Phóng to

Thứ trưởng ngoại giao Trung Quốc Phó Oánh (trái) gặp Tổng thống Philippines Benigno Aquino tại Manila - Ảnh: Reuters

Theo tuyên bố do Phủ tổng thống và Bộ Ngoại giao Philippines công bố ngày 20-10, tại cuộc gặp ông Aquino đã nhấn mạnh Philippines mong muốn có một khu vực hòa bình và ổn định, bởi “người Philippines là những người có lý trí”. Ông cũng nói thêm rằng Philippines đang nuôi dưỡng một bầu không khí có lợi để cùng tiến tới một giải pháp có lợi trong các vấn đề mà hai nước cùng quan tâm.

Theo Philippines Star, bà Phó Oánh cũng đã chuyển thông điệp của Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào nhấn mạnh Bắc Kinh xem trọng tình hữu nghị với Manila và muốn đưa quan hệ song phương tiến lên.

Duy trì đối thoại

Bà Phó Oánh đến Manila tham dự cuộc hội đàm bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc - Philippines lần thứ 18 (FMC) theo lời mời của Bộ Ngoại giao Philippines. Đây là cuộc gặp gỡ cấp cao đầu tiên giữa hai nước kể từ khi nổ ra tranh chấp ở bãi cạn Scarborough vào tháng 4-2012.

Trong một tuyên bố được đưa ra, Bộ Ngoại giao Philippines cho biết hai nước đã khẳng định lại cam kết thúc đẩy quan hệ song phương toàn diện. Đại sứ quán Trung Quốc tại Manila cũng cho biết hai bên “đã thảo luận thẳng thắn về các vấn đề còn tồn tại và đồng ý duy trì đối thoại cũng như giải quyết các khác biệt một cách thích hợp để tránh tác động tiêu cực đến hợp tác song phương”.

Tuy nhiên, tuyên bố chung của cuộc gặp không tiết lộ tranh chấp trên biển có được đem ra thảo luận hay không. AFP dẫn lời Thứ trưởng ngoại giao Philippines Erlinda Basilio thừa nhận vấn đề này có được đem ra bàn thảo nhưng không tiết lộ chi tiết.

Hai ngày trước chuyến thăm của bà Phó Oánh, như Daily Inquirer cho biết, Tổng thống Aquino đã nói quan hệ với Bắc Kinh về vấn đề bãi cạn Scarborough có tốt hơn một chút nhưng tiến đến mức bình thường thì còn xa.

Tại cuộc gặp giữa hai ngoại trưởng, phía Philippines đã trao số tiền 200.000 USD cho phía Trung Quốc để hỗ trợ các nạn nhân trong trận động đất ngày 7-9 ở Vân Nam và Quý Châu. Bộ Ngoại giao Philippines nói khoản tiền này là “một cử chỉ thể hiện sự hỗ trợ và hữu nghị với người dân Trung Quốc”.

Tàu sân bay Mỹ đến Philippines

Trong khi đó, tàu sân bay USS George Washington, một trong những tàu sân bay lớn nhất của hải quân Mỹ, sẽ đến Philippines ngày 24-10 trong một “chuyến thăm thiện chí” dài bốn ngày. Theo Manila Standard Today, tàu sẽ đi vào vùng đặc quyền kinh tế của Philippines ở biển Đông.

Tàu sân bay nặng 104.200 tấn này dự kiến đi qua bãi cạn Scarborough. Ít nhất hai khu trục hạm của Mỹ sẽ hộ tống tàu sân bay hạt nhân lớp Nitmitz này khi nó đi vào biển Đông đêm 24-10.

Theo Đại sứ quán Mỹ tại Manila, chuyến thăm thiện chí này nhằm “tăng cường mối quan hệ lịch sử bền chặt giữa Mỹ và Philippines thông qua các dự án quan hệ cộng đồng và trao đổi chuyên môn giữa hải quân hai nước”.

Đây là chuyến thăm thứ tư của tàu chiến Mỹ trong năm nay. AP nhận định động thái mới này cho thấy Mỹ dường như muốn tái đảm bảo với các nước nhỏ về sự ủng hộ của Washington trong tranh chấp với Trung Quốc.

“Trung Quốc sẽ coi đây là một biểu hiện khác của Mỹ nhằm duy trì ảnh hưởng trong khu vực. Mỹ cũng muốn gửi một thông điệp là Washington sẽ ở đây lâu dài và muốn thực thi luật pháp quốc tế” - tiến sĩ Denny Roy thuộc Trung tâm Đông Tây ở Hawaii (Mỹ) nhận định.