Phóng to

Những người bên ngoài leo tường ném “phao” vào cho thí sinh thi tốt nghiệp bổ túc THPT năm nay tại hội đồng thi Trường THCS Tân Phú, thị xã Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước - Ảnh: PHƯƠNG HÀ

TT - Cho đến thời điểm này, chưa có vụ việc, cá nhân nào liên quan đến tình trạng lộn xộn tại một số hội đồng thi (HĐT) bị xử lý. Trong đó có cả vụ việc do ông Đỗ Việt Khoa trực tiếp tố cáo với lãnh đạo Bộ GD-ĐT. Tại sao?

Tuổi Trẻ đã có cuộc trao đổi với ông Trần Bá Giao, phó chánh thanh tra giáo dục, là người trực tiếp giải quyết những vấn đề liên quan đến kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2006. Ông Giao mở đầu bằng một câu trả lời quen thuộc:

- Bộ GD-ĐT vẫn đang tiếp tục kiểm tra, làm rõ những thông tin, hiện tượng được báo chí phản ánh và sẽ có hướng xử lý khi có đủ cơ sở...

* Nhưng thưa ông, trong đó có những sự việc mà mức độ tiêu cực đã rất rõ ràng. Ví dụ như ở HĐT Phú Xuyên A của tỉnh Hà Tây đã có một cán bộ coi thi trực tiếp tố cáo cùng với những bằng chứng cụ thể. Tại sao bộ vẫn chưa có biện pháp xử lý?

- Chúng tôi đã ghi nhận những thông tin do giám thị Khoa cung cấp. Sau kỳ thi, tôi đã có cuộc làm việc trực tiếp với ông Khoa và nhận một số bằng chứng mà theo ông Khoa cho biết là thu thập được trong kỳ thi tại HĐT Phú Xuyên A. Tuy nhiên, sau khi xem xét, chúng tôi nhận thấy những chứng cứ này chưa đủ sức thuyết phục so với những thông tin được phản ánh.

Do đó, hiện nay Bộ GD-ĐT đã yêu cầu cơ quan công an, mà cụ thể là A25 (Cục An ninh văn hóa tư tưởng) vào cuộc, trên cơ sở các bằng chứng này sẽ điều tra thêm. Vụ việc hiện đang trong quá trình xem xét, thu thập thêm chứng cứ để làm rõ.

* Còn đối với nhiều HĐT khác của Hà Tây cũng có tình trạng lộn xộn, tiêu cực mà báo chí đã phản ánh?

- Ngay sau kỳ thi, chúng tôi đã yêu cầu Sở GD-ĐT Hà Tây báo cáo về tình hình kỷ luật thi và những hiện tượng đã được dư luận phản ánh. Đây là kỳ thi đã được phân cấp cho các sở GD-ĐT tổ chức. Muốn xem xét, xử lý cũng phải căn cứ trên báo cáo, đề xuất của địa phương. Khi Sở GD-ĐT Hà Tây gửi báo cáo, chúng tôi đã xem xét, phân tích. Trong đó có nhiều điểm chưa được làm rõ, chúng tôi đang yêu cầu Hà Tây phải báo cáo lại...

* Cụ thể là những nội dung nào, thưa ông?

- Ví dụ như quan điểm của Sở GD-ĐT Hà Tây về việc cho các trường thu tiền của HS dự thi tốt nghiệp để bồi dưỡng cán bộ coi thi, sở cần giải trình thêm, chúng tôi chưa thể chấp nhận cách giải thích hiện nay của Hà Tây. Đồng thời cũng đề nghị sở phải yêu cầu các HĐT có hiện tượng không nghiêm túc cả trong và ngoài phòng thi, xảy ra lộn xộn, vi phạm qui chế thi... phải nghiêm túc kiểm điểm.

Đồng thời sở cũng phải đánh giá mức độ vi phạm của những HĐT này và đề xuất mức xử lý tương ứng. Trong báo cáo của Hà Tây chỉ đề nghị biện pháp là rút kinh nghiệm, chưa đề xuất biện pháp xử lý nào...

* Vậy thanh tra bộ sẽ đề xuất hướng xử lý những vi phạm, lộn xộn này như thế nào?

- Chiều qua (ngày 21-6), thanh tra giáo dục chúng tôi đã có cuộc họp với Cục Khảo thí và kiểm định chất lượng giáo dục để thống nhất những nội dung mà chúng tôi sẽ đề xuất với ban chỉ đạo kỳ thi tốt nghiệp có biện pháp xử lý đối với một số vấn đề cụ thể của Hà Tây nói riêng và đối với các địa phương có phản ánh về kỷ luật thi thiếu nghiêm túc trong cả nước nói chung.

