* Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển: Bộ không chủ trương giảm độ khó đề thi* Xem điểm thi tốt nghiệp THPT của thí sinh trên Tuổi Trẻ Online tại đây

Phóng to

Niềm vui của học sinh Trường THPT Bùi Thị Xuân, Q.1, TP.HCM khi biết mình thi đậu tốt nghiệp chiều 17-6-2011. Đây cũng là lần thứ 8 trường có học sinh đậu tốt nghiệp 100% - Ảnh: NHƯ HÙNG

Ngày 17-6, nhiều tỉnh thành tiếp tục công bố điểm thi tốt nghiệp và kết quả tốt nghiệp hầu hết đều ở mức từ 95% đến trên 99% ở cả hệ THPT lẫn giáo dục thường xuyên. Trong đó tại TP.HCM, tỉ lệ tốt nghiệp hệ THPT là 96,67%, tăng hơn 2%, và giáo dục thường xuyên là 76,2%, tăng đến 21,44% so với năm trước.

Những tỉ lệ đẹp

Năm nay, TP.HCM có 34 trường đạt tỉ lệ đậu tốt nghiệp 100%, tăng hơn nhiều so với con số 22 trường trong năm 2010. Tương tự, thông tin từ sở GD-ĐT các tỉnh thành Tiền Giang, Cà Mau, Bến Tre, Đồng Tháp, Cần Thơ... cho biết tỉ lệ tốt nghiệp của các tỉnh thành này đều đạt từ 90% trở lên. Kết quả này cho thấy năm nay là một năm thu kết quả “đẹp” với hầu hết các tỉnh ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long.

Trong đó, lần đầu tiên nhiều địa phương đã chạm đến mốc tỉ lệ 90%, thậm chí xấp xỉ 98%. Riêng tỉ lệ tốt nghiệp hệ giáo dục thường xuyên còn được “cải thiện” đáng kể hơn. Cụ thể ở Tây Ninh, tỉ lệ tốt nghiệp 56,4%, trong khi năm 2010 chỉ 25,41%. Tỉ lệ này ở Đồng Tháp 81,9%, Cà Mau trên 83%.

Đặc biệt, nhìn lại lộ trình ba năm qua, nhiều địa phương đã có những “cú nhảy” ngoạn mục. Năm 2009, nhiều người dân Hà Tĩnh xôn xao vì kết quả tốt nghiệp của tỉnh tụt xuống còn 74% hệ THPT và 22% hệ giáo dục thường xuyên. Năm nay Hà Tĩnh có tỉ lệ đậu tốt nghiệp lên đến 99,14% ở hệ THPT và 97,61% ở hệ giáo dục thường xuyên.

Các tỉnh Cao Bằng, Sơn La, Điện Biên, Bắc Kạn trong các năm trước đều đứng cuối bảng xếp hạng về tỉ lệ đậu tốt nghiệp, thì năm nay tỉ lệ đậu cũng ở mức cao. Bắc Kạn năm 2010 tỉ lệ đậu tốt nghiệp khoảng 70% THPT và 50% giáo dục thường xuyên thì năm nay là 91,78% ở hệ THPT (chưa tính thí sinh tự do) và 88,86% hệ giáo dục thường xuyên.

Tỉnh Sơn La từ chỗ đứng cuối bảng xếp hạng năm 2009 với 39% đậu tốt nghiệp, năm 2010 vọt lên 91% và năm nay là 97% ở hệ THPT và 98% ở hệ giáo dục thường xuyên. Ở những tỉnh thành có điều kiện thuận lợi, tỉ lệ tốt nghiệp năm nay đều ở mức xấp xỉ 100%. Đơn cử như Ninh Bình 99,8% hệ THPT và 99,87% hệ giáo dục thường xuyên, Bắc Giang 99,37% hệ THPT và 99,63% hệ giáo dục thường xuyên, Hưng Yên 97,05% hệ THPT và 98,05% hệ giáo dục thường xuyên...

Sẽ mừng nếu thực chất

Lý giải về tỉ lệ đậu cao, đại diện nhiều sở GD-ĐT vùng khó khăn cho rằng họ đã có một năm nỗ lực áp dụng nhiều giải pháp để nâng chất lượng dạy học, phụ đạo học sinh yếu kém.

Ông Ngô Thanh Sơn, lãnh đạo Sở GD-ĐT Bắc Giang - nơi có đến 11/16 trung tâm giáo dục thường xuyên đậu tốt nghiệp 100%, giải thích: “Do có biện pháp phân loại học sinh yếu kém, tổ chức ôn tập tốt. Học sinh hệ giáo dục thường xuyên lại được cộng điểm khuyến khích 3-4 điểm nên tỉ lệ đỗ cao”.

