Phóng to

Ông Phạm Danh (nhà ở 373/1/91/4 Lý Thường Kiệt, P.9, Q.Tân Bình, TP.HCM) dùng bông gòn lọc nước để thấy nước rất bẩn. Chỉ trong vòng vài phút, miếng bông gòn từ màu trắng đã biến thành màu vàng ố (ảnh chụp chiều 5-9) - Ảnh: Minh Đức

Người dân các khu vực Q.11, Thủ Đức, Bình Tân, Gò Vấp... (TP.HCM) cho biết tình trạng nước đục tái diễn đã ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt, cuộc sống của họ. Tình trạng nước đục không phải xảy ra một vài thời điểm mà kéo dài hàng tuần, thậm chí hàng tháng...

Nhiều người dân lo ngại nước đục tiếp tục lan rộng, bùng phát như thời điểm năm 2005-2006.

Phóng to

20g ngày 22-7-2010, nước máy tại nhà chị Lê Thị Liễu (32/36/19 Ông Ích Khiêm, P.14, Q.11, TP.HCM) đen như nước cống. Tình trạng này tái diễn nhiều lần - Ảnh: QUANG KHẢI

Như nước trà và cà phê

Người dân ở hẻm 188 Lê Đình Cẩn, phường Bình Trị Đông B, Q.Bình Tân rất vui mừng khi Công ty cổ phần Cấp nước Chợ Lớn đến kéo ống nước, lắp đặt đồng hồ nước cho từng hộ gia đình khoảng ba tháng trước. Thế nhưng niềm vui ấy giờ thành nỗi lo khi chất lượng nước máy ở đây trong đục một cách bất thường.

“Có hôm sáng sớm vừa mở mắt thấy nước máy đục như cà phê, cặn bám đen không thể xài được. Buổi trưa cặn đục đỡ hơn, nhưng đến chiều tối nước máy lại dơ như lúc sáng” - chị Lê Thị Huệ, địa chỉ 188/21/24 Lê Đình Cẩn, than thở.

Do tình trạng nước đục thất thường, nhiều người dân ở đây cực kỳ khổ sở mới hứng được nước sạch.

Chị Hoa, một người dân ở hẻm 188, cho biết mỗi lần giặt đồ phải mở vòi nước xem trước, nếu nước không đục mới dám xả vào máy giặt. Cẩn thận vậy nhưng nhiều lúc chị Hoa lấy đồ từ máy giặt ra phơi mới tá hỏa vì quần áo trắng bị ố màu, đen thui do nước đục.

Đi từ đầu hẻm đến cuối hẻm, hỏi bất kỳ người dân nào cũng nghe than vãn tình trạng nước đục ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày.

Chị Nguyễn Ngọc Trinh, tổ trưởng tổ 90, cho biết lúc đầu người dân trong hẻm cứ nghĩ do đường ống bị xì bể hay sự cố nên chịu đựng và hi vọng vài ngày sẽ hết. “Tuy nhiên tình trạng nước đục cứ kéo dài, ngày càng nặng hơn, người dân chịu đựng hết nổi nên yêu cầu tôi viết đơn kiến nghị tập thể gửi các cơ quan chức năng để họ sớm giải quyết” - chị Trinh nói.

Không chỉ ở Bình Tân, tình trạng nước đục còn lan sang nhiều quận khác. Cụ thể như tại hẻm 497 Lạc Long Quân, P.5, Q.11. Ngày 1-9, Công ty cổ phần Cấp nước Phú Hòa Tân phải súc xả cuối tuyến ống nhằm cải thiện tình trạng nước đục tại khu vực trên. Tuy nhiên theo người dân, việc súc xả chỉ giúp chất lượng nước tốt hơn vài ngày hoặc một tuần, sau đó tình trạng nước đục tái diễn.

Tại quận 11 không chỉ hẻm 497 mà nhiều hộ dân ở hẻm 32 Ông Ích Khiêm (P.14) cũng bức xúc vì nước thường xuyên đục. Chị Lê Thị Liễu, địa chỉ 32/36/19 Ông Ích Khiêm, cho biết do thuê nhà nên không mua nhiều dụng cụ trữ nước. Vì vậy, hôm nào gia đình chị đi làm về gặp lúc nước máy bị đục là coi như chỉ biết... ngồi khóc.

