Phóng to

Bà Nguyễn Thị Quyết Tâm - Ảnh: MINH ĐỨC

- Công tác tuyên giáo giữ vai trò quan trọng trong công cuộc đổi mới của toàn Đảng, toàn dân. Tuy nhiên, ngành tuyên giáo TP.HCM cũng nhận rõ còn một số mặt hạn chế phải tiếp tục khắc phục: tham mưu trên một số lĩnh vực chưa kịp thời, nhạy bén; nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn chưa đáp ứng yêu cầu; công tác tư tưởng, văn hóa còn thiếu sắc bén, sức thuyết phục chưa cao, tính chiến đấu còn hạn chế...

* Thưa bà, trong xã hội đang đối diện với lối sống “cá nhân vị kỷ, thực dụng”, ngành tuyên giáo TP sẽ hành động ra sao trước tình trạng này?

- Trong quá trình đấu tranh cách mạng, những người sống vì dân, vì nước, có lý tưởng và lý tưởng ấy trở thành lẽ sống thì rất rõ. Nhưng quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội, theo cảm nhận của một số người, hình như những hình ảnh đẹp đẽ không còn đậm nét như trước. Đúng vậy, trong xã hội hiện có một bộ phận, nhất là giới trẻ, ngày càng bộc lộ lối sống ích kỷ, chỉ biết vun vén cá nhân.

Thực tiễn đời sống đã đặt ra yêu cầu đối với công tác tuyên giáo phải làm sao nhân được những mô hình hiệu quả, những nghĩa cử đẹp và lấy đó làm bài học giáo dục những lối sống chưa tốt. Theo tôi, nếu chỉ có chê trách, chỉ trích không thôi sẽ không giúp được người ta tốt hơn.

Hiện không chỉ ở thanh niên mà trong cán bộ, đảng viên cũng có biểu hiện quên mất lời Bác Hồ dạy sống vì mọi người, đảng viên phải lo cho dân trước. Một bộ phận cán bộ, đảng viên được giao quyền, giao trách nhiệm lẽ ra phải lo cho dân nhưng lại dùng quyền hành để trục lợi, vun vén cá nhân. Báo chí đã nêu khá nhiều và những phát hiện đó chính là lời cảnh báo đối với xã hội. Do vậy, công tác tuyên giáo phải tiếp tục nỗ lực nhiều hơn nữa để cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” ngày càng đi vào chiều sâu, góp phần giáo dục lý tưởng, lối sống tích cực, xây dựng đạo đức xã hội...

Nếu chỉ học mà không làm theo thì cũng không giải quyết được vấn đề, nên việc nỗ lực làm theo là một trọng tâm phải đẩy mạnh hơn nữa, nhất là đối với cán bộ chủ chốt, người đứng đầu các cơ quan đơn vị, cán bộ, đảng viên.

* Theo bà, hoạt động báo chí cũng như việc quản lý, định hướng trong lĩnh vực này có điều gì cần thay đổi nhằm tạo điều kiện hơn nữa cho báo chí tiếp tục phát huy trách nhiệm xã hội của mình?

- Theo tôi, để báo chí làm tốt hơn nữa chức trách, nhiệm vụ của mình, báo chí cần xác định đúng chỗ đứng, đang đứng ở đâu, với vai trò và vị trí nào, tôn chỉ mục đích của tờ báo phục vụ ai... Nhưng mặt khác, với cơ quan tuyên giáo các cấp - được Đảng giao chỉ đạo, định hướng hoạt động báo chí - phải làm thật tốt việc cung cấp cũng như hỗ trợ, giúp đỡ báo chí tiếp cận thông tin nhanh chóng, kịp thời.

Quan điểm của chúng tôi là định hướng chính trị nhưng phải tôn trọng chính kiến của nhà báo, của mỗi tờ báo. Tất nhiên, chính kiến ấy phải trên cơ sở phục vụ lợi ích cộng đồng, lợi ích quốc gia, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ. Về cơ bản, tôi thấy báo chí ngày càng đáp ứng được yêu cầu này. Một khi những điều nói trên gặp nhau, tôi tin báo chí sẽ hoạt động tốt hơn.

* Thời gian qua, công tác tuyên giáo hay vận động nhân dân nhắc nhiều đến... “tạo đồng thuận xã hội”. Thưa bà, đồng thuận xã hội ở đây có đồng nghĩa “nói gì phải nghe nấy”?

- Thực tiễn cho thấy chủ trương đúng, chính sách đúng nhưng khi dân chưa hiểu, chưa thông thì dân không thể đồng tình. Vì vậy, cần giải thích cho dân hiểu, nhất là phải minh bạch các bước thực hiện. Sự minh bạch đó nhằm để dân hiểu, đồng tình và đi đến đồng thuận xã hội. Đồng thuận xã hội không có nghĩa là trên nói cái gì thì bắt người dân phải nghe theo.

