* Hướng đến dừng xuất khẩu thô than, bôxit...

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Hà Văn Hiền cho biết qua tổng hợp, hầu hết ý kiến đại biểu đều nhất trí việc có chiến lược tài nguyên khoáng sản và đề nghị quy định chiến lược tài nguyên khoáng sản phải có tầm nhìn dài hạn, cũng như quy định vai trò của Quốc hội đối với chiến lược tài nguyên khoáng sản...

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Văn Thuận đặt vấn đề chiến lược nêu trên phải hướng đến việc dừng xuất khẩu khoáng sản thô, “cả chục năm rồi ta xuất khẩu thô nhiều loại khoáng sản, trong khi các nước đang mua vào. Đối với những dự án đã ký thì phải thực hiện, còn về sau này nên dừng lại, trong đó có những loại khoáng sản như than, bôxit... Chúng ta không thể cứ mãi tận thu, dùng hết mà phải có kế hoạch dự trữ cho các thế hệ sau”.

Về quy định mới trong dự thảo Luật khoáng sản (sửa đổi) liên quan đến việc đấu giá quyền thăm dò - khai thác và đấu giá quyền khai thác khoáng sản, thường trực Ủy ban Kinh tế và cơ quan soạn thảo cho rằng mục đích đấu giá thăm dò, khai thác khoáng sản là để xóa bỏ tình trạng xin - cho, không bình đẳng giữa các nhà đầu tư và để chọn được nhà đầu tư đích thực có đủ năng lực, hạn chế tình trạng mua đi bán lại các dự án.

Mặc dù tán thành quy định về đấu giá quyền khai thác khoáng sản nhưng Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng Đào Trọng Thi băn khoăn về quy định cho phép chuyển nhượng các mỏ khoáng sản do “cho chuyển nhượng có thể dẫn đến việc một số tổ chức chỉ quan tâm làm sao chuyển nhượng được giá càng cao càng tốt”.

Trưởng Ban Dân nguyện Trần Thế Vượng đồng tình: “Nếu không cẩn thận sẽ hình thành số người chuyên chạy dự án, chạy giấy phép khai thác mỏ”.

Cùng ngày, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận về dự thảo Luật thuế bảo vệ môi trường. Liên quan đến ý kiến đề nghị làm rõ có thu tiền lập quỹ bảo trì đường bộ thông qua giá xăng dầu hay không, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính và ngân sách Phùng Quốc Hiển cho biết thường trực ủy ban cho rằng không nên thu tiền lập quỹ bảo trì đường bộ thông qua xăng dầu vì:

Thứ nhất, trong giá xăng dầu hiện nay đã có nhiều khoản thu như thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng...; thứ hai, xăng dầu không chỉ dùng trong giao thông đường bộ mà còn sử dụng cho giao thông đường thủy, đường sắt, hàng không, là đầu vào của nhiều ngành sản xuất khác; thứ ba, việc hình thành nguồn thu qua giá xăng dầu sẽ dẫn đến chủ phương tiện giao thông phải nộp phí trùng khi đi qua đường BOT (vẫn thu phí để hoàn vốn).

Còn việc bỏ thu phí đường BOT thì không khả thi do không phù hợp với quy định về hình thức đầu tư BOT, không thu hút doanh nghiệp tham gia xây dựng hạ tầng giao thông. Vì vậy, việc thu quỹ bảo trì đường bộ thông qua xăng dầu là không hợp lý.

Về mức thuế đối với xăng dầu, thường trực Ủy ban Tài chính và ngân sách cho rằng việc quy định mức thuế đối với xăng dầu cần được cân nhắc thận trọng, tránh tác động đến giá cả, ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh, đặc biệt ảnh hưởng đến đời sống người dân.

Với khung thuế áp dụng cho xăng dầu do Chính phủ trình thì chỉ khi áp dụng mức sàn (1.000 đồng/lít) và bỏ quy định về phí xăng dầu ở mức tương đương thì mới không làm tăng giá xăng dầu (do mức thuế sàn đối với xăng dầu được xác định bằng mức phí xăng dầu hiện hành).

Do vậy, tại thời điểm hiện nay, chỉ nên áp dụng mức sàn của khung thuế (1.000 đồng/lít). Nếu tăng lên mức cao hơn mức sàn (mức thuế tối đa do Chính phủ trình trong khung quy định là 4.000 đồng/lít xăng, 2.000 đồng/lít dầu, tương đương 25% giá bán hiện hành) thì Chính phủ cần điều chỉnh các loại thuế khác đối với xăng dầu để mức thu trên 1 lít xăng dầu không tăng, không ảnh hưởng đến giá cả.

Hai dự thảo luật nêu trên dự kiến được Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp cuối năm 2010.