Phóng to

Trẻ con của những người biểu tình ủng hộ ông Morsi vui chơi trong một khu giải trí dã chiến ở quảng trường Rabia al-Adawiya hôm 10-8 -Ảnh: Reuters

BBC ngày 11-8 nhận định rằng Ai Cập hiện nay đã phân cực rõ ràng. Một bên là những người ủng hộ tổng thống bị lật đổ Mohamed Morsi, với sự hậu thuẫn của Phong trào Anh em Hồi giáo, vẫn cương quyết tiến hành “biểu tình hòa bình” tại thành lũy lập hơn một tháng qua ở thủ đô Cairo. Một bên là chính quyền lâm thời không muốn để tình trạng ồn ào kéo dài khiến đất nước khó hoạt động bình thường.

Giải pháp phong tỏa

Theo alarabiya.net, một kế hoạch chi tiết về giải tỏa biểu tình nằm lì của Phong trào Anh em Hồi giáo ở quảng trường Rabia al-Adawiya đã được thông qua ở cấp cao nhất, sau khi tranh luận giữa hai phương án: “một đòn chết hẳn” hay “bao vây cưỡng bức giải tỏa”. Phương án thứ hai đã được quyết định, để tránh thương vong rất lớn mà theo đánh giá có thể lên đến 3.000-5.000 người nếu theo phương án thứ nhất.

Theo phương án thứ hai, chính quyền sẽ thiết lập vành đai bao vây phong tỏa khu vực, chỉ cho người ra, không cho người vào, không cho chuyển thực phẩm và nước uống vào trong khu vực. Sẽ cắt điện và nước dẫn vào những căn hộ được Phong trào Anh em Hồi giáo thuê làm “văn phòng điều hành”. Lực lượng chống bạo động sẽ tràn vào khu vực nếu bên trong không giải tán sau những áp lực vây hãm. Sẽ sử dụng các công cụ chống bạo động như vòi rồng và hơi cay để đuổi hết mọi người cố tình nằm lì.

Lực lượng tham gia gồm 120 “đơn vị” thuộc lực lượng an ninh trung ương và hàng ngàn công an nghĩa vụ. Kế hoạch này có thể thực hiện trong thời gian kéo dài vài ngày đến vài tuần và tối đa là ba tháng.

Các dấu hiệu ngày càng cho thấy chính quyền lâm thời Ai Cập nhất quyết giải tỏa các khu vực biểu tình nằm lì tại Cairo. Ngày 7-8, Thủ tướng lâm thời Hazem el-Beblawi tuyên bố chính quyền “sẽ đối phó một cách kiên quyết và mạnh mẽ tối đa với bất cứ hành động nào dùng vũ khí để chống lại cuộc giải tỏa này”! Sang hôm sau, khi nhắc lại quyết tâm giải tỏa biểu tình nằm lì, ông el-Beblawi lại kêu gọi “những người tỉnh táo và biết nghe lẽ phải” tự động rời khỏi hai quảng trường Rabia al-Adawiya và Nahda, bởi vì “sắp đến những thời điểm quyết định rồi”.

Cuộc biểu tình nằm lì do Phong trào Anh em Hồi giáo tổ chức và lãnh đạo tại khu vực quảng trường Rabia al-Adawiya thuộc thành phố Nasr ở phía đông thủ đô Cairo bắt đầu hình thành từ ngày 28-6, tức sáu ngày trước khi ông Mohamed Morsi bị phế truất khỏi ghế tổng thống, và kéo dài liên tục đến hôm nay.

Cuộc biểu tình nằm lì này có mục đích ban đầu là chống lại làn sóng đấu tranh của phe đối lập khi ấy đang dâng cao để đòi ông Morsi phải từ chức. Quảng trường Rabia al-Adawiya gần với phủ tổng thống và các trụ sở cơ quan quyền lực của nhà nước. Phong trào Anh em Hồi giáo chọn địa điểm này để quần chúng tín đồ của họ tiện hành động bảo vệ ông Morsi trước làn sóng biểu tình đông đảo của phe đối lập.

Hi vọng mong manh

Sau khi ông Morsi bị phế truất, quảng trường Rabia al-Adawiya trở thành đại bản doanh của lực lượng Anh em Hồi giáo, để chống lại chính quyền mà Anh em Hồi giáo coi đó là “sản phẩm của một cuộc đảo chính quân sự bất hợp pháp”.

Do chính quyền lâm thời Ai Cập hiện nay giữ lập trường tôn trọng biểu tình hòa bình nên khu vực Rabia al-Adawiya vẫn còn tồn tại. Những người ủng hộ ông Morsi tận dụng hoàn cảnh này để củng cố và tăng cường lực lượng tại tụ điểm biểu tình, quyết tâm “nằm lì” cho đến khi nào ông Morsi được phục chức trở lại dinh tổng thống.

Tất cả đường phố dẫn vào quảng trường đều được các thanh niên Hồi giáo canh giữ suốt ngày đêm. Mọi người ra vào quảng trường đều chịu kiểm soát nghiêm ngặt. Chính quyền lâm thời tố cáo việc Anh em Hồi giáo đưa rất nhiều phụ nữ và trẻ em vào “nằm lì” tại khu vực này để gây áp lực nhân đạo.

Đến khi chính phủ lâm thời giao trách nhiệm cho Bộ Nội vụ giải tỏa khu vực này (ngày 31-7) thì nhiều lớp chiến lũy được dựng lên bằng bao cát, các khối bêtông và đủ loại vật cản lớn nhỏ. Bên trong quảng trường là cả một hệ thống “dịch vụ” đồ sộ. Thực phẩm, nước uống được cung cấp hằng ngày cho hàng chục ngàn người “nằm lì” trong đó. Lều trại được dựng lên để mọi người có thể ngủ qua đêm hoặc tránh nắng trưa hè đổ lửa. Tại đây có một diễn đàn hoạt động suốt ngày đêm với hệ thống loa công suất lớn, để các lãnh tụ của Anh em Hồi giáo thuyết trình kêu gọi người ủng hộ “sẵn sàng tử vì đạo” và kêu gọi họ kiên trì đấu tranh đến khi đạt được mục đích cuối cùng.

Dường như cả hai bên đều không có ý định lùi bước. Có chăng là một nhen nhóm hi vọng mới khi đại giáo sĩ Ahmed al-Tayyib, lãnh đạo của đền thờ al-Azhar, chấp nhận đứng ra làm trung gian hòa giải. Theo BBC ngày 11-8, Ahmed al-Tayyib đã bắt đầu tiếp cận các nhân vật tôn giáo lẫn chính trị để mong tổ chức được cuộc họp hòa giải trong thời gian tới.