Phóng to

Lãnh đạo các nước ASEAN và Ấn Độ tại hội nghị - Ảnh: Reuters

Theo Tribune India, trong ngày 20-12, Thủ tướng Manmohan Singh và lãnh đạo ASEAN đã thông qua Tuyên bố tầm nhìn ASEAN - Ấn Độ năm 2020, trong đó vạch ra mối quan hệ chiến lược giữa hai bên trong tương lai. Tăng cường quan hệ với ASEAN là trọng tâm trong chính sách “hướng Đông” của Ấn Độ kể từ khi New Delhi đã trở thành Đối tác đối thoại từng lĩnh vực của ASEAN từ năm 1992.

Về kinh tế, hai bên dự kiến công bố kết quả các cuộc đàm phán nhằm tiến tới một hiệp định tự do thương mại (FTA) về dịch vụ và đầu tư, dự kiến tạo ra một trong những thị trường lớn nhất thế giới với hơn 1,8 tỉ dân. “Thỏa thuận sẽ thúc đẩy mạnh mẽ các hoạt động kinh tế giữa Ấn Độ và ASEAN” - Bộ trưởng thương mại Gita Wirjawan của Ấn Độ cho biết.

Thỏa thuận dự kiến hoàn tất vào tháng 2-2013 và chính thức ký kết vào tháng 8-2013. Trước đó, FTA về hàng hóa giữa Ấn Độ và ASEAN có hiệu lực năm 2010 đã góp phần nâng kim ngạch thương mại hằng năm thêm 37%, đạt xấp xỉ 79 tỉ USD và ước tính lên đến 100 tỉ vào năm 2015. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Salman Khurshid nhấn mạnh điều cần thiết là nhanh chóng xây dựng mối liên kết về giao thông, một hạn chế khiến Ấn Độ vẫn đứng sau Trung Quốc về thương mại với ASEAN vốn đạt 363 tỉ USD năm 2011.

Một vai trò lớn hơn cho Ấn Độ

Mỹ xúc tiến quan hệ quân sự với Myanmar Mỹ đang xúc tiến những kế hoạch đầu tiên để chuẩn bị tiến tới quan hệ quân sự với Myanmar. AFP cho biết các hình thức hợp tác mà Mỹ đề xuất là những cuộc huấn luyện không tác chiến dành cho sĩ quan Myanmar, như huấn luyện về hỗ trợ nhân đạo, y học quân sự và cải cách quốc phòng. “Chúng tôi đang nghiên cứu những bước đi đầu tiên trong quan hệ quân sự Mỹ - Myanmar. Nhìn chung, chúng tôi ủng hộ quan điểm rằng một quá trình liên lạc quân sự thích hợp là điều cần thiết để thúc đẩy những nỗ lực cải cách tổng thể ở Myanmar” - một quan chức quốc phòng Mỹ nói. Mỹ đang nỗ lực mở rộng ảnh hưởng tại Myanmar, xóa dần “cái bóng” Trung Quốc đã phủ lên nước này nhiều thập kỷ qua.

Ngoại trưởng Salman Khurshid cho biết Hội nghị cấp cao ASEAN - Ấn Độ tại New Delhi chủ yếu là chương trình kỷ niệm 20 năm quan hệ đối thoại ASEAN - Ấn Độ. Thế nhưng, giới phân tích nhận định nó lại diễn ra trong thời điểm căng thẳng giữa các nước ASEAN với Trung Quốc xung quanh tranh chấp trên biển Đông và các nước mong muốn Ấn Độ đóng vai trò lớn hơn tại khu vực này.

Chuyên gia phân tích chiến lược Raja Mohan thuộc Tổ chức Observer Research Foundation nhận định những lo ngại đối với Trung Quốc chỉ càng lớn hơn do tình hình bất ổn đang gia tăng. ASEAN muốn phát triển quan hệ với Ấn Độ để có sự bảo đảm vững chắc hơn đối với hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực, kể cả vấn đề an ninh, an toàn hàng hải ở biển Đông. Do đó, theo India Today, Tuyên bố tầm nhìn của các lãnh đạo Ấn Độ - ASEAN cũng sẽ bao gồm các thảo luận về tự do đi lại và tăng cường hợp tác hàng hải giữa các bên. Ngoại trưởng Ấn Độ cũng nhấn mạnh không có gì không thể giải quyết nếu tuân thủ và tôn trọng luật biển quốc tế.

