Những gương mặt này được xem là thân cận của cựu thủ tướng Thaksin Shinawatra trước đây.

Phóng to

Thủ tướng Thái Lan cải tổ nội các, nhưng bị cho là động tác “luân chuyển vị trí các thành phần cốt cán của đảng cầm quyền” - Ảnh: Bangkok Post

Trước báo chí, bà Yingluck cho biết quyết định thay đổi thành phần nội các được đưa ra sau khi Phó thủ tướng Yongyuth Wichaidit và Bộ trưởng nông nghiệp Theera Wongsamut từ chức. Ngoài ra, các đảng phái liên minh trong chính phủ cầm quyền cũng muốn cải tổ nội các trước sức ép của phe đối lập.

Không là nội các “trả ơn”

Thủ tướng Yingluck cho biết thay đổi nội các không phải là để thoát khỏi sự săm soi chỉ trích của phe đối lập. “Nếu nhìn kỹ, các bộ chính vẫn như cũ và vẫn đang làm việc tốt. Nhiệm vụ của chính phủ là thực thi chính sách, lực lượng đối lập sẽ săm soi và phê bình chúng tôi ở quốc hội, vì vậy dù gì cũng khó thoát họ” - bà Yingluck nhấn mạnh.

Vậy lý do gì để cải tổ nội các? Khi được báo chí hỏi có phải những lựa chọn của bà là “được lệnh của ai đó không”, bà Yingluck trả lời: “Không, tự tôi đưa ra danh sách đó”. Khi được hỏi liệu những lựa chọn đó có phải là “trả ơn” những người đã ủng hộ đảng cầm quyền, bà Yingluck đề nghị truyền thông khoan đánh giá vội mà hãy chờ đến khi danh sách nội các mới được công bố, bởi “những người được chọn đều có khả năng, có kinh nghiệm trong những lĩnh vực liên quan”. Bà cho biết mục đích của cải tổ nội các là tăng cường tính hiệu quả của bộ máy với những nhân sự có khả năng hơn.

Theo các nhà phân tích Thái Lan, một trong những lý do của cuộc cải tổ nội các lần ba này là Đảng Dân chủ đối lập đang có những bước cạnh tranh quyết liệt nên Đảng Pheu Thai cầm quyền cần phải trở nên vượt trội. Ngoài ra, chính phủ cần ngăn chặn sớm kế hoạch đòi bỏ phiếu bất tín nhiệm mà phe đối lập sẽ đưa ra trong cuộc thảo luận và phê bình chính phủ vào ngày 31-10 sắp tới. Nhà phân tích chính trị Somchai Srisutthiyakorn của ĐH Sripatum cho tờ Bangkok Post biết việc cải tổ nội các bất ngờ sẽ khiến tình hình cân bằng trở lại, phe đối lập phải thay đổi kế hoạch thảo luận của mình.

Trước đó, lãnh đạo Đảng Dân chủ đối lập Abhisit Vejjajiva đã kêu gọi chính phủ hãy phê bình trước khi cải tổ. “Tôi không biết có lý do cần thiết nào để cải tổ gấp như vậy. Chính phủ có thể đợi đến khi thảo luận phê bình xong. Còn rất nhiều vấn đề phải giải quyết, như hòa giải và chính sách về đảm bảo giá gạo (vốn rất tốn kém khi phụ cấp nông dân và bị chỉ trích là sẽ đe dọa sự ổn định)”.

Đưa thêm đồng minh

Vấn đề năng lượng cũng đang là vấn đề đau đầu cho chính phủ. Trong lần cải tổ trước, bà Yingluck đã chọn ông Arak Chonlatanon làm bộ trưởng năng lượng - người đã giúp cựu thủ tướng Thaksin xây dựng đế chế kinh doanh trong hơn hai thập niên. Thế nhưng khi vào vị trí bộ trưởng, ông lại không được như kỳ vọng và phải cần đến sự hậu thuẫn rất lớn của chính trị gia kỳ cựu của Đảng Thai Rak Thai (đã bị giải thể), Prommin Lertsuridej, để điều hành lĩnh vực năng lượng. Nhiều khả năng ông Pongsak Ruktapongpisal sẽ được đưa vào danh sách nội các mới để thay thế ông Arak. Việc đặt cánh tay phải của ông Thaksin vào vị trí quan trọng như vậy cho thấy chính phủ đánh giá vấn đề năng lượng là yếu tố sống còn trong bối cảnh không thể tiếp tục trợ giá gas, diesel và xăng như trước.

Theo báo chí Thái Lan, trong đợt cải tổ mới này cũng sẽ xuất hiện nhiều nhân vật từng là đồng minh của ông Thaksin. Tướng Prin Suvanadat - sau khi rời khỏi quân đội vào tháng trước - có thể sẽ trở thành bộ trưởng giao thông. Ông là bạn học của ông Thaksin, con gái ông kết hôn với người của gia tộc Shinawatra. Ngoài ra, trong những gương mặt mới sẽ còn có những chính trị gia nổi bật là thành viên của nhóm House No.111 - tức các cựu lãnh đạo của Đảng Thai Rak Thai nay đã hết thời gian bị cấm hoạt động. Trong số đó, đáng chú ý có chuyên gia pháp lý Pongthep Thepkanchana, người có khả năng là phó thủ tướng thứ nhất kiêm bộ trưởng giáo dục. Ông Varathep Rattanakorn có thể trở thành chủ nhiệm văn phòng thủ tướng.

Những nhân vật này đều là những đồng minh thân cận trước đây của cựu thủ tướng Thaksin Shinawatra. Đầu tháng 10-2012, báo Bangkok Post cũng dẫn nguồn tin thân cận chính phủ khẳng định sẽ không thay đổi nội các trong vài tháng tới, và sẽ không đưa các thành viên của House No.111 vào nội các. Giờ các thông tin đều đã thay đổi.