Phóng to

Sẽ thu hẹp hoạt động của xe buýt 12 chỗ - Ảnh: N.C.T.

Hiện nay, các hợp tác xã vừa gắng gượng duy trì buýt 12 chỗ vừa chuẩn bị đối mặt với ngày toàn TP không còn loại xe buýt này hoạt động.

Hơn 100 xe ngưng chạy

Theo thống kê của Sở Giao thông vận tải TP, trong tổng số gần 3.000 xe buýt của TP hiện nay có hơn 500 xe buýt loại 12 chỗ (chiếm 17%), giảm 109 xe so với năm 2009. Từ ngày 1-11, tuyến xe buýt 12 chỗ mã số 147 (bến xe Chợ Lớn - Tân Sơn Nhất) do HTX Việt Thắng đảm nhận phải ngưng hoạt động vì không còn được trợ giá. Bạn đọc Trương Văn Cơ, ngụ Q.Tân Bình - một khách hàng thường xuyên của tuyến xe buýt này, cho biết khi tuyến xe buýt ngưng hoạt động, việc đi lại của ông gặp nhiều khó khăn hơn do phải chuyển sang nhiều tuyến xe buýt. Ông Cơ mong muốn Nhà nước cho tuyến xe buýt 147 hoạt động trở lại để học sinh, sinh viên và người dân đi lại thuận tiện hơn.

Cuối tháng 9-2011, Trung tâm Quản lý và điều hành vận tải hành khách công cộng TP thông báo với các HTX xe buýt rằng sẽ cắt giảm tiền trợ giá xe buýt 12 chỗ từ 40-77,5%. Theo trung tâm, cắt giảm trợ giá xe buýt 12 chỗ do loại xe này hoạt động không hiệu quả, khó kiểm soát và các HTX không phải trừ khấu hao cơ bản.

Các HTX vận tải cho rằng mức cắt giảm trợ giá như vậy là quá cao, đẩy doanh nghiệp vào cảnh khó khăn. Theo phương án mới, tuyến xe buýt số 15 chỉ còn được trợ giá 7.700 đồng/chuyến (mức cũ 34.300 đồng/chuyến, giảm 77%), tuyến số 51 giảm 64% còn hơn 20.000 đồng/chuyến, tuyến số 149 giảm 20.000 đồng/chuyến so với mức cũ...

Ông Nguyễn Chí Mạnh - chủ nhiệm HTX số 14, đơn vị đảm nhận hai tuyến xe buýt số 58 và 149 với 80 xe 12 chỗ - cho rằng không thể chỉ lấy hiệu quả kinh tế để đánh giá xe buýt 12 chỗ mà còn cần tính tới hiệu quả xã hội. “Xe buýt 12 chỗ, có thể len lỏi trong các ngõ ngách nhỏ hẹp, giúp người dân không phải đi bộ xa. Trong điều kiện phần lớn đường sá của TP có chiều rộng dưới 7m, xe buýt lớn hoạt động khó khăn do nguy cơ kẹt xe cao. Có nhiều tuyến xe buýt 12 chỗ đã được người dân sử dụng như một thói quen, nếu ngưng hoạt động xe buýt sẽ mất khách trong khi chủ trương của TP là thu hút người dân đi xe buýt” - ông Mạnh nói.

Trước phản ứng của doanh nghiệp vận tải và khách hàng, Trung tâm Quản lý và điều hành vận tải hành khách công cộng TP đồng ý để các bên tính toán lại chi phí từng tuyến xe buýt 12 chỗ, và quyết định điều chỉnh mức cắt giảm trợ giá còn 10-40% tùy từng tuyến.

Duy trì hoạt động đến hết niên hạn sử dụng

Theo ông Lê Trung Tính - trưởng phòng quản lý vận tải và công nghiệp Sở Giao thông vận tải TP, xe buýt 12 chỗ không phù hợp với điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe buýt theo quy định của Chính phủ. Nghị định 91/2009 quy định xe buýt phải có sức chứa từ 17 chỗ ngồi trở lên và phải có diện tích sàn xe dành cho khách đứng. UBND TP đã kiến nghị và được Chính phủ cho phép duy trì hoạt động của xe buýt 12 chỗ đến khi hết niên hạn sử dụng để các chủ xe chuyển đổi mô hình hoạt động cũng như đáp ứng nhu cầu của một bộ phận người dân.

Trong điều kiện tiền trợ giá giảm, chi phí vận hành cao, các doanh nghiệp vận tải xe buýt cho biết sẽ siết lại hoạt động để duy trì xe buýt 12 chỗ đến khi hết niên hạn sử dụng. Ông Lâm Văn Phấn, chủ nhiệm HTX Việt Thắng, cho biết sẽ chuyển sáu xe buýt 12 chỗ của tuyến 147 sang chạy tuyến 61 (bến xe miền Tây - Lê Minh Xuân) có đông khách hơn. Ngoài ra, các xã viên sẽ tự vận hành xe của mình để tiết giảm chi phí thuê tài xế.

Còn ông Nguyễn Văn Chiểu, chủ nhiệm HTX Bà Chiểu - Chợ Lớn (có năm tuyến buýt 12 chỗ), cho biết sẽ tìm cách thu hút thêm hành khách đi xe để duy trì tuyến xe buýt. “Sắp tới chúng tôi siết lại kỷ luật, những xe nào sản lượng thấp sẽ buộc thôi chạy. Đồng thời cải thiện chất lượng và thái độ phục vụ để người dân yêu mến, sử dụng xe buýt 12 chỗ” - ông Chiểu nói.

Trong khi đó, HTX 14 dự kiến tương lai xa hơn là khi xe buýt 12 chỗ hết niên hạn, HTX sẽ chuyển sang đưa rước học sinh.