạo diễn trẻ khác: chưa có tiền!

Phan Đăng Di thì chưa xong kịch bản để giao cho nhà sản xuất đi... xin tiền, còn Nguyễn Hoàng Điệp thì khi dự án của cô đã đến Cannes, việc bỏ tiền túi ra làm phim không còn là cách duy nhất nữa. Các nhà sản xuất của cô đang gửi dự án đến các quỹ cũng để... xin tiền!

Tất cả đang tất bật chuẩn bị và mơ mộng. Không ai đánh thuế mộng mơ, bởi những người trẻ này có niềm tin như cách Nguyễn Hữu Tuấn lý giải: “Trong 10 năm qua, những người đi trước đã tạo ra thị trường cho điện ảnh Việt gần như từ con số không. Dù còn ở quy mô tương đối song nếu không có thị trường điện ảnh hôm nay thì sẽ không có bất kỳ điều kiện nào để các nhà đầu tư mở hầu bao cho các dự án phim tương lai. Nhiệm vụ của một người làm phim như tôi là phải tiếp tục con đường của những người đi trước góp phần mở rộng thị trường, tiếp tục công việc giành lại khán giả VN từ các phim nước ngoài. Mục tiêu thì lâu dài và to tát là vậy, nhưng không phải là không thể. Tất cả hãy để thời gian trả lời!”.