Tuy nhiên, lý do đề thi dễ nên tỉ lệ đậu cao là một trong những nhận định của nhiều giáo viên. GS Văn Như Cương, hiệu trưởng Trường THPT Lương Thế Vinh, Hà Nội, nhận xét: “Đề thi của cả sáu môn thi năm nay đều dễ hơn năm 2010. Đề dễ thì nhiều thí sinh làm được bài và tỉ lệ tốt nghiệp tăng là việc đương nhiên”.

Ông cũng cho rằng đề thi như năm nay phù hợp với mục đích kiểm tra việc hoàn thành chương trình THPT của học sinh. Chỉ có điều với những tỉnh có tỉ lệ tốt nghiệp tăng đột biến nhưng không thể hiện nỗ lực trong việc đẩy mạnh chất lượng dạy học, khắc phục tình trạng học sinh yếu kém thì Bộ GD-ĐT cần xem xét lại tính khách quan, nghiêm túc trong khâu coi thi.

Bà Phan Thị Thu Hà, phó giám đốc Sở GD-ĐT Đồng Tháp, cho rằng: ngoài nguyên nhân từ đề thi, đâu đó có thể có tình trạng lơi lỏng trong coi thi nhưng xã hội cần ghi nhận những nỗ lực giảng dạy của thầy cô giáo trong vài năm qua. Trong khi đó, một cựu lãnh đạo Sở GD-ĐT Nghệ An lại cho rằng “khâu coi thi chắc chắn đã bị buông lỏng”.

Bởi dù đề thi có được giảm nhẹ, vừa sức nhưng tỉ lệ tốt nghiệp ở nhiều nơi không thể tăng chóng mặt, nhất là ở hệ giáo dục thường xuyên. Theo vị lãnh đạo này, cho dù nỗ lực đến đâu, sau một năm tỉ lệ tốt nghiệp chỉ tăng khoảng 5% là phù hợp với quy luật tự nhiên. Tỉ lệ tốt nghiệp cao thì mừng, nhưng nếu nó không thực chất lại là điều đáng lo ngại.

Trao đổi với Tuổi Trẻ chiều 17-6, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Vinh Hiển cho rằng:

- Việc một số nơi có hoàn cảnh khó khăn, năm trước có tỉ lệ đậu tốt nghiệp thấp, với nhiều cố gắng thì tỉ lệ tốt nghiệp tăng nhiều hơn so với những nơi đã có tỉ lệ tốt nghiệp cao. Điều đó cũng giống như tăng trưởng của bất kỳ lĩnh vực nào ở những nơi có năng suất thấp thì dễ đạt được tốc độ tăng trưởng cao hơn ở những nơi đã đạt được năng suất cao.

* Nhiều ý kiến cho rằng để có kết quả thi đẹp, Bộ GD-ĐT chủ trương giảm độ khó của đề thi năm nay. Điều này có đúng không, thưa ông?

- Như đã có lần tôi trao đổi trước đây: Bộ GD-ĐT không lấy mức độ khó hay dễ đối với học sinh làm tiêu chuẩn của đề thi mà nội dung của đề thi căn cứ vào yêu cầu chuẩn kiến thức kỹ năng và mục tiêu đào tạo. Nếu các em học sinh có nhiều cố gắng trong học tập, đạt được kết quả tốt thì sẽ cảm thấy đề thi dễ và ngược lại, nếu kết quả học tập thấp thì sẽ thấy đề thi khó. Bộ không có chủ trương giảm độ khó của đề thi. Mặt khác, đề thi năm nay được đánh giá có nhiều tiến bộ về mặt bao quát chương trình, mức độ phân hóa, khuyến khích tư duy sáng tạo và chính kiến của học sinh.

* Với những địa phương có kết quả tốt nghiệp tăng cao bất thường, Bộ GD-ĐT có tính đến việc kiểm tra lại không? Như thế nào có thể xem là kết quả thi có dấu hiệu bất thường? Trong trường hợp đó, Bộ GD-ĐT có tổ chức chấm thẩm định đối với các tỉnh này không?

- Quy chế thi có quy định việc Bộ GD-ĐT chấm thẩm tra kết quả thi ở những nơi có dấu hiệu bất thường. Sau khi có kết quả chấm trong toàn quốc, nếu nơi nào có dấu hiệu bất thường, thể hiện qua các dấu hiệu mâu thuẫn giữa kết quả quản lý chỉ đạo dạy và học, coi thi, chấm thi và kết quả đậu tốt nghiệp, bộ có thể tổ chức chấm thẩm định bài thi theo quy định của quy chế.

