Phóng to

Hiện chưa có thống kê số độc giả đọc sách... để ngủ chiếm bao nhiêu phần trăm, nhưng thử quan sát xung quanh thì có vẻ nhiều. Và do nhu cầu đọc sách để ngủ nên các độc giả này tự quy định: sách là truyện.

Với họ, đọc sách có nghĩa là đọc truyện. Nói cho sang hơn là sách văn chương. Nói chung là đọc sách loại nào không gây nhức đầu, không làm thao thức, không có nguy cơ xáo trộn (!)...

Như vậy, kiểu độc giả này phải tìm sách thích hợp cho mình, chứ không thể đụng gì đọc nấy (nếu chẳng may đọc phải loại thao thức thì... phí tiền). Sách, vốn không như thuốc, thường cẩn thận ghi rõ "đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng".

Sách cũng không ghi "đọc cuốn này ngủ ngon" hay "có nguy cơ mất ngủ khi đọc cuốn này". Sách vốn không dán mác cảnh báo, nhắc nhở gì cả (trừ phi sách do "chân dài" viết thì ghi chú là có tặng kèm ảnh nude, hay truyện ma thì ghi: truyện đọc lúc 0 giờ hoặc truyện không nên đọc lúc nửa đêm). Nói thế để thấy đi tìm loại sách dễ ngủ cũng không phải là dễ dàng, nếu không phải là người mê sách.

Sau khi đọc một loạt sách mang tính "thử nghiệm", những độc giả thông minh sẽ nhanh chóng nhận biết sách của tác giả nào dễ ngủ, sách tác giả nào mất ngủ (có sách không dễ ngủ, cũng không mất ngủ mà gây... buồn nôn).

Sách dễ ngủ thường có công thức: chuyện tình + du học + du lịch = có hậu. Nghĩa là không bạo liệt quá, cay đắng quá mà phải đẹp, phải mộng. Chẳng hạn như chuyện tình giữa một nàng tiểu thư du học (mà Paris là một cái tên đẹp nhất) với một anh Daniel đẹp trai, kiêu kỳ nào đó. Những truyện mà khi nhắm mắt lại, ít ra độc giả cũng thấy được Paris hay được ngắm hoa anh đào xứ Nhật, nhấm nháp bánh pizza nước Ý, đi dạo trên những bãi biển tuyệt đẹp của Brazil...

Ðộc giả thích phiêu lưu một chút có thể ngon giấc với những chuyện tình một đêm, lãng mạn dâng trào nhưng không để lại dấu vết. Ðộc giả thích hương đồng gió nội có thể cười trong giấc ngủ với những chuyện tình miệt quê éo le (nhưng kết thúc đẹp như mơ), với những đề từ bay bổng, đại loại: Dẫu biết là nghìn trùng nhưng mắt vẫn đăm đắm nhìn nhau, bàn tay vẫn níu xuyên thời gian...

Vì sách có tác dụng dễ ngủ nên được nhiều người mua. Sách được nhiều người mua vì thế trở thành sách bán chạy (best-seller). Sách bán chạy thì được nhiều tiền, được nổi tiếng nên được nhiều người thích viết. Những nhà làm sách cũng thích làm loại này vì kinh doanh hiệu quả lại an toàn.

Nhưng cuối cùng thì cũng phải thẳng thắn, chân thành: sách không chỉ là truyện, sách không chỉ để dỗ ngủ. "Bởi vì sách là thế giới", bởi bản chất của sách là tri thức, là sự thao thức, nâng cao mỹ cảm...Khi người đọc sách chỉ để ngủ (dẫu biết là một nhu cầu chính đáng), như thế là đã tự mình đánh mất cơ hội tham dự những hành trình khám phá khác đầy thú vị và mới mẻ.

TRẦN NHÃ THỤY