Phóng to

Trụ sở Goldman Sachs tại Phố Wall -Ảnh: Reuters

Báo Wall Street Journal cho biết SEC đâm đơn kiện dân sự cáo buộc Goldman Sachs và phó chủ tịch của hãng này là Fabrice Tourre đã cố tình che giấu sự xung đột lợi ích trong vụ bán chứng khoán được đảm bảo bằng tài sản thế chấp trong năm 2007, làm các nhà đầu tư bị thiệt hại 1 tỉ USD khi thị trường địa ốc Mỹ sụp đổ. SEC cho biết kẻ giật dây và kiếm chác được món lợi nhuận khổng lồ trong vụ lừa đảo này là John Paulson (54 tuổi), ông chủ quỹ đầu tư Paulson & Co, một khách hàng của Goldman Sachs.

Kẻ giàu sụ, người trắng tay

Goldman Sachs thành lập cách đây 140 năm, có tiếng là nhà tư vấn đáng tin cậy đối với các ngân hàng đầu tư khách hàng. Nhiều lãnh đạo Goldman Sachs từng giữ các chức vụ tài chính quan trọng trong nội các chính quyền Mỹ. Goldman Sachs cũng là một trong số rất ít đại gia Phố Wall sống khỏe trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Quý 4-2009, hãng này đạt doanh thu kỷ lục 4,79 tỉ USD. “Sự trừng phạt lớn nhất đối với Goldman Sachs không phải là thiệt hại tài chính mà là danh tiếng” - Reuters dẫn lời giáo sư luật chứng khoán John Coffee của Trường luật Columbia tại New York.

Theo Wall Street Journal, SEC cho biết năm 2007, Paulson “phát minh” một hình thức đầu tư mang tính chất lừa đảo có tên ABACUS: phát hành các loại chứng khoán được đảm bảo bằng tài sản thế chấp có nguy cơ mất giá trị rất cao. Paulson tổ chức một loại hình bảo hiểm cho phép ông ta thu lãi lớn khi các loại chứng khoán này giảm giá. Paulson đã trả cho Goldman Sachs 15 triệu USD để hãng này chính thức thành lập ABACUS và bán các loại chứng khoán trên cho các nhà đầu tư, và Goldman Sachs đã bán chúng cho nhiều ngân hàng, tổ chức tài chính, quỹ đầu tư nước ngoài.

SEC cho biết khi thuyết phục các nhà đầu tư mua các chứng khoán, Goldman Sachs, đại diện là phó chủ tịch Tourre, khẳng định chắc như đinh đóng cột rằng một công ty độc lập là ACA Management LLC đã lựa chọn chúng, và không hề tiết lộ cái tên Paulson. Kết quả là thị trường tài sản thế chấp Mỹ sụp đổ và các nhà đầu tư mất trắng 1 tỉ USD. Hai hãng thua lỗ nặng nề nhất trong vụ đầu tư vô vọng này là Ngân hàng ABN Amro của Hà Lan và Ngân hàng Hoàng gia Scotland.

Một ngân hàng khác là IKB của Đức cũng thiệt hại gần 150 triệu USD. Phần lớn tổng số tiền 1 tỉ USD mà các nhà đầu tư bị đánh cắp rơi vào túi Paulson qua hàng loạt cuộc giao dịch giữa Goldman Sachs và Quỹ Paulson & Co.

“Sản phẩm tài chính đó hoàn toàn mới và rất phức tạp, nhưng trò lừa đảo và những xung đột lợi ích đằng sau lại rất đơn giản và không có gì xa lạ” - AFP dẫn lời ông Robert Khuzami, quan chức SEC. Theo SEC, ông Tourre là thủ phạm chính đứng ra chào bán các loại chứng khoán độc hại trên cho khách hàng. Do vậy, SEC không đâm đơn kiện Paulson và Quỹ đầu tư Paulson & Co bởi theo SEC, chính Goldman Sachs chứ không phải Paulson đã tung tin giả cho các nhà đầu tư.

Phản ứng lại, như Reuters cho biết, Goldman Sachs tuyên bố cáo buộc của SEC là “vô căn cứ” và khẳng định bản thân hãng này bị lỗ 90 triệu USD trong vụ bán chứng khoán trên. Hãng Paulson & Co cũng khẳng định họ không liên quan trong vụ mua bán trên.

