Phóng to

Tổng thống bị lật đổ Zine El Abidine Ben Ali và vợ - bà Laila - năm 2009 - Ảnh: Getty Images

Phóng to

Sakhr, con rể tổng thống bị lật đổ Zine El Abidine Ben Ali, là chủ Ngân hàng Zitouna - Ảnh: Getty Images

Theo báo Anh Telegraph, sau 23 năm trị vì, gia đình ông Ben Ali đã gom góp được một khối tài sản khổng lồ trị giá lên tới 5,5 tỉ USD gửi tại các ngân hàng ở Pháp. Tuy nhiên phu nhân Laila, trẻ hơn chồng 20 tuổi, mới là kẻ bị hàng triệu người dân căm ghét nhất. Từng làm nghề thợ cắt tóc trước khi trở thành đệ nhất phu nhân, bà Laila được mệnh danh là “nhiếp chính vương xứ Carthage (thành phố cổ ở Tunisia)”.

Rất nhiều người Tunisia cáo buộc bà Laila đã lợi dụng cuộc hôn nhân với ông Ben Ali để biến gia đình Trabelsis của bà thành một gia đình quyền lực và giàu có nhất đất nước này. Hiện có tin bà Laila đang trú ẩn ở Dubai, nơi bà thường xuyên bay đến để mua sắm xa xỉ.

“Gia đình mafia”

Người dân Tunisia gọi gia đình Ben Ali là “gia đình mafia”. Bức điện tín mà cựu đại sứ Mỹ tại Tunisia Robert F. Godec viết bị rò rỉ trên trang web WikiLeaks cho biết hai con gái của ông Ben Ali và bà Laila là Nesrine và Cyrine sống cực kỳ xa hoa. Nesrine thường chuyên chở hàng hóa xa xỉ bằng máy bay riêng đến biệt thự ở ven biển, trong khi chồng cô ta là Sakhr nuôi một con hổ làm cảnh và thường cho nó ăn thịt bò tươi.

Sakhr sở hữu một công ty tàu biển, các cơ sở sản xuất xe Audi, Volkswagen, Porsche và Renault, một công ty dược phẩm và hàng loạt công ty địa ốc. Một thành viên nhà Trabelsis là Belhassen chuyên mua đất chính phủ xác định là khu bảo tồn lịch sử, để rồi bán lại cho các công ty địa ốc với giá cắt cổ. Ngoài ra, Belhassen còn sở hữu một hãng hàng không, nhiều khách sạn hạng sang, hai đài truyền thanh và một nhà máy sản xuất xe hơi.

Trong khi gia đình này vơ vét của cải của đất nước thì tỉ lệ thất nghiệp ở Tunisia đã tăng lên đến 14%. Giá cả các loại hàng hóa cứ tăng lên, chỉ riêng giá sữa đã tăng gấp đôi trong vài tháng gần đây. Như giọt nước tràn ly, làn sóng biểu tình phản đối ông Ben Ali đã được khơi mào từ sự kiện anh Mohamed Bouazizi, một kỹ sư máy tính thất nghiệp, tự thiêu để phản đối chính quyền.

Không có việc làm, anh Bouazizi ra chợ bán rau mà không có giấy phép kinh doanh và bị nhà chức trách thu hết hàng hóa. Phẫn nộ và tuyệt vọng, anh đổ xăng vào người và châm lửa đốt. Cũng không lạ là trong các cuộc bạo động dẫn đến sự sụp đổ của ông Ben Ali, người biểu tình đã xông vào các biệt thự của nhà Trabelsis để cướp phá của cải.

“Hiệu ứng domino” tại Bắc Phi?

“Sự kiện Tunisia” được giới quan sát phương Tây bình luận là hồi chuông cảnh báo đối với thế giới Ả Rập, đặc biệt là khu vực Bắc Phi, nơi nhiều nhà lãnh đạo của Algeria, Libya, Ai Cập hay Jordan... cũng cai trị dân chẳng khác gì Ben Ali. Cả Ai Cập, Algeria và Libya đều nằm sâu ở nửa dưới bảng xếp hạng chỉ số cảm nhận tham nhũng của Tổ chức Minh bạch quốc tế. Tỉ lệ thất nghiệp cao là vấn nạn chung ở khắp Bắc Phi và nhiều nước Ả Rập.

Theo báo Telegraph, ở Algeria thời gian qua biểu tình, bạo động đã nổ ra rầm rộ tại nhiều thành phố, thị trấn lớn để phản đối tình trạng giá cả thực phẩm tăng vọt. Trong tháng này, đã có ba người chết và 240 người bị thương do các vụ đụng độ giữa người biểu tình với cảnh sát. Ở Jordan, hàng ngàn người đã biểu tình hôm 14-1 để đòi Thủ tướng Samir Rifai từ chức do đời sống người dân càng trở nên khó khăn hơn vì giá cả tăng cao. “Sự kiện ở Tunisia đáng để các chế độ trong khu vực suy nghĩ - ông Hugh Roberts, nhà phân tích chính trị ở Cairo (Ai Cập) và là tác giả cuốn sách Chiến trường Algeria 1988-2002, khẳng định - Nếu sự kiện đó có thể xảy ra ở Tunisia thì nó có thể xảy ra ở bất cứ đâu”.