New Delhi cũng đã tăng cường các hoạt động quân sự tại khu vực Đông Nam Á. Tháng 12-2012, Ấn Độ tuyên bố sẵn sàng đưa tàu đến biển Đông để bảo vệ lợi ích thăm dò dầu khí của mình khi cần thiết. Đó là một phần trong những ưu tiên của Ấn Độ nhằm đảm bảo an ninh năng lượng trong chính sách đối ngoại của Ấn Độ. Dù vậy, Ấn Độ cũng đang phải cân bằng giữa việc siết chặt quan hệ với ASEAN, mối quan hệ với Mỹ và thực tế từ nước láng giềng Trung Quốc - quốc gia có tốc độ phát triển cao nhất châu Á. Nhưng Ngoại trưởng Khurshid đã bác bỏ khả năng xảy ra xung đột giữa New Delhi với Bắc kinh.

Mỹ đưa vũ khí tối tân đến châu Á - Thái Bình Dương

Washington sẽ triển khai một số tàu chiến mới nhất và những vũ khí công nghệ cao đến châu Á - Thái Bình Dương như một phần trong kế hoạch xoay trục châu Á của Mỹ.

AFP ngày 20-12 dẫn lời một quan chức quốc phòng Mỹ cho biết Lầu Năm Góc sẽ đưa máy bay săn tàu ngầm P-8, tên lửa hành trình, tàu ngầm lớp Virginia, tàu chiến dọc bờ biển và máy bay chiến đấu F-35. Trước đó, Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Leon Panetta cho biết máy bay tàng hình F-35 có thể sẽ được đưa đến căn cứ không quân Iwakuni, tỉnh Yamaguchi của Nhật Bản vào năm 2017. Hồi tháng 9-2012, Washington công bố đang cung cấp cho Nhật Bản hệ thống rađa băng tần X nhằm củng cố hệ thống phòng thủ tên lửa.

“Chúng tôi đã có mối quan tâm rất rõ ràng và sát sao về những hành động gần đây của Bắc Kinh ở biển Đông” - AFP dẫn lời quan chức quốc phòng Mỹ khẳng định.

Giới chuyên gia nhận định chiến lược hướng quân sự sang châu Á sau một thập niên lún sâu trong cuộc chiến ở Iraq và Afghanistan cho thấy Washington đang để mắt đến việc tăng cường sức mạnh quân sự của Trung Quốc và những hành động leo thang của nước này trong tranh chấp lãnh hải với các nước láng giềng. Bằng chứng là Mỹ đã sẵn sàng kế hoạch triển khai hơn một nửa hạm đội của mình đến châu Á - Thái Bình Dương, trong đó sẽ điều bốn tàu chiến đấu duyên hải luân phiên đến Singapore.

Việt Nam nhất trí thông qua Tuyên bố tầm nhìn Chiều 20-12, tại thủ đô New Delhi, Ấn Độ, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã tham dự phiên họp toàn thể Hội nghị cấp cao kỷ niệm 20 năm quan hệ đối thoại ASEAN - Ấn Độ. Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của quan hệ đối tác ASEAN - Ấn Độ đối với hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực và khẳng định Việt Nam đóng góp tích cực thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược ASEAN - Ấn Độ phát triển mạnh mẽ và thực chất trong những năm tới. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng bày tỏ vui mừng trước những tiến triển tích cực và kết quả quan trọng đạt được trong quan hệ và hợp tác ASEAN - Ấn Độ 20 năm qua trên nhiều lĩnh vực, chính trị - an ninh, kinh tế - thương mại, khoa học - công nghệ, du lịch, giao lưu nhân dân... Đồng thời, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng bày tỏ nhất trí thông qua Tuyên bố tầm nhìn của hội nghị và ủng hộ việc nâng cấp quan hệ ASEAN - Ấn Độ lên đối tác chiến lược. Trong bối cảnh khu vực đang đối mặt với nhiều thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị ASEAN và Ấn Độ ưu tiên thúc đẩy hợp tác về chính trị-an ninh thông qua các khuôn khổ và cơ chế khu vực; mong muốn Ấn Độ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với ASEAN và ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN, tham gia tích cực và đóng góp xây dựng vào các cơ chế hợp tác khu vực hiện nay, xây dựng các chuẩn mực và giải quyết các thách thức an ninh khu vực, bao gồm an ninh, an toàn, tự do hàng hải, khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, cướp biển, biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng... vì hòa bình, tiến bộ và thịnh vượng trong khu vực. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đề nghị Ấn Độ ủng hộ ASEAN và Trung Quốc thực hiện đầy đủ, hiệu quả Tuyên bố chung kỷ niệm 10 năm Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC), và ủng hộ ASEAN thực hiện Tuyên bố 6 điểm của ASEAN về biển Đông nhằm bảo đảm giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển năm 1982.