Phóng to

Một góc khu đô thị Phú Mỹ Hưng nhìn từ trên cao - Ảnh minh họa: HỒNG NHỰT

Ông Lê Sỹ Bảy, phó vụ trưởng Vụ Thanh tra khối kinh tế ngành, Thanh tra Chính phủ, cho biết như vậy tại cuộc họp báo thường kỳ của cơ quan này vào ngày 5-1.

Nhiều vi phạm

Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra hàng loạt sai phạm từ việc quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đến quản lý sử dụng đất đai tại TP.HCM. Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý với kết luận của Thanh tra Chính phủ, yêu cầu UBND TP.HCM kiểm điểm, có hình thức xử lý nghiêm các đơn vị, cá nhân sai phạm và xử lý triệt để về kinh tế.

Theo ông Lê Sỹ Bảy, qua thanh tra cho thấy công tác quy hoạch và quản lý sử dụng đất đai của TP.HCM còn một số vi phạm như công tác lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đến năm 2010 trên địa bàn TP.HCM không đúng yêu cầu về thời gian theo quy định của Luật đất đai; quy hoạch, kế hoạch được duyệt, bản đồ quy hoạch sử dụng đất tại khu vực đô thị có chất lượng và hiệu quả sử dụng thấp; kết quả thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất có nội dung không đúng so với chỉ tiêu được phê duyệt.

Trong 10 năm, từ 2001-2010, các sở, ngành tham mưu trình UBND TP.HCM quyết định giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất cho 758 dự án làm nhà ở, phúc lợi công cộng và sản xuất kinh doanh với diện tích trên 5.000ha chưa đúng quy định của Luật đất đai năm 1993. Do đó, khoản chi phí trên 42 tỉ đồng phục vụ công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất có hiệu quả thấp. Điều này dẫn đến nhiều dự án “treo”, không triển khai được, gây khó khăn cho cuộc sống người dân trong vùng quy hoạch và là một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến khiếu nại, tố cáo.

Đối với công tác quy hoạch xây dựng, Thanh tra Chính phủ cho rằng còn tồn tại nhiều hạn chế, yếu kém, bất cập. Công tác quản lý nhà nước về quy hoạch xây dựng bị buông lỏng đã dẫn đến nhiều vi phạm. Cụ thể, đồ án quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2020 có số liệu đánh giá hiện trạng quy hoạch thiếu tin cậy, định hướng quy hoạch không phù hợp thực tế, chất lượng đồ án và tính dự báo thấp. Thời gian xây dựng đồ án lên đến 6 năm nhưng đến thời điểm thanh tra vẫn chưa có thiết kế đô thị, chưa xác định các vùng kiến trúc, nguyên tắc tổ chức không gian các khu trung tâm, cửa ngõ đô thị...

Tại khu đô thị Nam Sài Gòn, UBND TP.HCM quyết định điều chỉnh một số khu chức năng khi chưa có ý kiến chấp thuận của Thủ tướng. Cụ thể, ban quản lý đã chấp thuận địa điểm, thẩm định và phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng không đúng với mục đích so với quy hoạch đã được Thủ tướng phê duyệt tại 8 khu chức năng cho 64 dự án, diện tích trên 609ha.

Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra nhiều đồ án chất lượng thấp, nội dung chưa đúng quy chuẩn xây dựng. Sở Quy hoạch - kiến trúc đã lập, trình duyệt 169 đồ án 1/2000 nhưng có 46 đồ án không sử dụng được gây lãng phí trên 7,5 tỉ đồng; một số quy hoạch chi tiết 1/1500 không phù hợp; xác định không chính xác cao độ san nền như khu định cư số 3 - Bình Hưng gây nên tình trạng ngập úng, ô nhiễm môi trường. Tại Ban quản lý khu Nam và 6 quận huyện gồm các quận 2, 7, 9 và Thủ Đức, Bình Tân, Bình Chánh đều tồn tại tình trạng như trên.

Chưa được giao đất đã chuyển nhượng

Không chỉ sai phạm trong công tác quy hoạch mà lĩnh vực quản lý sử dụng đất đai còn tồn tại nhiều bất cập. Điển hình, có từ 30-40% hồ sơ giao đất bị chậm thời gian. Trong đó có 3 dự án được giao đất nằm ngoài quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Một số chủ đầu tư như Công ty TNHH MTV Kinh doanh nhà Phú Nhuận, Công ty TNHH An Thiên Lý chưa được giao đất chính thức đã thực hiện chuyển nhượng.

Nhiều dự án đã bán nền từ những năm 2002, 2004 nhưng không xây dựng, để đất trống từ 60-80% như Khu đô thị mới Nam TP hay một số dự án thuộc địa bàn quận 2, 9 và Thủ Đức. Tại Khu đô thị Nam TP, hầu hết các dự án được thanh tra có tiến độ triển khai chậm; có 7 dự án chủ đầu tư không đủ năng lực thực hiện với diện tích gần 49ha; một số dự án xây dựng không đúng quy hoạch, sai thiết kế như dự án nhà chung cư Hồng Lĩnh, Thảo Loan...

Qua thanh tra, Thanh tra Chính phủ xác định số tiền vi phạm lên đến hơn 1.550 tỉ đồng gồm thực hiện nghĩa vụ với ngân sách chưa đúng quy định về tiền sử dụng đất gần 692 tỉ đồng; thực hiện tính toán và kê khai tiền sử dụng đất không đúng quy định gần 599,5 tỉ đồng; chưa tính và thực hiện phạt chậm nộp theo quy định trên 259 tỉ đồng. Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ còn báo cáo Thủ tướng xem xét, quyết định xử lý truy thu tiền sử dụng đất đối với một số chủ dự án đã nộp nhưng chưa đúng quy định với số tiền hơn 373 tỉ đồng.

Kết thúc thanh tra, Thanh tra Chính phủ xác định nguyên nhân xảy ra các khuyết điểm là do các cơ quan quản lý nhà nước của TP.HCM chưa tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật, có sự buông lỏng quản lý trong công tác thẩm định, phê duyệt quy hoạch xây dựng, quản lý quy hoạch được duyệt và thực hiện nghĩa vụ với ngân sách. Ngoài ra còn có một số nguyên nhân khách quan liên quan đến cơ chế chính sách.