Trong khi đó, người dân ở hẻm 27 đường số 12, P.Tam Bình, Q.Thủ Đức và hẻm 31 Nguyên Hồng, P.1, Q.Gò Vấp cho biết những ngày bình thường nước ở đây luôn ngà ngà vàng. Cách 3-5 ngày hoặc một tuần là nước đen thui như nước cống và kéo dài nhiều giờ liền.

Anh Nguyễn Văn Hiếu, địa chỉ 27/25 đường 12 khu phố 4, Q.Thủ Đức, nói: “Khoảng 10g30 ngày 1-9, nước máy đột ngột chuyển thành đen như nước cống, tôi gọi điện báo cho công ty cấp nước. Họ hứa cho người xuống khắc phục nhưng chờ hoài không thấy, tôi phải qua nhà hàng xóm xin vài xô nước giếng nấu ăn tạm”.

Đi tìm lời giải thích

Trước đây, khi xảy ra tình trạng nước đục lan rộng trên địa bàn TP.HCM, Tổng công ty Cấp nước Sài Gòn (Sawaco) đã cho súc xả hàng ngàn mét khối nhưng vẫn không hiệu quả. Đơn vị này đã phải mời các đơn vị khoa học như Viện Hạt nhân Đà Lạt, Liên hiệp Các hội khoa học kỹ thuật... và cuối cùng nguyên nhân được xác định do nước máy của Nhà máy nước Tân Hiệp (công suất 300.000m3/ngày, cung cấp cho các quận 10, 11, Tân Bình, Bình Tân, huyện Bình Chánh...) có hàm lượng mangan (Mn) cao.

Sau đó, Nhà máy nước Tân Hiệp đã cải tiến quy trình xử lý để hạ thấp hàm lượng Mn trong nước nên tình trạng nước đục được cải thiện.

Ngoài hàm lượng Mn trong nước cao, GS.TS Chu Phạm Ngọc Sơn - phó chủ tịch Liên hiệp Các hội khoa học kỹ thuật TP.HCM - đã cảnh báo trong các hội thảo xác định nguyên nhân gây nước đục: “Có sự xuất hiện vi khuẩn sắt và mangan trong đường ống cấp nước cũng như tại Nhà máy Tân Hiệp thời gian qua, về lâu dài sẽ trở thành thủ phạm chính trong việc gây nhiễm bẩn nước nếu không có các giải pháp xử lý sắt và Mn từ nguồn...”.

Thạc sĩ Hồ Long Phi, bộ môn kỹ thuật tài nguyên nước Đại học Bách khoa (ĐHQG TP.HCM), cho rằng chất lượng nước sông Sài Gòn luôn biến động nhưng quy trình xử lý nước lại cố định. Vì vậy việc xử lý nước có thể không làm giảm được hàm lượng mangan, sắt theo yêu cầu tại một số thời điểm nhất định.

Hàm lượng hóa chất này ngay thời điểm phát nước ra chưa đủ gây đục nhưng tích tụ lâu ngày trong đường ống, nhất là những khu vực cuối nguồn, cuối tuyến ống có lưu tốc (lưu lượng, tốc độ) yếu; khi có những thay đổi, xáo trộn về thủy lực thì gây hiện tượng nước đục. Tùy hàm lượng hóa chất tích tụ trong đường ống mà thời gian nước đục kéo dài hay ngắn, đục nặng hay nhẹ.

Giải pháp nào hiệu quả để khắc phục tình trạng nước đục cho người dân nhờ? Nhiều câu hỏi liên quan đến tình trạng nước đục thời gian qua được chúng tôi gửi đến lãnh đạo Sawaco nhưng đến nay vẫn chưa được hồi âm.

Sawaco từng cam kết tăng chất lượng, cung cách phục vụ và coi đó là một lý do để thuyết phục khách hàng chấp thuận việc tăng giá nước (từ 1-3-2010). Thế nhưng tại nhiều nơi, nhiều khu vực, khách hàng chưa được Sawaco thực hiện cam kết trên.