Cựu tổng thống Philippines có thể bị truy tố tội tham nhũng

Phóng to

Bà Arroyo ngồi xe lăn ra sân bay quốc tế ở Manila nhưng bị chặn lại trên cửa ra máy bay - Ảnh: Getty Images

Theo hãng tin Mỹ CNN, chính quyền Manila sợ rằng bà Arroyo, đang đối mặt với những cáo buộc tham nhũng và gian lận bầu cử, sẽ bỏ trốn nếu được phép rời đất nước.

Nhưng tòa án tối cao đã bỏ phiếu vởi tỉ lệ 8-5 bác bỏ lệnh cấm đi lại với cựu tổng thống.

Báo chí trong nước nói bà Arroyo lên máy bay ra nước ngoài để trị một chứng bệnh liên quan đến xương được chẩn đoán đầu năm nay, sau ba ca phẫu thuật xương sống bất thành ở Philippines. Bà Arroyo tới sân bay bằng xe cấp cứu và được chuyển đến cửa ra máy bay bằng xe lăn với chiếc cổ được quấn gạc.

Luật sư của bà, ông Raul Lambino, nói với CNN rằng vợ chồng bà “phản đối sự xúc phạm và sự kiện đáng hổ thẹn ở sân bay”, chỉ trích chính phủ đã can thiệp vào phán quyết của tòa án tối cao.

Tuy nhiên, người phát ngôn của phủ tổng thống Philippines Edwin Lacierda đã mô tả tình hình “rất gay cấn”. “Họ (gia đình Arroyo) muốn tranh thủ sự thông cảm của dư luận”, ông Lacierda nói với báo chí địa phương. Ông cũng khẳng định vợ chồng nhà Arroyo sẽ được đối xử “với danh dự”, nhưng chính quyền “rất cương quyết trong việc không để họ rời đất nước”.

Chồng bà Arroyo, ông Jose Miguel Arroyo, cũng bị cáo buộc tham nhũng.

Tòa án tối cao Philippines, với hầu hết các thẩm phán được chỉ định dưới thời bà Arroyo, đã có xung đột với quyết định mới đây của Tổng thống Benigno Aquino điều tra những cáo buộc tham nhũng trong hai nhiệm kỳ tổng thống từ 2001-2010 của bà Arroyo. Bộ trưởng tư pháp Leila de Lima nói chính quyền dự kiến sẽ phản đối quyết định của tòa án.

Bà Arroyo, 64 tuổi, đang dự định bay sang Singapore, nhưng sau hai giờ giằng co ở sân bay, được phát trực tiếp trên truyền hình quốc gia, đã phải quay lại bệnh viện. Tuy nhiên, cựu tổng thống dự kiến vẫn sẽ tìm cách sang Singapore trong ngày hôm nay, 16-11, để gặp bác sĩ của bà ở đó.

“Đó là kế hoạch của chúng tôi vì đó là quyền của chúng tôi - Ferdinand Topacio, một luật sư khác của bà Arroyo, nói với Đài truyền hình Philippines ABS-CBN - Đây là chuyện sống còn”.

Nhưng chính quyền lại tin rằng bà Arroyo chỉ đang tìm cách chạy trốn. “Chúng tôi sẽ không cho phép bà ấy ra đi trừ tình huống khẩn cấp về y tế. Điều đó rất rõ ràng”, De Lima nói với các phóng viên. Phía tòa án tối cao, ông Marquez cảnh báo những ai chống lại lệnh của tòa có thể bị kết tội chống người thi hành công vụ, với mức phạt tối đa là 6 tháng tù giam.

Tổng thống Aquino, kế vị bà Arroyo từ tháng 6-2010 sau khi thắng lớn trong cuộc bầu cử, coi chống tham nhũng là mục tiêu hàng đầu của chính quyền mới và truy tố bà Arroyo đã trở thành “án điểm” của ông. Ông Aquino đã thành lập một Ủy ban sự thật để điều tra, nhưng tháng 12-2010, tòa án tối cao đã phán quyết ủy ban nói trên là vi hiến.

Bất chấp những cản trở từ cơ quan tư pháp, ông Aquino và nội các của ông vẫn rất quyết tâm đưa bà Arroyo ra tòa trước Giáng sinh năm nay. Các tội tham nhũng và gian lận bầu cử có thể bị tuyên án tối đa là chung thân. Ông cùng Bộ trưởng Lima tuyên bố lệnh cấm đi lại với bà Arroyo tuần trước.

Từ Mỹ, Bộ trưởng ngoại giao Hillary Rodham Clinton xác nhận với Hãng tin AP rằng bà Arroyo chưa yêu cầu được sang Mỹ, nhưng nếu bà đưa ra đề nghị “chúng tôi sẽ xem xét”. Bà Clinton cũng nói hành động của Washington sẽ tùy thuộc vào đề nghị của bà Arroyo. Bà Arroyo có quan hệ thân thiết với gia đình Clinton, từng là bạn học của cựu tổng thống Bill Clinton ở Đại học Georgetown.