Phóng to

Con đường dẫn từ tỉnh lộ 11 vào eo núi Bà Tài đã được đào ủi để thi công nền hạ - Ảnh: K.NAM

Mới đây, phóng viên Tuổi Trẻ đã trở lại khu vực này và phát hiện nguy cơ dãy núi có thể bị cắt đôi.

Mở đường và xin “hạ độ cao khe núi”

Núi Bà Tài nằm dọc mé biển thuộc ấp Ba Núi, xã Bình An, huyện Kiên Lương và chỉ cách tỉnh lộ 11 (từ trung tâm huyện Kiên Lương đi cảng Hòn Chông) hơn 300m. Theo tài liệu của Sở Tài nguyên - môi trường tỉnh Kiên Giang, núi Bà Tài gồm núi Nước và núi Ba He, đỉnh cao nhất 104m với tổng diện tích 16,6ha. Đây là một dãy núi liền mạch với phần giữa là một eo núi rộng khoảng 15m và cao hơn 10m. Trước đây, một đơn vị khai thác đá xây dựng ở chân núi gần khúc eo này nhưng sau đó phải dừng lại.

Ngày 24-6, chúng tôi có mặt và ghi nhận một con đường đang được Công ty TNHH Hương Hải thi công nối từ tỉnh lộ 11 vào đến eo núi. Tại hiện trường, nền đất tự nhiên đã được máy cơ giới múc đổ đi nơi khác để trải vải địa kỹ thuật và đang được bơm rút nước để thi công nền hạ. Riêng khu vực mặt bằng nhà máy sản xuất vôi hóa và gạch nhẹ chưng áp, chế biến vật liệu xây dựng của công ty nằm phía sau chân núi, giáp mé biển đã hoàn tất bồi thường, giải phóng mặt bằng.

Ông Hà Mỹ Khiêm - bí thư Đảng ủy, chủ tịch UBND xã Bình An - cho biết con đường này được phía Công ty Hương Hải cho thi công từ hơn một tháng nay. “Vì đây là công ty của tỉnh cấp phép nên chúng tôi không rõ thủ tục làm con đường này như thế nào” - ông Khiêm nói.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, ngày 26-2-2013, Công ty Hương Hải có văn bản gửi UBND tỉnh Kiên Giang xin mở tuyến đường công vụ để di chuyển thiết bị khoan địa chất từ tỉnh lộ 11 vào khu vực nhà máy. Thay vì mở đường dẫn vào nhà máy ở phía đầu núi, Công ty Hương Hải đề xuất vị trí tuyến đường từ tỉnh lộ 11 cắt thẳng vào ngay eo núi. Qua tham mưu của Sở Giao thông vận tải, lãnh đạo tỉnh Kiên Giang đã chấp thuận cho Công ty Hương Hải mở đường tại vị trí nói trên.

Khi phối hợp với công ty để khảo sát cắm mốc thi công, UBND huyện Kiên Lương phát hiện để đấu nối tuyến đường này vào khu vực nhà máy thì phải vượt qua eo núi có chiều cao 15m, rộng 20m và dài 30m với khối tích cần phá dỡ là 4.575m3. Do đó ngày 5-4-2013, UBND huyện Kiên Lương có văn bản báo cáo UBND tỉnh cho chủ trương phá dỡ, hạ độ cao eo núi để giúp công ty thi công đường nối vào nhà máy.

Xin “nung vôi” một nửa!

Ngày 25-6, ông Trần Hồng Hải - phó chủ tịch UBND huyện Kiên Lương - cho biết việc mở đường đấu nối vào nhà máy của Công ty Hương Hải đã được Sở Giao thông vận tải đồng ý, UBND tỉnh chấp thuận và huyện chỉ phối hợp với chủ đầu tư xác định ranh mốc trên thực địa. “Do nhận thấy tuyến đường bị eo núi chắn ngang nên huyện có văn bản báo cáo UBND tỉnh cho chủ trương phá dỡ, còn việc tỉnh có đồng ý hay không thì chúng tôi chưa rõ” - ông Hải nói.

Chúng tôi hỏi ông Nguyễn Xuân Lộc - giám đốc Sở Tài nguyên và môi trường tỉnh Kiên Giang - về ý kiến của sở trước đề nghị xin hạ độ cao eo núi Bà Tài, ông Lộc cho rằng không thể nói gì vì việc mở đường, đấu nối là thuộc thẩm quyền của Sở Giao thông vận tải tỉnh.

Theo TS Lưu Hồng Trường - Viện Sinh thái học miền Nam, việc một con đường được san ủi đến chân núi Bà Tài và có thể sẽ tiếp tục san ủi cắt ngang qua eo núi ở gần đoạn giữa dẫn đến nguy cơ chia cắt núi Bà Tài thành hai khối núi riêng biệt. “Nếu núi Bà Tài bị chia cắt hay phá hủy dù chỉ một phần thì không chỉ đe dọa đến sự ổn định của hệ sinh thái đá vôi và hang động nhạy cảm, sự tồn tại của các loài đặc hữu mà còn đe dọa đến tính toàn vẹn và công cuộc bảo tồn bền vững tính đa dạng sinh học của toàn bộ khu vực đá vôi ở Kiên Lương” - ông Trường cảnh báo.

Không chỉ xin mở đường và cắt núi, ngày 20-2-2013 (sau khi xin khai thác núi Bà Tài không được), Công ty Hương Hải có công văn gửi UBND tỉnh Kiên Giang xin khai thác mỏ đá vôi núi Nước (là một phần rộng hơn 9ha của núi Bà Tài) làm nguyên liệu bổ sung cho nhà máy. Một lãnh đạo Văn phòng UBND tỉnh Kiên Giang cho biết tỉnh chưa hồi đáp đề nghị của Công ty Hương Hải. Theo vị này, trước đó UBND tỉnh đã quyết định không đưa núi Bà Tài vào khai thác theo kiến nghị của Công ty Hương Hải nên việc công ty mong muốn được khai thác núi Nước khó thành hiện thực.