Đất nước mở cửa, cơ hội đi đến các quốc gia khác trở nên dễ dàng hơn và xuất hiện mốt “xờ-ta-đi-tua” từ các cơ quan bộ ngành trung ương đến địa phương.

Việc tìm hiểu bên ngoài trở nên cần thiết nếu những điều thu nhận được thật sự bổ ích, giúp cho ngành hoặc tổ chức phát triển.

Tuy nhiên, điều đáng bàn là hằng năm nước ta có đến hàng nghìn đoàn lớn nhỏ thuộc các bộ ngành, địa phương ra nước ngoài để xờ-ta-đi-tua với nguồn kinh phí từ các dự án vốn vay, vốn cho không hoàn lại, hoặc từ nguồn ngân sách được cấp với chi phí đến hàng trăm nghìn đôla Mỹ, song hiệu quả và những tác động ra sao của những chuyến đi thì hầu như chưa có ai đánh giá nổi.

Động cơ thực hiện xờ-ta-đi-tua có nhiều và với nhiều lý do khác nhau. Có đoàn đi để thực hiện kế hoạch giải ngân của dự án, trong khi có đoàn đi để “hợp pháp hóa” chuyến du lịch nước ngoài, có đoàn đi do cơ quan cấp dưới “chi” để phục vụ cho những mục đích “quan hệ” khác nhau...

Ở bộ L, có đoàn đi học ở nước ngoài bằng nguồn vốn vay của Ngân hàng ADB (người viết bài này đã từng tham dự), hơn chục người đi, song chỉ có hai, ba người biết tiếng Anh, còn lại thì “mù tịt”, trong khi lớp học lại được giảng bằng tiếng Anh. Ngay cả những đoàn có phiên dịch do lịch trình và thời gian gấp rút trong một, hai tuần lễ cũng rất khó “hấp thụ” nổi những điều mắt thấy tai nghe nếu không có tri thức cũng như sự chuẩn bị tốt khi còn ở trong nước. Khi trở về, cái gì cũng tưởng biết song để hiểu và vận dụng thì còn khoảng cách khá lớn.

Ở thời buổi bùng nổ thông tin hiện nay cùng với sự phát triển của Internet và các phương tiện thông tin đại chúng khác, người ta có thể tiếp cận nguồn thông tin vô tận cho những ai biết khai thác. Vì vậy, việc sử dụng tiền “kiểu chùa” để study tour cần được quản lý chặt chẽ hơn, khi điều kiện công nghệ và phương tiện thông tin đại chúng thay đổi và phát triển rất nhanh như hiện nay.