John Paulson được báo New York Times mô tả là một trong những người đầu tiên tại Phố Wall đặt cược vào sự sụp đổ của thị trường tài sản thế chấp Mỹ. Quỹ Paulson & Co kiếm hơn 15 tỉ USD trong năm 2007, riêng cá nhân Paulson đút túi 3,7 tỉ USD. Trong hơn hai năm trở lại đây, Paulson kiếm thêm được ít nhất 2 tỉ USD nữa bằng thủ đoạn bán khống cổ phiếu ngân hàng có nguy cơ sụt giá và mua lại chúng sau khi giá đã tụt thảm hại.

Phóng to

John Paulson, người đút túi cả tỉ USD từ thương vụ làm ăn với Goldman Sachs - Ảnh: Independent

Cuộc chiến giữa Washington và Phố Wall

Đây là lần đầu tiên một gã khổng lồ tại Phố Wall bị kiện về tội đầu cơ trong sự sụp đổ của thị trường tài sản thế chấp Mỹ. Giới phân tích tài chính dự báo đây sẽ là sự khởi đầu cho cuộc chiến giữa Washington và các đại gia Phố Wall, những kẻ đã góp phần dẫn đến cuộc đại khủng hoảng tài chính toàn cầu. Hiện vẫn chưa rõ SEC có đưa vụ việc này lên Bộ Tư pháp để truy tố hình sự hay không.

Các đại gia Phố Wall rơi vào tầm ngắm của chính phủ đã khiến thị trường chứng khoán Mỹ suy sụp trong phiên giao dịch ngày 16-4. Giá cổ phiếu Goldman Sachs sụt giảm tới 12,79%, khiến giá trị thị trường của tập đoàn này mất trắng 14,2 tỉ USD. Chỉ số chứng khoán Dow Jones hạ 1,13%, trong khi chỉ số Nasdaq giảm 1,37%. Cổ phiếu các hãng tài chính bị ảnh hưởng nặng nề nhất.

Giới quan sát đánh giá vụ xìcăngđan Goldman Sachs sẽ tạo điều kiện cho Tổng thống Mỹ Barack Obama và đảng Dân chủ thông qua dự luật cải tổ Phố Wall một cách dễ dàng hơn, bất chấp sự phản đối mạnh mẽ của đảng Cộng hòa. AFP dẫn lời ông Obama mới đây cảnh báo ông sẽ phủ quyết dự luật cải tổ tài chính nếu dự luật này không có những quy định nghiêm ngặt về quản lý các sản phẩm tài chính của Phố Wall.

Giá vàng giảm mạnh vì Goldman Sachs Trong ngày 17-4, giá vàng thế giới đã sụt giảm 500.000 đồng/lượng nhưng giá vàng trong nước chỉ giảm khoảng 170.000 đồng, bán ra 26,33 triệu đồng/lượng. Giá vàng giảm mạnh sau khi Goldman Sachs bị Ủy ban Chứng khoán Mỹ phát đơn kiện. Giới đầu cơ đồng loạt chuyển vốn sang mua USD đẩy giá vàng giảm mạnh. Tuy nhiên, giá vàng trong nước giảm chậm do rơi vào cuối tuần, nhiều công ty vàng lớn và ngân hàng không hoạt động, nhiều cửa hàng vàng lợi dụng cơ hội đã neo giá. Theo đại diện Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC), tuần tới nếu giá vàng thế giới tiếp tục giảm thì giá trong nước sẽ giảm sâu hơn. Do vậy người dân nên cân nhắc khi mua vàng. Cũng theo đại diện SJC, thị trường gần như tê liệt do các ngân hàng không còn tham gia mua vàng. Bà Nguyễn Thị Cúc, phó tổng giám đốc Công ty Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ), cho biết nhìn chung nguồn cung vàng dồi dào, gần đây không còn hỏi mua với số lượng lớn, ngay cả người dân cũng ít mua vàng để cất giữ. Giá vàng trong nước vẫn thấp hơn giá vàng quy đổi đã tính thuế và các khoản phí khoảng 170.000 đồng/lượng.