Phóng to

Sản xuất linh kiện quang học dùng cho các thiết bị ghi hình, ghi âm tại Công ty Nidec Sankyo ở Khu công nghệ cao TP.HCM - Ảnh: TRỌNG HIẾU

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Phan Hữu Thắng, giám đốc trung tâm, đã có những nhận định về tình hình này:

- Dự kiến kết quả giải ngân FDI năm 2010 sẽ đạt 11 tỉ USD, trong đó vốn nước ngoài đưa vào 8 tỉ USD, cao hơn năm 2009. Cách tổng hợp số liệu thống kê từ trước đến nay vẫn phải dựa chủ yếu vào báo cáo tình hình giải ngân từ chính các doanh nghiệp có vốn FDI, sau đó được các cơ quan quản lý nhà nước ở các địa phương tập hợp lại để báo cáo theo ngành dọc lên trên, từ đó các đơn vị thuộc Bộ Kế hoạch - đầu tư phối hợp rà soát, tổng hợp lại thành kết quả chung của cả nước.

Để xác định đúng số vốn thực hiện, trước hết cần sự phối hợp chặt chẽ của các doanh nghiệp có vốn FDI, cơ quan quản lý nhà nước... Đặc biệt, cần có chế tài đủ mạnh đối với các doanh nghiệp, các địa phương không tuân thủ chế độ báo cáo thống kê. Tỉ lệ đòi hỏi ít nhất là 90% số các địa phương có báo cáo thống kê đúng, định kỳ, nhưng tiếc rằng thực tế con số này còn thấp hơn.

Phóng toÔng Phan Hữu Thắng - Ảnh: T.B.* Thống kê của VN vẫn dựa vào số vốn đăng ký, thực tế chỉ là cam kết của doanh nghiệp, trong khi trên thế giới dựa vào số vốn thực tế triển khai?

- Vốn thực hiện cần được thống kê đúng và rõ, theo đúng phân ngành kinh tế và khu vực, đây mới chính là số vốn thực tế, thật sự có đóng góp vào phát triển kinh tế - xã hội các thời kỳ. Từ trước đến nay Bộ Kế hoạch - đầu tư luôn hướng dẫn, tập trung vào thống kê con số này. Việc thống kê vốn đăng ký tương đối thuận lợi hơn vì thông qua các giấy phép đã cấp là có thể nắm được.

Thống kê số vốn đăng ký là để xác định xu hướng đầu tư từ bên ngoài vào VN hằng năm, việc này cũng cần thiết để xác định định hướng của các nhà đầu tư, có số vốn gối đầu để thực hiện các năm tiếp theo, xác định tính cạnh tranh VN... để có các giải pháp kèm theo, và không thể coi đấy là thành tích của các địa phương trong thu hút vốn FDI. Nhất là khoảng cách chênh lệch giữa vốn đăng ký và vốn thực hiện hiện nay quá xa, tính đến hết tháng 8 đã trên 100 tỉ USD.

* Nhà đầu tư nước ngoài đang tăng cường vào lĩnh vực thương mại, dịch vụ, phân phối. Phải chăng nhà đầu tư không còn xem VN là cứ điểm sản xuất nữa?

- Để VN trở thành cứ điểm sản xuất của các nhà đầu tư nước ngoài, Chính phủ vẫn tiếp tục chính sách khuyến khích đầu tư vào sản xuất, công nghệ cao, vào phát triển công nghiệp phụ trợ tại VN.

Theo số liệu thống kê chúng tôi nắm được, đến cuối tháng 10 và dự báo cho cả năm 2010, các dự án FDI đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp chế tạo, chế biến, sản xuất vẫn chiếm tỉ trọng cao, đạt trên 4 tỉ USD vốn đăng ký (299 dự án). Trong khi đó số vốn đăng ký đầu tư vào bán buôn, bán lẻ, sửa chữa là 341 triệu USD (95 dự án). Việc các nhà đầu tư nước ngoài bắt đầu quan tâm tới nhập khẩu, bán buôn, bán lẻ phù hợp với tiến độ cam kết mở cửa thị trường dịch vụ của VN trong đàm phán với Tổ chức Thương mại thế giới. Điều quan trọng là VN đã đạt được một lộ trình thực thi với thời gian chuyển tiếp từ 3-5 năm cho các ngành dịch vụ quan trọng.

* Khoảng hai năm trước, một lượng vốn khổng lồ đổ vào các dự án bất động sản nhưng đến nay phần nhiều vẫn chưa khởi động được, bài học cho thực trạng này là gì?

- Thị trường là yếu tố quyết định sự thành bại của dự án đầu tư, nên các nhà đầu tư luôn tính đến thị trường trước khi quyết định đầu tư, nhưng sự tính toán nhiều khi không đúng, nhất là việc đến khi nào thì cung sẽ vượt cầu, mặt hàng nào là thích hợp với thị trưòng (căn hộ cao cấp, thấp cấp, biệt thự, quy mô dự án, địa điểm dự án...).

Bài học trước hết là đối với các nhà đầu tư, sau đó mới là các nhà quản lý vì họ phải làm theo quy định của luật pháp trong việc cấp phép. Tuy vậy công tác dự báo cần đi trước một bước, phù hợp với quy hoạch đã được phê duyệt. Tiếp đến là công bố công khai quy hoạch, cấp phép theo đúng quy hoạch, ổn định chính sách, cải cách thủ tục hành chính, chống tham nhũng... để giúp nhà đầu tư triển khai thuận lợi các dự án họ được cấp phép.

* Vậy theo ông, chiến lược thu hút FDI giai đoạn tới nên như thế nào?

- Thu hút FDI đã bước sang giai đoạn mới đòi hỏi phải đảm bảo chất lượng, hiệu quả, đúng mục tiêu cần thu hút đầu tư, bên cạnh đó vấn đề môi trường phải đặt lên hàng đầu. Đã đến giai đoạn chấm dứt thu hút FDI bằng mọi giá để thi đua lấy thành tích... Chúng tôi được biết hiện Bộ Kế hoạch - đầu tư đang lấy ý kiến rộng rãi để triển khai đề án nghiên cứu xác định đối tác chiến lược trong thu hút FDI giai đoạn tới. Đây là việc làm thiết thực, phù hợp với thực tế và nhu cầu hiện nay trong việc sớm xác định được đối tác chiến lược trong thu hút FDI, đáp ứng được các yêu cầu của VN trong thời kỳ tới.