Phóng to

Con voi Pha Lang luôn được người thăm vườn thú yêu thích

TTCN - Vườn thú Hà Nội có 87 nhân viên nuôi thú, trong đó 2/3 là nữ. Có những phụ nữ đã gắn bó cả cuộc đời với công việc hết sức đặc biệt này. Xung quanh nghề nghiệp nơi “rừng trong phố” của họ có những câu chuyện nhớ đời!

Thạc sĩ thú y với bầy muông thú

Căn phòng đơn sơ của tổ nuôi thú chỉ chừng 15m2 nhìn ra chuồng hổ, trên bàn là năm chiếc đuôi công óng ánh. Bốn bức tường toàn tranh về các loài thú. Có đủ cả thuốc men, dụng cụ thú y và các loại sách chuyên ngành. Từ khi là một cô gái 25 tuổi, thạc sĩ thú y Mai Quế Tiệp đã về đây công tác. Và đến nay đã hơn 30 năm chị gắn bó tuổi xuân của mình với hổ, báo, voi, sư tử... Ngày đầu tiên vào chuồng thú cũng là lần đầu tiên trong đời chị chạm trán chúa sơn lâm. Rồi đến con voi dữ bị trướng bụng, con gấu bị lao..., cứ như thế hàng chục con ác thú đã qua bàn tay “mẹ” Tiệp chăm sóc.

“Đông, Bin, My... ngoan nào, mẹ đây mà”. Bàn tay chị xoa xoa trên đầu con mãnh thú to như bò mộng. Hai con hổ vằn đen mượt như nhung, nhe răng gầm vang sung sướng. Tất cả những con vật nuôi ở đây dù dữ dằn đến mấy cũng đều được gắn cho những cái tên thân thuộc.

Phóng to

Con tinh tinh được âu yếm giới thiệu cho khách tham quan

Mùa xuân năm 1998, con Đen và con Đông đã đủ tuổi, đến thời kỳ động dục. Chuyện cho hổ sinh sản trong vườn thú không phải là mới ở các nước khác trên thế giới, nhưng ở ta xưa nay chưa từng có. Chị Tiệp và lãnh đạo vườn thú đã quyết định phải cho hổ giao phối bằng được. Cả vườn thú chỉ có hai con, nếu lỡ chúng cắn nhau bị thương hoặc chuyện xấu nhất xảy ra thì biết lấy gì bù đắp. Chị đặt cả sự nghiệp của mình lên hai con hổ. Quyết tâm làm nhưng chị và anh em trong vườn thú vẫn phải tính cả phương án đề phòng. Giờ G đã điểm, gậy gộc, nước, lửa... sẵn sàng để tách chúng nếu xảy ra “song hổ đấu”.

Cánh cửa hai chuồng dần dần rút lên. Con Đông ầm ầm lao tới, “thời kỳ động dục của thú dữ thì khủng khiếp lắm”. Con Đen chạy quanh chuồng, rồi nó cũng dừng lại chịu giao phối. Đủ ngày đủ tháng, hổ mẹ trở dạ. Tất cả đều hồi hộp. Chú hổ do chính bàn tay các “bà đỡ” vườn thú Hà Nội đã ra đời. Nhưng hổ mẹ không có nhiều sữa, ngày các chị các anh đưa nó ra nuôi bộ thì đã quá muộn, nó còi dần rồi chết. Cả vườn thú buồn thương. Các “mẹ” buồn như mất đi đứa con của mình.

Vài năm trước, vườn thú Hà Nội nổi tiếng với câu chuyện về chú hổ Lâm Nhi. Hàng nghìn thiếu nhi đã tham gia cuộc thi đặt tên cho chú hổ có số phận hết sức đặc biệt này. Ba năm trước, Lâm Nhi về mới có 30kg. Các cô gọi nó là con Huế My. Lâm Nhi được đưa về từ một cánh rừng ở Huế sau một vụ buôn bán động vật trái phép không thành. Chữ “My” mà những cô nuôi dạy hổ đặt, theo tiếng Anh có nghĩa là “của tôi”.

