Phóng to

Bệnh nhi tiêu chảy được điều trị tại khoa tiêu hóa Bệnh viện Nhi Đồng 2, TP.HCM (ảnh chụp chiều 6-1) - Ảnh: Hoàng Thạch Vân

Bác sĩ Tăng Chí Thượng, giám đốc Bệnh viện Nhi Đồng 1, cho biết hiện đã vào mùa bệnh tiêu chảy cấp do rotavirus.

Dễ lây lan

Theo bác sĩ Hoàng Lê Phúc, trưởng khoa tiêu hóa Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM, bệnh tiêu chảy do rotavirus thường được chẩn đoán dựa trên lâm sàng. Việc điều trị bệnh này cũng như nhiều bệnh tiêu chảy khác không cần thiết phải làm xét nghiệm. Năm nay số bệnh nhi mắc bệnh tiêu chảy (nhiều khả năng do rotavirus) vẫn cao hơn so với cùng kỳ năm trước. Theo thống kê của Bệnh viện Nhi Đồng 1 TP.HCM, chỉ trong tháng 12-2009 đã có 720 trẻ nhập viện do mắc bệnh tiêu chảy cấp, trong khi đó vào tháng 12-2008 chỉ có 600 ca.

Bác sĩ Hoàng Lê Phúc cho biết rotavirus là tác nhân gây bệnh tiêu chảy cấp nặng thường gặp nhất trong mùa này, chủ yếu lây lan qua đường phân - miệng. Tiêu chảy cấp do rotavirus dễ lây lan vì lượng virus thải ra trong phân rất lớn, hơn nữa rotavirus lại sống được trong môi trường tự nhiên như trên các bề mặt tiếp xúc của đồ chơi, mặt bàn ghế, trong nước và trên da...

Mọi lứa tuổi đều có thể nhiễm rotavirus, tuy nhiên bệnh thường xảy ra ở trẻ từ 6 tháng đến 2 tuổi. Khi mắc bệnh lần đầu trẻ thường bị rất nặng và nhẹ dần ở các lần sau. Trong năm năm đầu đời, tất cả trẻ đều bị nhiễm virus này.

Những triệu chứng chính

Trẻ mắc bệnh tiêu chảy trong thời gian này thường bị ói, sau đó tiêu chảy, sốt vừa phải. Trẻ ói rất nhiều vào ngày đầu và giảm bớt khi bắt đầu đi tiêu lỏng. Phân lúc đó sẽ toàn nước, có thể có màu xanh, đàm nhớt nhưng không có máu. Do bị ói và đi tiêu lỏng nhiều (có thể đi tiêu phân lỏng hơn 20 lần trong ngày) nên trẻ rất dễ bị mất nước, nhanh chóng khô kiệt nếu không được chăm sóc kịp thời.

Đa số trẻ sẽ hết tiêu chảy sau 4-8 ngày, tuy nhiên vẫn có trẻ kéo dài tiêu lỏng đến hai tuần dù đã chơi và ăn trở lại.

Biến chứng nguy hiểm của bệnh tiêu chảy là gây mất nước, nặng nhất là tử vong. Di chứng thường gặp sau thời gian mắc bệnh là trẻ sẽ bị suy dinh dưỡng. Do vậy, sau khi trẻ khỏi bệnh, các bậc phụ huynh nên cho trẻ ăn thêm bữa để tăng cân.

Điều trị khó

Bác sĩ Hoàng Lê Phúc nhấn mạnh bù nước là phương pháp điều trị cơ bản cho các bệnh nhân mắc bệnh tiêu chảy. Trong đó bù nước bằng đường miệng vẫn là biện pháp an toàn và hiệu quả nhất (vì truyền dịch thì trẻ phải nhập viện, có nguy cơ sốc do truyền dịch). Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã chứng minh bù nước bằng đường miệng và truyền dịch đều có hiệu quả như nhau.

Tiêu chảy do rotavirus thường gây ói, vì vậy việc điều trị cho trẻ gặp khó khăn hơn các loại bệnh tiêu chảy khác. Khi trẻ ói, các bà mẹ cần bình tĩnh và vẫn tiếp tục cho trẻ uống nước. Tuy nhiên, trước khi cho trẻ ăn uống cần thay đồ mới, lau sạch các vết bẩn cho trẻ vì những vết dơ bám trên người, quần áo trẻ cũng có thể làm trẻ ngửi thấy mùi, ói tiếp. Cho trẻ nằm đầu cao hoặc ngồi, sau đó đút từng muỗng nước tránh cho trẻ bị ói. Nếu trẻ vẫn tiếp tục ói thì đút chậm hơn.

Theo nhiều bác sĩ, biện pháp hữu hiệu nhất để phòng ngừa bệnh tiêu chảy cấp do rotavirus là uống văcxin. Đây là văcxin loại uống, dùng cho trẻ nhỏ hơn 6 tháng tuổi.

Bệnh tiêu chảy do nhiều tác nhân gây ra, do vậy uống văcxin chỉ phòng được rotavirus nhưng vẫn có thể mắc các bệnh tiêu chảy do các tác nhân khác. Vì vậy, dù trẻ đã được uống loại văcxin này, các bậc cha mẹ vẫn cần tuân thủ các nguyên tắc vệ sinh cho trẻ (ăn chín, uống sôi, rửa tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh...), riêng người lớn cần duy trì thói quen rửa tay trước khi chế biến món ăn cho trẻ...