Khoảng hơn 11g trưa thứ tư ngày 6-5-2009, tôi cùng vài người bạn ngồi chuyện trò tại quán cà phê Lối Về, trên đường Nguyễn Kiệm, quận Phú Nhuận, TP.HCM thì bất chợt một đoàn khách Tây đi vào. Khu vực này không có những địa điểm để tham quan du lịch nên ít khi nào có sự hiện diện của người nước ngoài. Mấy ông Tây ăn mặc lịch sự, chỉn chu vừa đi vào lôi cuốn sự chú ý của cả quán.

Một lát sau tôi nghe loáng thoáng có tiếng người Việt nói về dân chủ, nhân quyền nên quay sang nhìn. Đó là một người đàn ông trạc 50 tuổi đang thao thao bất tuyệt, người chăm chăm lắng nghe là một ông Tây, có cả người thông dịch. Hóa ra không phải họ bàn bạc chuyện làm ăn kinh tế mà đang làm một cuộc phỏng vấn. Mấy người khách Tây đặt câu hỏi, người đàn ông kia trả lời.

Những câu hỏi mang tính áp đặt và gợi ý về tình hình dân chủ, nhân quyền ở VN. Người đàn ông trả lời bằng giọng điệu hằn học, xuyên tạc và tố cáo VN thiếu dân chủ, nhân quyền. Ban đầu họ còn nói qua nói lại giọng vừa đủ nghe, về sau giọng nói hậm hực của người đàn ông đã gây sự chú ý cho cả quán. Một số người ở các bàn khác bất bình bước sang bàn họ phản ứng. Bị phản đối, họ vội vàng tính tiền và rút lui.

Những người có mặt tại quán quá bất bình nên ngồi lại nói chuyện với nhau cho vơi bực bội. Một người cho biết hình như ông Tây kia chính là ngài đại sứ Mỹ tại VN. Tôi về lục lại báo cũ có đăng tấm hình ông đại sứ lúc nhậm chức thì đúng là gương mặt của ông khách Tây đã trực tiếp đặt câu hỏi với người đàn ông kia.

Tôi nay tuổi cũng lớn, hiểu biết cũng tương đối song không thể giải thích được cho chính mình sự hiện diện của ngài đại sứ tại quán cà phê trong khu phố cùng buổi phỏng vấn kia nhằm mục đích gì. Người đàn ông kia là ai mà khiến ông ta cùng bầu đoàn chịu khó lặn lội đến cái quán bình dân nói chuyện?

Nếu cần thiết phải tìm hiểu về đất nước và con người VN, tại sao ông ta không đường đường chính chính đến thăm và làm việc với các cơ quan đoàn thể chính thống của VN? Chẳng lẽ đây là phương pháp ngoại giao của ngài đại sứ!?