Read this on Tuoitrenews.vn

Phóng to

Công trình cảng trung chuyển quốc tế Vân Phong sau hai năm khởi công giai đoạn khởi động, mọi việc vẫn giậm chân tại chỗ, chỉ lơ thơ vài chục cọc sắt cắm ngoài biển - Ảnh: Văn Kỳ

Dự án cảng trung chuyển quốc tế Vân Phong (thôn Đầm Môn, xã Vạn Thạnh, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa) do Tổng công ty Hàng hải VN (Vinalines) làm chủ đầu tư, được chia làm bốn giai đoạn: giai đoạn khởi động, giai đoạn 1, giai đoạn 2 và giai đoạn tiềm năng.

Theo kế hoạch, công trình hoàn thành sau năm 2020, tổng mức đầu tư 3,6 tỉ USD, chiều dài 12,5km, bao gồm 42 bến cảng, với tổng diện tích 750ha, đảm bảo khả năng thông qua trên 200 triệu tấn hàng hóa mỗi năm và có thể tiếp nhận tàu container có trọng tải lên đến 18.000 TEU (đơn vị tương đương container 20 feet).

Trong giai đoạn khởi động, nhà thầu thi công (liên danh Công ty SK Engineering & Construction và Tổng công ty Xây dựng đường thủy VN) sẽ xây dựng luồng tàu và vũng tàu quay trở, đường giao thông ngoài cảng cùng kho bãi, nhà xưởng, hạ tầng kỹ thuật đồng bộ đạt tiêu chuẩn quốc tế. Giai đoạn này có quy mô sử dụng đất là 42ha, tổng mức đầu tư gần 6.000 tỉ đồng, công suất thiết kế 710.000 TEU/năm, có thể tiếp nhận tàu container có sức chở 9.000 TEU, dự kiến hoàn thành tháng 10-2011.

Mới đóng được vài chục cọc thép

Giai đoạn khởi động của cảng trung chuyển quốc tế Vân Phong chỉ còn sáu tháng nữa là phải hoàn thành theo kế hoạch, nhưng đến nay cả khu vực chỉ là bãi đất trống mênh mông với hàng trăm cọc sắt khổng lồ nằm chất thành từng đống. Những cọc sắt phơi giữa mưa gió đã bắt đầu hoen gỉ, những tấm bạt che chắn rách tả tơi...

Xa ngoài biển chỉ có lác đác vài chục cọc sắt được đóng xuống để xây dựng cầu cảng, nhưng lại bị lỗi kỹ thuật nên dừng lại. Cả một công trường rộng lớn lặng ngắt, không có bóng dáng công nhân.

Đại diện Ban quản lý dự án hàng hải 1 (thuộc Vinalines) tại cảng trung chuyển quốc tế Vân Phong cho biết công trình đã được tạm dừng thi công vào tháng 6-2010 để kiểm tra lại địa chất. Theo Ban quản lý dự án hàng hải 1, địa chất tại cảng rất phức tạp mà khi khoan dò theo quy trình để lập dự án đã không phát hiện được.

Chính vì vậy, ngoài một số công trình tạm phục vụ thi công, nhà thầu thi công mới chỉ đóng được 97/1.729 cọc (khoảng 6%) và tất cả các cọc đã đóng đều bị lỗi dư trên mặt nước từ 2-10m. Với giá gần 10 triệu đồng/m cọc thép thì đây là sự lãng phí rất lớn.

Hiện dự án đang được tạm dừng để thay đổi thiết kế, thay đổi chiều dài của cọc. Một cán bộ ở đây cho hay: “Mỗi năm ở đây có bốn tháng cuối năm gió rất lớn nên cũng làm chậm tiến độ thi công công trình”.

Theo Ban quản lý dự án hàng hải 1, giai đoạn khởi động của dự án cảng trung chuyển quốc tế Vân Phong đã chậm trên 50% thời gian thực hiện và vẫn chưa biết khi nào dự án mới được thi công trở lại, vì “các bên đang ngồi lại với nhau để đưa ra các biện pháp khắc phục”.

Phóng to

Công trình cảng Vân Phong hiện chỉ mới có những cọc sắt nằm lăn lóc dưới mép biển và hàng cọc đóng dở ngoài xa - Ảnh: Văn Kỳ

Không biết khi nào thi công trở lại

Ông Nguyễn Ngọc Quý, giám đốc Ban quản lý dự án hàng hải 1, cho biết tiến độ thực hiện công trình chưa tốt vì gặp một số khó khăn, trong đó ngoài địa chất cảng phức tạp còn do bất đồng với nhà tư vấn thiết kế ở gói thầu hệ thống kè bảo vệ bờ và khu kho bãi.

Theo ông Quý, tại gói thầu hệ thống kho bãi và kè bảo vệ bờ, nhà tư vấn thiết kế sai lầm khi thiết kế cát san lấp có giá thành cao, không biết mua ở đâu và không sử dụng được cát vốn có của địa phương.

Tuy nhiên theo ông Quý, khó khăn lớn nhất là nguồn vốn. Ông cho biết: “Đây là công trình thực hiện hoàn toàn bằng vốn vay nên với lãi suất cao như hiện nay thì việc huy động vốn cho một dự án lớn như cảng quốc tế Vân Phong là rất khó khăn, buộc Vinalines phải tính toán điều chỉnh dự án sao cho hiệu quả”.

Tuy nhiên, ông Hoàng Đình Phi - phó ban quản lý Khu kinh tế Vân Phong - cho rằng khó khăn lớn nhất khiến công trình chậm tiến độ là do địa chất phức tạp, không như khảo sát ban đầu. Còn vấn đề vốn, theo ông Phi, phía Vinalines đã cam kết sẽ đảm bảo!

Ông Quý cho biết theo tính toán cũ, giai đoạn khởi động sẽ xây dựng hai bến với tổng chiều dài 690m và có thể tiếp nhận tàu 9.000 TEU. Tuy nhiên đến nay một số cảng khác như cụm cảng Thị Vải - Cái Mép (Bà Rịa - Vũng Tàu) đã có thể đón được tàu 9.000 TEU, nên thiết kế này không còn phù hợp nữa. Hiện nay Vinalines đã đề xuất với Chính phủ điều chỉnh giai đoạn khởi động kéo dài hai bến tàu lên 850m, có thể tiếp nhận tàu có trọng tải 12.000-15.000 TEU và Chính phủ cơ bản đã đồng ý.

“Chúng tôi dự kiến sẽ xây dựng hoàn chỉnh một bến trước để gấp rút đưa cảng quốc tế Vân Phong vào khai thác, sau đó tiếp tục triển khai xây dựng bến thứ hai, nhằm rút ngắn thời gian xây dựng” - ông Qúy cho hay. Tuy nhiên ngay cả ông Quý cũng chưa biết được thời gian nào công trình sẽ tiếp tục được thi công.

Theo đánh giá của một số chuyên gia, cảng trung chuyển quốc tế Vân Phong có vai trò chủ đạo để hình thành và phát triển Khu kinh tế Vân Phong. Việc dự án này chậm tiến độ khiến chủ đầu tư của các dự án khác rất dè dặt trong việc đầu tư vào khu kinh tế này.

Ngay cả ông Phi cũng thừa nhận dự án cảng trung chuyển quốc tế Vân Phong chậm tiến độ đã làm ảnh hưởng đến bức tranh chung của Khu kinh tế Vân Phong.