Sẽ xin ý kiến người dân về viện phí mới Đề nghị giải thích chi tiết cơ cấu giá viện phí mới

Phóng to

Bênh nhân và thân nhân chờ đóng viện phí ở Bệnh viện Nhân dân Gia Định, TP.HCM - Ảnh: T.Đạm

Đề xuất tăng viện phí được rất nhiều người đề cập, Bộ Y tế cũng vài lần đệ trình lên Chính phủ mức viện phí mới, nhưng vấn đề phải làm sao để chất lượng điều trị và cung cấp dịch vụ được cải thiện, phù hợp với mức tăng viện phí thì chưa ai tìm được câu trả lời.

Đọc phim sai nên chẩn đoán sai

Báo cáo của ông Nghiêm Trần Dũng, vụ phó Vụ Bảo hiểm y tế (Bộ Y tế), cho thấy còn rất nhiều điều đáng bàn về chất lượng điều trị. Theo đó, chuyên gia Bệnh viện Bạch Mai kiểm tra lại chất lượng của 416 phim X-quang, được chụp tại sáu bệnh viện thuộc ba tỉnh Thanh Hóa, Phú Yên, Yên Bái cho thấy đáng lo ngại về chất lượng phim chụp và kết quả đọc phim.

Tỉ lệ phim chụp không đạt tiêu chuẩn dao động 7,1-48% do sai tư thế chụp và kỹ thuật chụp; 22,6-61% kết quả đọc phim không phù hợp với chẩn đoán của chuyên gia. Hậu quả của việc này dẫn đến kết luận sai là có bệnh (thực tế không bệnh) và ngược lại.

Chụp phim sai, chỉ định thuốc và kỹ thuật lại vô lối. Báo cáo nghiên cứu tại một bệnh viện ở Hà Nội trình bày tại hội thảo cho thấy số thuốc được kê trung bình/đơn là 7,06 loại, nhiều đơn có 10-20 thuốc. Đáng chú ý, kháng sinh có tỉ lệ sử dụng rất cao, một số khoa 100% đơn thuốc có kháng sinh, 41,91% đơn có kết hợp kháng sinh và có đơn thuốc dùng đến bốn kháng sinh, trong khi hội đồng thuốc và điều trị của chính bệnh viện này kết luận một nửa kháng sinh được sử dụng là không cần thiết.

Cứ có tai nạn là chụp CT

774.000 Đó là số hộ gia đình VN bị “nghèo hóa” do gánh nặng viện phí ngày càng tăng, chiếm tỉ lệ tới 3,7% số hộ gia đình VN vào năm 2008. Số liệu được công bố trong nghiên cứu gánh nặng chi phí y tế của hộ gia đình VN của TS Hoàng Văn Minh (Đại học Y Hà Nội) và thạc sĩ Nguyễn Kim Phương (Tổ chức Y tế thế giới). Trong khi năm 2002 là 3,5%, năm 2006 là 3,2% số hộ gia đình.

Kiểm tra tại bệnh viện, báo cáo tại hội thảo thừa nhận có việc chỉ định thực hiện... xét nghiệm hàng loạt (xét nghiệm máu, nước tiểu, X-quang, siêu âm, điện tim) cho tất cả bệnh nhân bảo hiểm y tế, không phân biệt bệnh lý. Những bệnh viện có máy móc từ nguồn xã hội hóa thì chỉ định hàng loạt dịch vụ chi phí cao như siêu âm màu, CT scanner, dẫn đến tình trạng một số bệnh viện 50% bệnh nhân được chỉ định... siêu âm, hoặc cứ có tai nạn là chụp CT, không cần dấu hiệu lâm sàng. Đây chính là căn nguyên làm gia tăng chi phí điều trị của bệnh nhân.

Chưa cho tăng, đã “xé rào” viện phí

Tại hội thảo, lãnh đạo Bộ Y tế và lãnh đạo các bệnh viện đều kêu bệnh viện lỗ vì viện phí quá thấp. GS.TS Phạm Mạnh Hùng - chuyên gia cao cấp của Ban Tuyên giáo T.Ư, nguyên thứ trưởng Bộ Y tế - đánh giá mức thu một số dịch vụ kỹ thuật tính từ năm 1995. Mức thu này không phù hợp sự trượt giá và tăng giá thành theo thời gian, chưa bù đắp chi phí trực tiếp, chưa kết cấu tiền công lao động dẫn đến khó hạch toán và đảm bảo chất lượng chữa bệnh.

Vì lý do này, ông Hùng cho biết có bệnh viện không hào hứng với dịch vụ có giá quy định thấp hơn giá thành, một số bệnh viện thì “xé rào” viện phí. “Tuy bệnh nhân chỉ phải nộp một phần viện phí, nhưng họ vẫn phải chi khoản đáng kể để mua thuốc đặc trị và vật tư tiêu hao không có trong danh mục, chất lượng phục vụ không cao và ngành y tế không có vốn để phát triển. Trong lúc tự xoay xở giải quyết không bài bản vấn đề thiếu tiền, có những giải pháp làm suy thoái đạo đức của cán bộ y tế” - ông Hùng góp ý.

Trong tình hình này, Bộ Y tế đã trình dự thảo viện phí mới không dưới năm lần, lần gần nhất là tháng 7-2010, dự định thực hiện từ tháng 9-2010 và vấp phải sự phản ứng của người dân và báo giới. Theo bà Trần Thúy Hạnh - nguyên giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, viện phí là vấn đề phức tạp, có lần đã đưa viện phí mới ra thực hiện nhưng buộc phải quay lại giá cũ do sự phản ứng của người dân.

Tuy nhiên, nhiều ý kiến lại phản ứng cách “đổi mới” viện phí của Bộ Y tế. Tháng 7-2010, Bộ Y tế đã hứa công khai dự thảo viện phí mới để lấy ý kiến người dân, nhưng đến tháng 12-2010 lời hứa này vẫn chưa được thực hiện. Dự thảo tăng viện phí gần nhất với 12%/tổng số dịch vụ của ngành y tế tăng giá, có dịch vụ tăng giá 70 lần vấp phải sự phản ứng của nhiều ngành, do chưa thể hiện được mối liên quan giữa chi phí cấu thành giá và mức viện phí mới của từng loại dịch vụ.

Rõ ràng người dân đã chịu đựng hết khả năng của họ về chất lượng dịch vụ y tế. Nhiều người đồng ý cải tổ viện phí để khắc phục chất lượng nhưng cải tổ một cách nửa vời, hoặc không công khai mối liên quan giữa giá thành đầu vào và mức giá mới thì dự thảo viện phí sẽ lại vấp phải sự phản ứng của người dân, trong khi bệnh viện tiếp tục phải “xé rào”.