Thu giữ cổ vật quý hiếm của tàu đắm dưới biểnTranh giành cổ vật náo loạn vùng quê

Khu vực biển có tàu chứa cổ vật bị chìm được khoanh vùng bởi phao tiêu và bốn con tàu cũng như canô của biên phòng và công an. Ngoài vòng phao tiêu là hơn 20 tàu thuyền của ngư dân vây kín. Trên bờ, sát mép biển có xe công an đậu, các ngả đường ra vào thôn đều bị lực lượng chức năng kiểm soát.

Theo một người dân ở thôn Châu Thuận Biển, ngày 10-9 có ba người đi ôtô về Bình Châu bắn tin mua đồ cổ. Những người này mua tô và đĩa thông thường giá 20-30 triệu đồng. Có một cái đĩa hoa văn rất đẹp, đường kính 40cm được mua 120 triệu đồng. Tại quán cà phê đầu dốc vào thôn, chưa đầy 40 phút đã có ba tốp thanh niên vào đây trao đổi, gọi điện “mối lái” để gạ mua bán đồ cổ. Một thanh niên cho biết cổ vật vớt được bán từ 90-120 triệu đồng (chủ yếu là đĩa). Có một cái đĩa to như cái mâm, màu xanh ngọc, có hoa văn phụng rồng được trả giá và bán 370 triệu đồng. “Lâu nay, đồ cổ ở Cù Lao Chàm (Quảng Nam) luôn cao hơn ở đây. Lần này, đồ cổ vớt ở đây lại có giá cao hơn”, một thanh niên cho biết.

Ông Lê Văn Nguyên - bí thư Đảng ủy xã Bình Châu - nhìn nhận nhiều tàu thuyền ngư dân vẫn còn rình rập, đợi sự sơ hở của lực lượng chức năng sẽ quay lại lặn khai thác cổ vật. Trong chiều qua, xã Bình Châu tổ chức triển khai công tác tuyên truyền, vận động người dân giao nộp cổ vật, đồng thời thực hiện các biện pháp bảo đảm an ninh trật tự. Ông Nguyên cho biết chưa nắm cụ thể số lượng cổ vật người dân lặn tìm được, giá trị giao dịch như thế nào cũng chưa rõ. Tuy nhiên, thông tin mỗi cổ vật có giá hàng chục, hàng trăm triệu đồng đã khiến nhiều ngư dân bất chấp lệnh cấm khai thác trái phép cổ vật. Ông Nguyên còn xác nhận có nhiều dân “săn” đồ cổ ở TP.HCM, Bình Dương, Đà Nẵng, Huế, Quảng Trị... đã về Bình Châu.

Cùng ngày, Công an huyện Bình Sơn cho hay đã thu giữ trên 40 cổ vật gốm sứ, trong đó 50% là đĩa với nhiều kích cỡ từ 20-40cm. Chỉ khoảng 1/3 cổ vật lành lặn, còn lại bị vỡ ít nhiều.

Phó giám đốc Bảo tàng Quảng Ngãi, tiến sĩ Đoàn Ngọc Khôi cho hay việc có cổ vật ở vùng biển này không có gì lạ. Năm 1998, ông Khôi cũng đã tham gia khai quật cổ vật tại một địa điểm gần con tàu chở cổ vật đắm. Qua nghiên cứu từ cổ vật thu giữ, đây là loại có niên đại thời tiền Minh, thế kỷ 15. Theo ông Khôi, đơn vị đang làm phương án khai quật, đầu tiên là thăm dò (tiền khai quật, ít nhất bốn ngày), tiếp theo là xác định trữ lượng, đánh giá cổ vật rồi mới khai quật. UBND tỉnh Quảng Ngãi xác định cổ vật quý hiếm nên đã làm văn bản kiến nghị Bộ VH-TT&DL áp dụng biện pháp khẩn cấp để khai quật, trục vớt và cử cán bộ chuyên môn tham gia.