Trong đó, chúng tôi và Cục Khảo thí và kiểm định chất lượng giáo dục thống nhất đề nghị sẽ có biện pháp kiểm tra bằng việc chấm lại một số bài thi ở các HĐT, đặc biệt là những HĐT đã bị nêu đích danh có tình trạng lộn xộn, kỷ luật thi không nghiêm túc để phát hiện những sai phạm có tính hệ thống như bài thi giống nhau hết do quay cóp. Qua đó có thể xác định có xảy ra việc vi phạm qui chế thi hay không, mức độ đến đâu, cán bộ coi thi đã lỏng lẻo để thí sinh quay cóp...

* Trong báo cáo của Sở GD-ĐT Hà Tây đến nay vẫn khẳng định ở các HĐT của tỉnh này không có hiện tượng tuồn đề thi ra ngoài, hoàn toàn trái ngược với những thông tin báo chí đã ghi nhận được. Quan điểm của bộ trước vấn đề này như thế nào?

- Phải kiểm tra thêm. Một mặt chúng tôi đang chờ Sở GD-ĐT Hà Tây giải trình lại đầy đủ, cụ thể hơn. Mặt khác, tôi cho rằng có thể xác định có hiện tượng đưa bài giải vào cho thí sinh chép đồng loạt hay không thông qua biện pháp kiểm tra bằng khâu chấm thi.

Nếu lãnh đạo Sở GD-ĐT Hà Tây kiên quyết đấu tranh với tiêu cực thì sẽ làm được thôi. Thông qua khâu chấm thi, đối chiếu bài thi có thể phát hiện ở đâu cán bộ coi thi đã lỏng lẻo, dễ dãi để HS quay cóp từ những bài giải giống nhau...

* Còn nếu Sở GD-ĐT Hà Tây không kiên quyết?

- Chúng tôi chưa đặt ra vấn đề này vì còn đang yêu cầu họ tiếp tục làm rõ một số vấn đề và phải báo cáo lại với bộ. Quan điểm của Bộ GD-ĐT là sẽ xử lý đến cùng những sai phạm, tiêu cực trong thi cử. Nếu đã phát hiện, nếu có đủ bằng chứng thì phải kiên quyết xử lý. Nhưng như tôi đã nói đây là công việc đã được phân cấp, phải xử lý theo đúng trình tự.

Hiện bộ đang xem xét, làm rõ mức độ. Tất nhiên không chỉ căn cứ vào báo cáo của địa phương, bộ cũng sẽ có những biện pháp khác. Sẽ rút bài thi chấm lại, trong đó có bài thi của HĐT Phú Xuyên A...

* Thưa ông, tình trạng lộn xộn trong thi tốt nghiệp THPT ở Hà Tây và một số địa phương khác đã kéo dài nhiều năm và vì lý do phân cấp nên việc xử lý luôn “chìm xuồng”. Vậy năm nay có tình trạng do phân cấp mà bộ lại bó tay hay không?

- Công tác tổ chức kỳ thi bộ phân cấp cho các sở. Đề nghị báo chí hỏi địa phương, chất vấn địa phương. Địa phương để xảy ra tiêu cực, địa phương phải chịu trách nhiệm. Để xảy ra những biểu hiện không nghiêm túc trong thi là từ nhận thức của cán bộ đến người dân, phụ huynh.

Thực tế qua kỳ thi này cho thấy một số địa phương những năm trước cũng bị phản ánh là để xảy ra tình trạng mất trật tự, kỷ luật thi thiếu nghiêm túc, năm nay đã có chuyển biến về nhận thức, đã kiên quyết chấn chỉnh những biểu hiện tiêu cực, lộn xộn.

Ví dụ như Tiền Giang, khi phát hiện một HĐT bổ túc với 536 thí sinh có bài làm giống nhau, địa phương này đã kiên quyết xử lý, kể cả hủy kết quả thi. Đây có lẽ là vụ hủy kết quả thi lớn nhất từ trước đến nay. Khi lãnh đạo ngành giáo dục địa phương, chính quyền địa phương dám đối mặt với tiêu cực, kiên quyết xử lý thì mới có thể tạo ra sự thay đổi về kỷ cương và nhận thức của người dân, phụ huynh và HS...