* Một số chuyên gia giáo dục cho rằng nếu đã đậu tốt nghiệp đến 98-99% thì không nên tổ chức một kỳ thi quốc gia tốn kém nữa. Ý kiến của ông về việc này?

- Kỳ thi tốt nghiệp quốc gia có nhiều mục đích khác nhau như: đánh giá mặt bằng kết quả giáo dục của các địa phương và kết quả rèn luyện phấn đấu của các em học sinh; kết quả kỳ thi sẽ có tác động trở lại đối với việc quản lý chỉ đạo và thực hiện nhiệm vụ dạy và học. Kỳ thi không có mục đích đánh trượt nhiều hay ít học sinh nhưng khi có kỳ thi thì cả giáo viên và học sinh đều cố gắng hơn là không có kỳ thi.

Do đó rất cần thiết có kỳ thi tốt nghiệp mang tính quốc gia để đánh giá chất lượng giáo dục phổ thông, một giai đoạn quyết định cho việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao của đất nước, cũng là đánh dấu một bước chuyển tiếp rất quan trọng trong cuộc đời học tập của các em học sinh. Kỳ thi tốt nghiệp mang tính quốc gia đã được quy định trong Luật giáo dục.

Qua kết quả bước đầu từ báo cáo của 16 tỉnh thấy rằng tỉ lệ đậu tốt nghiệp năm nay cao hơn so với năm trước nhưng không nhiều; đặc biệt, không tăng tỉ lệ học sinh đậu khá giỏi. Điều đó sơ bộ cho thấy việc nâng cao chất lượng học sinh đại trà có tiến bộ, nhưng sự cố gắng bồi dưỡng học sinh giỏi chưa có kết quả rõ. Tuy nhiên, các đánh giá chính thức phải chờ phân tích báo cáo số liệu của toàn quốc.

Phóng to Tỉ lệ tốt nghiệp THPT ở một số tỉnh thành năm 2011. Nguồn: Tuổi Trẻ - Đồ họa: Như Khanh * ĐBSCL: nhiều tỉnh có tỉ lệ đậu cao Tại Bến Tre, tỉ lệ đậu tốt nghiệp hệ THPT đạt 84,15% (năm 2010 đạt hơn 73%), hệ giáo dục thường xuyên (GDTX) đạt 53,02% (năm 2010 đạt hơn 30%). Tại Tiền Giang, hệ THPT đạt tỉ lệ 90,95%, GDTX đạt 45,34%. Tại Long An, hệ THPT đạt tỉ lệ 88,96% (năm 2010 đạt 87,14%), hệ GDTX đạt tỉ lệ 60,12% (năm 2010 đạt 45,45%). Tại Sóc Trăng, tỉ lệ đậu tốt nghiệp THPT đạt 90,74%, (năm 2010 là 71,75%), hệ GDTX có 988/1.447 thí sinh đậu tốt nghiệp, đạt tỉ lệ 68,27% (năm 2010 là 37,97%). (Thanh Xuân) * Khánh Hòa: tỉ lệ 96,6% Sở GD-ĐT Khánh Hòa cho biết hệ THPT có 12.263 thí sinh đậu tốt nghiệp trong 12.692 thí sinh dự thi, đạt tỉ lệ 96,6%. Ở hệ GDTX, có 1.987 thí sinh đậu tốt nghiệp trong 2.341 thí sinh dự thi, đạt 84,87%. Trong đó, hệ GDTX của Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng có tỉ lệ tốt nghiệp đạt 100%. (CHÂU TƯỜNG) * Bình Phước: cao nhất từ khi tách tỉnh Tại Bình Phước, có 8.081 học sinh hệ THPT dự thi với 7.643 thí sinh đậu, đạt 94,57% (năm 2010 là 92%). Theo ông Huỳnh Công Khanh - phó giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh Bình Phước, đây là năm học có tỉ lệ học sinh (hệ THPT) đậu tốt nghiệp cao nhất từ khi tách ra từ tỉnh Sông Bé (năm 1997) đến nay. (BÙI LIÊM - THIÊN PHÚC) * Lâm Đồng: tỉ lệ trên 93% Tỉ lệ học sinh hệ THPT đậu tốt nghiệp đạt 93,54%, học sinh hệ GDTX là 96,59%, cao hơn 2% so với năm học trước. Ông Nguyễn Văn Sang - chánh văn phòng Sở GD-ĐT Lâm Đồng - nhận định so với kết quả kỳ thi tốt nghiệp năm trước, năm nay thí sinh người dân tộc thiểu số tại Lâm Đồng đậu tốt nghiệp đạt 79,6%, cao nhất từ trước tới nay. (TÂY NGUYÊN)