Đó như một lời nhắn nhủ: chú hổ Lâm Nhi là “tài sản” của mỗi người. Nay Lâm Nhi đã lớn, nỗi đau về lần đầu tiên cho hổ mẹ sinh sản không thành chưa nguôi ngoai, một quyết định táo bạo nữa đã được đưa ra: cho Lâm Nhi giao phối. Lần này thì đã thành công. Mẹ tròn con vuông, “sản phẩm” của Lâm Nhi là bốn hổ con béo tròn béo trục nay mới qua thôi nôi được vài ngày.

101 kiểu tai nạn nghề nghiệp

Phóng to

Chị Tiệp đi thăm nom bầy hổ dữ

“Ngày ngày đối mặt với thú dữ, nghĩ đến ngày mình không thường xuyên gặp chúng nữa chắc sẽ buồn lắm” - chị Tiệp bùi ngùi. Chỉ một năm nữa thôi, đến tuổi nghỉ hưu, chị sẽ phải chia tay bầy thú mà mình chăm bẵm hàng chục năm, phải chia tay chú voi Pha Lang đã gần trăm tuổi...

Chính nhờ lòng yêu nghề mà những người nuôi thú đã vượt qua được những đe dọa cả đến tính mạng. Những con vật nuôi dù ít nhiều đã được thuần hóa nhưng vẫn chưa thể quên bản năng hoang dã của chúng. Bàn tay chú Ước giờ vẫn còn vết sẹo chạy dài, gân bàn tay đã bị cắt bởi chỉ một lần không để ý, khi mọi người tiêm cho con Đen, đầu nó nằm lệch về một bên, chú đã đặt lại cho ngay ngắn. Không ngờ đúng lúc thuốc mê nhạt, theo phản xạ hai nanh con thú cắm phập xuyên tay. Chị Tiệp phải lấy tay bóp vào yết hầu nó mới nhả ra. Hậu quả là chú Ước phải mang vết sẹo trên bàn tay phải suốt cuộc đời.

Vườn thú có con voi A Khâm thông minh. Khi một quản tượng bớt năm quả dứa trong khẩu phần của nó, A Khâm đã huơ vòi quấn, phì phì đe dọa khi anh lại gần. Chỉ khi số dứa tiêu chuẩn được đảm bảo, “hòa bình” mới lập lại.

Phóng to

Mi và Bin (hai con của hổ Lâm Nhi)

Chị Vũ Thanh Thủy không thể quên được lần bị ngựa bổ. Khi chị vào tiêm thuốc cho nó, lúc quay ra thì con ngựa hung hăng lấy đầu bổ vào khiến chị ngã sấp xuống rôi còn bồi thêm một phát vào vai. Chúng tôi hỏi: “Chị hãi nhất con vật nào ở vườn thú này?”. Chị đáp ngay: “Ngựa! Vì nó nhớ quá dai. Mỗi lần thấy mình cầm kim tiêm là nó lại gừ gừ đe dọa”. “Thế còn con vật chị yêu thích nhất?”. “Vượn. Vì nó rất thông minh. Tuy nhiên con vật nào cũng vậy cả thôi, phải hiểu chúng, chăm sóc chúng đúng mức thì dù có dữ dằn chúng cũng sẽ trở nên thân thiện và đáng yêu hơn”.

Anh Hải không thể quên lần một mình đối mặt với con hổ đang thời kỳ động dục. Khi vào quét chuồng, nó vượt qua song sắt khép hờ lao vào anh. Anh đỡ được cú tát kinh hoàng ấy. Người và thú vật nhau, anh lê được ra đến cửa, người bê bết máu. Hổ đang say mồi, bỗng từ đâu một đàn bồ câu sà xuống, con hổ thấy mồi mới, bỏ anh lao về phía đàn bồ câu. Anh thoát khỏi miệng hùm trong gang tấc.

Dù những câu chuyện kinh hoàng ấy để lại những ấn tượng sâu đậm, song lưu lại nhiều hơn cả trong các anh, các chị chính là những kỷ niệm đẹp mà chỉ những ai yêu thương loài vật và coi việc chăm sóc, bảo vệ chúng là sự nghiệp của mình mới có được.