Phóng to

Người dân quận 9, TP.HCM nộp đơn khiếu nại về đất đai với đại diện Bộ Tài nguyên - môi trường tháng 8-2005 - Ảnh: T.T.D.

không thu hồi đất để phát triển hạ tầng. Nhưng trong thu hồi thì các quyết định từ công tác quy hoạch, đền bù, tái định cư, cho đến hỗ trợ đời sống nhân dân... làm sao phải hài hòa lợi ích để không phát sinh khiếu kiện mới”.

Điểm lại tình hình khiếu nại, tố cáo (KNTC) từ năm 2008-2011, Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh cho biết tính chất, mức độ phức tạp ở một số địa bàn có giảm, nhưng về tổng quan thì tình hình KNTC diễn biến phức tạp và bức xúc ở nhiều nơi. Đáng chú ý có hiện tượng các nhóm người khiếu nại “liên kết” với nhau để khiếu nại đông người.

Tiên Lãng là “bài học lớn”

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng KNTC là phương thức để công dân thực hiện quyền và lợi ích hợp pháp của mình, chính quyền có trách nhiệm tiếp công dân, lắng nghe và giải quyết những KNTC đúng pháp luật của công dân.

Trên 70% khiếu nại liên quan đến đất đai Từ năm 2008-2011, các cơ quan hành chính nhà nước đã tiếp 1.571.505 lượt người đến KNTC và tiếp nhận, xử lý 672.990 đơn thư. Năm 2011 so với năm 2008 tăng 26,4% vụ việc, 64,5% đoàn đông người. Nội dung khiếu nại của công dân tập trung chủ yếu liên quan đến đất đai (chiếm trên 70%).

Theo Thủ tướng, công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC thời gian qua đã đạt được những kết quả tích cực, tuy nhiên nhìn phạm vi cả nước thì tình hình còn diễn biến phức tạp. Mặc dù các bộ, ngành, địa phương đã kiểm tra, rà soát, giải quyết dứt điểm được 1.052 vụ việc tồn đọng, bức xúc, kéo dài, nhưng hiện còn lại 528 vụ việc, nếu không được giải quyết tới nơi tới chốn thì đây sẽ là mầm mống gây mất ổn định...

Thủ tướng đặt vấn đề: “Nguyên nhân vì sao cũng cơ chế, chính sách như nhau mà có tỉnh làm tốt, có những tỉnh giáp ranh với nhau mà bên này lại làm tốt nhưng bên kia thì không. Cần đánh giá đúng tình hình để đề ra giải pháp phù hợp”. Phó chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ VN Nguyễn Văn Pha cho rằng: “Ở nơi nào việc đối thoại tốt thì giải quyết KNTC tốt, còn dùng mệnh lệnh hành chính thì kết quả hạn chế”.

Chủ tịch UBND TP Hải Phòng Dương Anh Điền cũng nói phải hết sức thông cảm, chia sẻ với người dân bị giải tỏa, thu hồi đất vì họ rất khó khăn, theo đó cần tăng cường công tác trợ giúp pháp lý cho các hộ dân có đất bị thu hồi. TP Hải Phòng kiến nghị Chính phủ nghiên cứu hoàn thiện hơn nữa quy trình cưỡng chế thu hồi đất. Trước đó, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa Nguyễn Chiến Thắng phản ánh tình trạng bây giờ “hễ có vụ việc gì là dân lại nói sẽ có Tiên Lãng thứ hai”, nên đây là bài học rất lớn mà cả nước nên rút kinh nghiệm để giải quyết dứt điểm, trong đó có việc tổ chức đối thoại ngay từ cơ sở.

Giải quyết có lý có tình

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh vấn đề phát triển bền vững, thực hiện tiến bộ công bằng trong từng dự án, từng bước phát triển. Cả hệ thống chính trị phải vào cuộc để tập trung giải quyết có lý có tình những vụ việc còn tồn đọng, phức tạp, kéo dài.

Về các giải pháp trong thời gian tới, Thủ tướng nói cần làm tốt công tác tiếp công dân và giải quyết KNTC, đảm bảo quyền dân chủ của công dân và chăm lo đời sống người dân một cách thiết thực. Thủ tướng yêu cầu các cơ quan liên quan phải lập hồ sơ đầy đủ về 528 vụ tồn đọng kéo dài, nêu rõ nguyên nhân và đề ra hướng giải quyết cụ thể, cần thiết lập hội đồng thẩm định với sự tham gia của MTTQ để xem xét chính quyền trong việc này, vụ việc kia có sai không, trường hợp có sai thì phải nhận lỗi và sửa chữa.

Nếu chính quyền không sai thì cũng phải tính phương án hỗ trợ người dân, nhất là khi người dân có khó khăn về đời sống. Thủ tướng cũng yêu cầu việc lập hồ sơ nêu trên cần được công khai trên báo địa phương và trang thông tin điện tử của chính quyền địa phương, tiến tới nối mạng thông tin về các vụ việc giữa địa phương với Thanh tra Chính phủ, Văn phòng Chính phủ sao cho việc tra cứu về bất cứ vụ việc nào cũng trở nên dễ dàng.

Thủ tướng nhấn mạnh việc cần thiết đối thoại với công dân, tăng cường vận động, thuyết phục người dân. Trong trường hợp buộc phải cưỡng chế thì phải thực hiện chặt chẽ theo đúng pháp luật, không được dùng vũ khí nóng, không được để chết người.

“Không thể vì một số người chống đối mà không triển khai” Tại hội nghị, ông Nguyễn Khắc Hào (phó chủ tịch thường trực UBND tỉnh Hưng Yên) đã đề cập vụ việc liên quan đến dự án khu đô thị thương mại du lịch Văn Giang (EcoPark). Ông nói: “Chúng tôi nhận thức rằng khi đã có chủ trương đúng, hiệu quả kinh tế - xã hội cao, đúng các quy định của pháp luật, được đông đảo nhân dân đồng tình ủng hộ, không thể vì một số người chống đối mà không triển khai thực hiện chủ trương đó”. Theo ông Hào, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của bí thư Tỉnh ủy, chủ tịch UBND tỉnh, các cơ quan chức năng của tỉnh và sự hỗ trợ tích cực của Bộ Công an, các lực lượng hỗ trợ thi công, cưỡng chế thu hồi đất của huyện Văn Giang đã thực hiện tốt các phương án đề ra, đảm bảo an toàn về người, tài sản và không có ai bị thương.