Phóng to

Trần Ngọc Liên: “Giờ thì không chỉ em mà cả các bạn cũng tự tin hơn để nói về điều mình tin là đúng” - Ảnh: THANH ĐẠM

Họ không phải là người làm báo chuyên nghiệp, có nhiều người chưa từng biết kỹ năng thực hiện một bản tin, chụp một bức ảnh báo chí. Nhưng bằng trái tim nóng và nhạy cảm, những “bạn đọc cùng làm báo” đã cùng Tuổi Trẻ nói lên sự thật họ chứng kiến. Và suốt một năm qua, đã có biết bao lần những trái tim ấy gửi sự rung cảm - báo tin đến Tuổi Trẻ, để hình thành nên 1.442 tin, bài của bạn đọc trên mặt báo.

Hành trình nói lên sự thật

Phía sau mỗi sự thật được thông tin của bạn đọc, đôi khi là cả một hành trình.

Cô học trò Trần Ngọc Liên (học sinh lớp 10 Trường trung học Thực hành Sài Gòn, quận 5, TP.HCM, người báo tin cho bài viết “Sao cổng trường cắm cờ Trung Quốc”, Tuổi Trẻ 5-3-2013) nói: “Em phải mất đến mấy ngày để vượt qua đắn đo, vì bức xúc của em về lá cờ Trung Quốc xuất hiện trong sách dạy cho trẻ sắp vào lớp 1 của đứa cháu không thấy mấy ai quan tâm”. Câu chuyện đã có lúc bị “tặc lưỡi” cho qua khi người thân trong gia đình Liên cũng bức xúc nhưng không muốn em “bao đồng”. Một mình Liên với suy nghĩ của một cô bé 16 tuổi đã kéo dài đến mấy ngày, để tin: “Mình đã nghĩ đúng và phải nói lên sự thật”, rồi rụt rè nhắn tin vào đường dây nóng của báo Tuổi Trẻ. “Biết tin em được phần thưởng của báo Tuổi Trẻ, các bạn trong lớp rất vui. Giờ thì không chỉ em mà cả các bạn cũng tự tin hơn, không còn rụt rè để nói về điều mình tin là đúng!” - Ngọc Liên nói sau khi nhận giải thưởng “Làm báo cùng Tuổi Trẻ” diễn ra trong buổi lễ chào cờ của trường.

Cũng sau nhiều ngày đắn đo, anh N.T.H., tài xế xe khách chạy tuyến TP.HCM - Châu Đốc, đã đi đến quyết định giúp phóng viên Tuổi Trẻ vạch trần thủ đoạn trấn lột trên xe khách (bài “Băng nhóm trấn lột trên xe khách”, Tuổi Trẻ 17-10-2012). Làm nghề tài xế chạy tuyến TP.HCM - Châu Đốc, anh H. thường xuyên bị một nhóm trấn lột yêu cầu cho chúng lên xe trấn lột, ép hành khách đi xe mua thuốc dỏm. Mỗi lần thấy là một lần đau lòng, căm phẫn nhưng anh H. không dám làm gì ngoài việc chia bớt đồng lương tài xế cho những nạn nhân là hành khách của mình. Nhưng cuối cùng, anh quyết định phải chấm dứt sự lộng hành của bọn côn đồ bằng việc nói lên sự thật. Chấp nhận mạo hiểm, anh H. đã cho phóng viên lên chuyến xe mình lái, bật đèn sáng để phóng viên ghi hình từng kẻ trấn lột và kể lại tất cả nỗi sợ hãi, căm phẫn của mình cùng những hành khách bị ức hiếp. Thông tin ấy đã giúp Tuổi Trẻ hoàn thành bài điều tra và làm chứng cứ để cơ quan công an tóm gọn 25 thành viên băng nhóm trấn lột.

Câu chuyện của em Trần Ngọc Liên, anh N.T.H. dường như là mẫu số chung của rất nhiều bạn đọc gửi sự thật đến Tuổi Trẻ. Chị Trương Bích Ngọc, người đã cung cấp thông tin đồng thời cũng là nạn nhân của thái độ không đúng mực của công an cửa khẩu Tân Sơn Nhất trong bài “Giữa đường thấy chuyện bất bình, bực thêm” (Tuổi Trẻ 26-5-2013), nói nỗi ấm ức của chị đã kéo dài rất nhiều năm, trước khi quyết định phải bày tỏ tất cả với báo chí. Và chị Ngọc nói, như một kỳ vọng: “Mỗi sự thật của bạn đọc gửi gắm khi được Tuổi Trẻ đưa lên mặt báo là đang rút ngắn thêm một đoạn đường trong hành trình để nói lên sự thật tiếp theo”.

Bài học từ những nhà báo không thẻ

Không có kinh nghiệm làm báo, chỉ với một trái tim nóng để tìm kiếm thông tin, nhưng nhiều câu chuyện, gợi ý mà bạn đọc gửi đến đã trở thành những ý tưởng và bài học nghiệp vụ quý giá của Tuổi Trẻ. Bài báo “Vua” đạo văn Lê Đức Thông sử dụng bằng giả (Tuổi Trẻ, 19-5-2012) đã xuất phát từ sự nhạy cảm và trí nhớ tuyệt vời của bạn đọc Lưu Biệt Hùng. Đọc Tuổi Trẻ thấy báo ghi ông Lê Đức Thông là thạc sĩ, anh Hùng lục lại trí nhớ và phát hiện “thạc sĩ” này từng học chung Đại học Giao thông vận tải với mình từ 12 năm trước, nhưng chỉ học vài ngày rồi bỏ. Vậy bằng thạc sĩ ở đâu ra? Quy tắc luôn phải đặt câu hỏi và không được bỏ sót chi tiết của sự việc trong nghề báo đã được anh Hùng vận dụng, giúp phóng viên đi đến cùng của sự thật.

Ông Nguyễn Quang Sơn, một chủ đại lý vé số lâu năm ở Đà Nẵng, cũng không cho phép mình im lặng trước sự oan ức của ông Dương Văn Tùng, người bị Công ty xổ số kiến thiết Kiên Giang từ chối trả thưởng cho tờ vé số trúng 100 triệu đồng vì bị rách. Tất cả kinh nghiệm, sự am hiểu luật pháp trong lĩnh vực xổ số được ông Sơn gửi gắm đến tòa soạn, sau đó thể hiện trong bài viết - một sự khẳng định chắc chắn “Phải xét trả thưởng cho ông Tùng” (Tuổi Trẻ, 28-3-2013). Bài viết của ông Sơn đăng trên Tuổi Trẻ không chỉ là lời bênh vực cho một nông dân nghèo đang bị vuột mất một khối tài sản lớn mà còn giúp Tuổi Trẻ có thêm cơ sở để triển khai đề tài xoay quanh tờ vé số bị rách, có tiếng nói mạnh mẽ hơn để đòi lại quyền lợi cho ông Tùng.

Những bạn đọc gọi điện, email đến Tuổi Trẻ báo thông tin đa số đều không phải là người làm báo chuyên nghiệp. Họ chỉ đưa tin, bằng niềm thôi thúc phải nói lên sự thật, bằng trái tim giàu rung cảm. Với Tuổi Trẻ, cách đưa tin bằng trái tim ấy cũng là một bài học của nghề báo mà mỗi ngày được nhận lại từ bạn đọc.