Theo đó, chọn phương án thu phí gây quỹ bảo trì đường bộ qua giá xăng với mức 1.000 đồng/lít và thu trực tiếp từ đầu phương tiện cơ giới đường bộ sử dụng diesel theo kilômet xe chạy. Với xe sử dụng diesel sẽ lắp thêm thiết bị tính phí theo kilômet lưu hành để thu quỹ bảo trì đường bộ.

Theo Tổng cục Đường bộ, toàn bộ các loại môtô, xe máy và hầu hết các loại xe con, xe tải nhẹ, xe chở người loại nhỏ sử dụng xăng sẽ thuộc đối tượng thu phí sử dụng đường bộ qua giá xăng. Mức đề xuất tính phí là 1.000 đồng/lít.

Về cách thu, Tổng cục Đường bộ đề xuất sẽ căn cứ hồ sơ nhập khẩu, các đơn vị nộp phí vào Kho bạc Nhà nước trước khi đưa về tiêu thụ trong nước. Đối với xăng sản xuất trong nước, phí được tính vào giá bán của nhà máy cho thị trường và nhà sản xuất nộp vào Kho bạc Nhà nước ngay khi xuất bán xăng.

Với lượng xăng thông thường tiêu thụ năm 2009 của cả nước khoảng 2,971 tỉ lít thì nguồn thu của quỹ từ xăng sẽ được khoảng 2.971 tỉ đồng mỗi năm.

Với phương tiện cơ giới đường bộ sử dụng dầu diesel, nguyên tắc áp dụng là thu theo kilômet xe chạy với mức thu tính toán tương đương mức thu qua xăng của xe sử dụng xăng đối với nhóm xe cùng trọng tải (xem bảng).

Để thực hiện cách thu này, các phương tiện sử dụng diesel sẽ phải gắn một loại thiết bị hành trình tính phí (thiết bị tính phí) ở trục xe, có đồng hồ hiển thị ở cabin để đo số kilômet phương tiện được tham gia giao thông, tương ứng với chỉ số được ghi trên thẻ phí do người sử dụng phương tiện mua.

Dự kiến sau thời gian từ 1-3 năm kể từ ngày nghị định quỹ bảo trì đường bộ có hiệu lực thi hành, các phương tiện sử dụng diesel sẽ cơ bản hoàn thành việc lắp và áp dụng phương thức thu phí sử dụng đường bộ bằng thiết bị tính phí. Trong thời gian chưa lắp đặt thiết bị tính phí, chủ phương tiện trả phí sử dụng đường bộ theo tháng hoặc kỳ kiểm định của phương tiện. Cơ sở để xác định mức thu phí theo tháng đối với phương tiện này là số kilômet xe chạy trung bình/tháng nhân với mức thu/km được xác định như trên.

* Về thực trạng các trạm thu phí đường bộ hiện nay, Tổng cục Đường bộ cho biết đến tháng 2-2010, trên hệ thống quốc lộ của cả nước có 60 trạm thu phí đường bộ, trong đó 24 trạm thu nộp ngân sách nhà nước để cấp lại cho bảo trì đường bộ mỗi năm khoảng 511,5 tỉ đồng, 6 trạm thu phí trả nợ vay, 24 trạm thu theo hình thức BOT, 5 trạm đã được bán quyền thu phí, 1 trạm giao Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc VN đấu thầu chuyển giao bổ sung vốn. Khi quỹ bảo trì đường bộ đi vào hoạt động sẽ cơ bản thay thế phương thức thu phí sử dụng đường bộ trực tiếp tại các trạm thu phí như hiện nay.

Theo đó, Tổng cục Đường bộ đề xuất giải quyết các trạm thu phí đường bộ như sau: các trạm thu theo hình thức BOT cho tiếp tục thu để hoàn vốn đầu tư (và bảo trì) công trình đường bộ cho nhà đầu tư. Đối với các trạm thu phí đã được bán quyền thu phí sẽ dùng quỹ bảo trì đường bộ để mua lại quyền thu phí rồi xóa bỏ trạm thu phí. Dùng quỹ bảo trì đường bộ để thanh toán hết số nợ còn lại của công trình được đầu tư bằng vốn vay để bỏ trạm thu phí. Xóa bỏ 24 trạm thu phí nộp ngân sách để cấp lại cho bảo trì đường bộ.

Mức thu phí với phương tiện đường bộ sử dụng dầu dieselĐơn vị tính: đồng/km