Mặt khác, một chủ trương, chính sách đưa ra mà chưa phù hợp với quyền lợi của dân và họ không đồng tình, không thể thực hiện được nhưng vẫn bắt dân làm thì không thể có sự đồng thuận được. Trong trường hợp này, không có giải pháp nào tốt hơn là các cơ quan, cán bộ có trách nhiệm phải lắng nghe dân, thấu hiểu, chia sẻ với dân. Từ đó nhìn nhận lại chủ trương, chính sách đã ban hành có điều gì chưa hợp lý, chưa phù hợp, chưa thỏa đáng. Nếu đã xác định được rồi, nhất định phải điều chỉnh trên cơ sở vì lợi ích người dân gắn với lợi ích chung. Có như vậy mới tạo được sự đồng thuận. Tóm lại, để có sự đồng thuận xã hội phải xuất phát từ cả hai phía, hay nói cách khác phải có thông tin hai chiều.

Phóng to Ảnh: MINH ĐỨC Khó khăn nhất của việc làm tham mưu là nghĩ cho ra mưu, là nắm được đúng tình hình tư tưởng để báo động đúng, báo yên đúng, nêu đúng yêu cầu về xây và chống trong công tác tư tưởng. Để nắm đúng tình hình tư tưởng, phải phát huy tự do tư tưởng, phải biết nghe, biết phân tích đúng sai. Nếu làm kiểu nào đó mà người ta e sợ không dám nói đúng sự thật hoặc người ta nói nhưng thấy không được lắng nghe thì rất khó phát huy tự do tư tưởng, khó cho việc nắm đúng tình hình tư tưởng. "Lời khuyên gọn nhất của tôi đối với đội ngũ làm công tác tuyên giáo là làm sao có phẩm chất chính trị và đạo đức tốt để người ta tin, có đủ khả năng để nói, viết cho hay, cho đúng và có sức thuyết phục" Ông TRẦN TRỌNG TÂN Tự do tư tưởng là tự do diễn đạt tư tưởng qua nói và viết. Tự do nói, viết là tự do nói, viết đúng sự thật để xây dựng, để thêm đoàn kết, không lộ bí mật quốc gia, không làm khó khăn cho quan hệ đối ngoại, không vi phạm các điều cấm của luật pháp. Viết, nói theo hướng tự do nói như vậy là vì lợi ích của Tổ quốc, của nhân dân, cũng là lợi ích của chính mình. Nếu viết, nói theo kiểu dựng đứng hay nói theo kiểu cảm tính, thiếu cơ sở khoa học, không nghĩ đến lợi hại thì đó là việc làm rất đáng chê trách. Tuy nhiên, người lãnh đạo hay gọi chung là “phía lắng nghe” cũng đừng quá “gò” người nói, người viết, đặc biệt là tránh phê phán chụp mũ oan, xử lý oan. Tôi cho đây là điều kiện rất quyết định đến việc phát huy tự do diễn đạt tư tưởng. Với hoạt động báo chí, tôi thấy những chủ trương, định hướng đối với hoạt động báo chí đều đúng đắn. Nhưng thực tế làm báo, nhất là báo ngày, khó mà tránh được sai. Nhận xét đánh giá, phê bình đối với những người quản lý báo, viết báo nên làm kỹ, mang tính thuyết phục cao nhưng xử lý không nên quá nghiêm đối với trường hợp không cố tình vi phạm. Về phía người quản lý báo và viết báo, nếu thấy điều gì nhận xét, phê bình chưa thỏa đáng thì phải nói lại, nếu nói gì nghe nấy cũng là biểu hiện yếu kém. Báo chí phải làm tròn cả hai nhiệm vụ: phản ánh đúng tiếng nói của nhân dân, đồng thời phải truyền cho dân đầy đủ tiếng nói của Đảng, Nhà nước. Nhà báo cần chọn lọc những ý kiến của dân mà Đảng và Nhà nước cần lắng nghe, chứ không đơn giản ai nói gì cũng đưa lên mặt báo.

Do vậy, đội ngũ cán bộ tuyên giáo của Đảng phải đủ bản lĩnh, trí tuệ, thể hiện tinh thần tiến công, vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh để nâng cao tính khoa học của công tác tuyên giáo.

Đồng thời công tác này cần nâng cao sức thuyết phục, tính chiến đấu, tầm văn hóa trong các hoạt động; chủ động phản bác kịp thời, sắc bén những luận điệu xuyên tạc, phủ định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước...

Đề cập công tác tuyên giáo của Đảng bộ TP.HCM, Bí thư Thành ủy Lê Thanh Hải khẳng định: “Tuyên giáo TP.HCM hôm nay đã thể hiện xứng đáng là lực lượng xung kích, vững vàng trên trận địa tư tưởng, văn hóa luôn nóng bỏng”. Một trong những yêu cầu sắp tới, ông Lê Thanh Hải cho rằng cần tập trung vào nhiệm vụ nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng; nâng cao sự thống nhất về tư tưởng và hành động trong đảng bộ, sự đồng thuận trong nhân dân. Đặc biệt, công tác tuyên giáo cần bám vào trọng tâm tiếp tục đẩy mạnh thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” đi vào chiều sâu.

Tại lễ kỷ niệm cũng đã diễn ra giao lưu giữa các thế hệ làm công tác tuyên giáo. Đại diện cho những “cây đại thụ” trong lĩnh vực này chia sẻ nhiều kinh nghiệm quý báu cho thế hệ cán bộ tuyên giáo hôm nay.