Phóng to

Người dân Pakistan kéo đến xem khu nhà trú ẩn của Osama Bin Laden sau khi vụ việc Mỹ tấn công nơi đây được công bố - Ảnh: AFP

Kế hoạch tiêm phòng này là một động tác giả trước chiến dịch bố ráp đã giết chết Bin Laden vào tháng 5-2011. CIA đã tuyển một bác sĩ có thâm niên người Pakistan để tổ chức tiêm phòng viêm gan siêu vi B miễn phí tại nhiều nơi ở Abbottabad. Để cho giống như thật, chương trình tiêm chủng này diễn ra trước hết ở những khu vực nghèo trong thành phố.

Vị bác sĩ và một chiến dịch

CIA đã dàn dựng chiến dịch tiêm phòng này sau khi lần được dấu vết người liên lạc của Al Qaeda, được biết đến với cái tên Abu Ahmad al-Kuwaiti, và phát hiện ngôi nhà trú ẩn nghi có Bin Laden tại Abbottabad vào mùa hè năm 2010.

Mỹ đã theo dõi căn cứ của Osama Bin Laden bằng vệ tinh và cả nhân viên mật vụ của CIA ở Pakistan. Mỹ muốn tìm bằng chứng xác nhận Bin Laden đích thực đang ở Abbottabad trước khi mạo hiểm tung ra cuộc tấn công vào lãnh thổ có chủ quyền của một nước khác.

Nếu tìm được ADN của bất cứ người con nào của Bin Laden trong căn nhà trú ẩn, Mỹ có thể dùng ADN này để so sánh với mẫu ADN của em gái Bin Laden, chết năm 2010 ở Boston, và qua đó có chứng cứ vững chắc về sự hiện diện của gia đình Bin Laden tại Pakistan.

Người của CIA đã tiếp cận với Afridi, một bác sĩ ở Khyber, thuộc khu bộ tộc gần biên giới với Afghanistan. Theo báo New York Times, không rõ bằng cách nào mà CIA đã thuyết phục được bác sĩ này làm việc với Mỹ.

Bác sĩ Afridi đến Abbottabad vào tháng 3, nại lý do ông xin được tài trợ để tổ chức tiêm ngừa viêm gan siêu vi B miễn phí cho trẻ em. Sau khi qua mặt được cơ quan quản lý y tế ở Abbottabad, ông trả tiền hậu hĩnh cho các nhân viên y tế, những người tham gia điệp vụ này mà không hề hay biết nó dính líu đến Bin Laden. Theo điều tra, nhân viên y tế trong khu vực là những người hiếm hoi được tiếp cận tòa nhà Bin Laden trú ẩn trong quá khứ, để nhỏ thuốc phòng bại liệt cho trẻ em.

Afridi dán thông báo về chương trình tiêm chủng khắp thành phố Abbottabad.

Vào tháng 3-2011, nhân viên y tế triển khai việc tiêm phòng ở Nawa Sher, một khu vực nghèo thuộc ngoại ô Abbottabad. Văcxin tiêm ngừa viêm gan siêu vi B thường được chích làm ba lần, lần thứ hai sau lần thứ nhất một tháng. Nhưng vào tháng 4-2011, thay vì tiếp tục chích liều thứ hai tại Nawa Sher, đoàn bác sĩ và y tá quay lại Abbottabad và đến Bilal, gần với nơi nghi ngờ Bin Laden đang sống để chích ngừa.

Bài báo trên Guardian xác nhận chưa rõ cách nào mà các bác sĩ dự định để lấy mẫu ADN thông qua việc tiêm chủng mặc dù các y tá có thể đã được huấn luyện kỹ thuật tiêm để khi rút kim ra có kèm theo một ít máu.

“Toàn bộ sự việc này là rất bất thường - một viên chức Pakistan nói - Bilal là khu dân cư giàu có. Tại sao họ lại chọn đúng chỗ này để triển khai một chương trình tiêm phòng miễn phí? Và một bác sĩ phẫu thuật ở Khyber thì làm gì ở Abbottabad cơ chứ?”.

Một nữ y tá tên Mukhtar Bibi được sắp xếp vào trong tòa nhà của Bin Laden để thực hiện tiêm văcxin. Theo nhiều nguồn tin, vào lúc đó vị bác sĩ ngồi chờ ở bên ngoài, dặn cô này đem theo một túi xách bỏ vừa một thiết bị điện tử. Không rõ đó là loại thiết bị gì và cũng không rõ cô này có đeo giỏ theo người vào trong hay không. Tuy nhiên, điệp vụ này bất thành. Theo New York Times, một viên chức người Mỹ xác nhận vị bác sĩ đã tiếp cận được tòa nhà của Bin Laden trong một thời gian ngắn, nhưng ông không hề thấy Bin Laden và cũng chẳng lấy được mẫu ADN của bất kỳ thành viên nào trong gia đình Osama.

Cô Mukhtar Bibi, người không hề biết về mục đích thật sự của đợt tiêm phòng văxin, khẳng định sẽ không bình luận về vụ việc.

Số phận vị bác sĩ?

Bác sĩ Shakil Afridi đã bị Cơ quan tình báo Pakistan (ISI) bắt giữ vì đã làm việc cho tình báo Mỹ. Tình báo Pakistan đã nghi ngờ hoạt động của bác sĩ Afridi sau khi điều tra về vụ tấn công của Mỹ giết chết Bin Laden tại ngôi nhà ở Abbottabad. Pakistan từ chối bình luận chính thức về vụ bắt giữ bác sĩ Afridi. Một quan chức Pakistan chỉ nói: “Có đất nước nào mà lại không bắt giữ người làm việc cho tình báo nước ngoài đâu?”.

Tình báo Pakistan đã bắt rất nhiều người bị nghi là làm việc cho CIA ngay sau cái chết của Osama Bin Laden, nhưng theo một quan chức Mỹ, bác sĩ Afridi, người tổ chức vụ tiêm phòng văcxin, là người duy nhất còn bị tạm giữ cho đến nay để điều tra. Một quan chức Mỹ cũng xác nhận đúng là bác sĩ Afridi đang bị cơ quan điều tra Pakistan tạm giữ. Có tin đồn do lo ngại cho sự an toàn của vị bác sĩ này, Mỹ đã có hành động can thiệp.