Phóng to

ĐB Quốc hội nói gì về trả lời của Bộ trưởng Đỗ Trung Tá?

Giọng ông nghẹn hẳn đi, nhất là khi đại biểu QH chất vấn xung quanh kết quả thanh tra của Tổng công ty Bưu chính - viễn thông (VNPT) về những chiếc điện thoại “xài chùa” trong ngành này, cũng như dư luận liên quan đến việc bộ trưởng “tạo điều kiện” cho một thành viên trong gia đình ông thắng thầu...

Bộ trưởng Đỗ Trung Tá đã dành tới ba phần tư thời gian trả lời chất vấn của mình để trình bày một bản báo cáo giải trình tới 27 trang. Có 21 ý kiến đại biểu (ĐB) chất vấn được chuyển cho Bộ trưởng Tá, gồm 17 câu từ kỳ họp trước và bốn câu ngay tại kỳ họp này, xoay quanh bốn vấn đề: việc mở cửa thị trường, thúc đẩy cạnh tranh và chống độc quyền; vấn đề giá cước dịch vụ bưu chính - viễn thông (BCVT); về kết quả thanh tra tại VNPT; và cuối cùng là trách nhiệm của bộ trưởng cũng như của Bộ BCVT. Viện dẫn rất nhiều con số, rất nhiều ví dụ từ các nước, nhưng tựu trung lại thì điều bộ trưởng Bộ BCVT mong muốn là sự “thông cảm” và “chia sẻ” của các ĐB QH và cử tri cả nước trước những bất cập của ngành này thời gian vừa qua.

Điện thoại nghiệp vụ để… “xài chùa”!?

Những ai đang “xài chùa” điện thoại? Theo qui định sử dụng điện thoại, fax, Internet và VN mail nghiệp vụ do VNPT ban hành, những đối tượng được “xài chùa” điện thoại (không tính cước cuộc gọi, cước thuê bao hằng tháng) gồm rất nhiều đối tượng. Cụ thể, đối tượng được sử dụng điện thoại “xài chùa” trong nước và quốc tế bao gồm bộ trưởng, các thứ trưởng của Bộ Bưu chính - viễn thông; chủ tịch, phó chủ tịch, các ủy viên hội đồng quản trị VNPT; tổng giám đốc, các phó tổng giám đốc VNPT; Trung tâm Điều hành viễn thông VNPT và Trưởng ban hợp tác quốc tế VNPT. Đối tượng được sử dụng trong phạm vi trong nước bao gồm chánh, phó văn phòng Bộ Bưu chính - viễn thông và VNPT; chủ tịch công đoàn Bưu điện VN; vụ trưởng, cục trưởng các vụ, cục của Bộ Bưu chính - viễn thông; cục phó Cục Bưu điện trung ương; các trưởng, phó ban chức năng của VNPT; phó bí thư thường trực đảng ủy VNPT; bộ phận quản lý và điều hành kỹ thuật nghiệp vụ điện thoại di động VNPT; giám đốc, phó giám đốc bưu điện tỉnh, thành phố, công ty điện thoại của bưu điện tỉnh, thành phố; bộ phận điều hành nghiệp vụ bưu chính viễn thông của các tỉnh, thành phố; giám đốc, phó giám đốc các công ty dịch vụ viễn thông (GPC), thông tin di động (VMS), điện toán và truyền số liệu, viễn thông quốc tế, viễn thông liên tỉnh, bưu chính liên tỉnh - quốc tế; bộ phận trực điều hành kỹ thuật nghiệp vụ, bộ phận trực ca, đài, trạm của Công ty GPC và VMS; các chuyên viên giúp việc trực tiếp lãnh đạo VNPT.

ĐB Nguyễn Thị Bạch Mai (Tây Ninh) muốn Bộ trưởng Đỗ Trung Tá làm rõ “hiện có bao nhiêu đối tượng được sử dụng điện thoại nghiệp vụ trong toàn ngành, trong đó có bao nhiêu đối tượng sử dụng điện thoại nghiệp vụ không đúng tiêu chuẩn, gây lãng phí và làm giảm thu ngân sách nhà nước?”. Báo chí dùng từ điện thoại “xài chùa”, “anh em lãnh đạo ngành cũng hơi... tâm tư” - Bộ trưởng Tá giãi bày.

Theo ông, điện thoại chính là “công cụ kinh doanh”, là “gồng gánh bán hàng” của ngành BCVT, mọi việc điều hành kinh doanh đều qua máy điện thoại. “Anh em bưu điện có yêu cầu tôi lấy một ví dụ rằng khi nào phi công và tiếp viên phải nộp cước thì ta (ngành BCVT - PV) cũng phải… nộp khoản này” - bộ trưởng kể lể. Tuy vậy, ông cũng cho biết đang chỉ đạo rà soát những đối tượng không đúng tiêu chuẩn “xài chùa” điện thoại nghiệp vụ, “chỗ nào hưởng không đúng tiêu chuẩn phải thu hồi hết hoặc phải tự trả tiên”.

“Chúng tôi đi công tác Hà Lan, được hai lái xe (Việt kiều) nói lần trước họ chở một đoàn cán bộ ở VN sang, thấy các anh ấy xài điện thoại thoải mái, gọi suốt trên đường. Tôi hỏi cơ quan ấy ở đâu thì họ nói ở VNPT...”. Dẫn chứng “sinh động” của ĐB Nguyễn Minh Thuyết (Lạng Sơn) khiến các ĐB bật cười. Ông Thuyết mong muốn bộ trưởng “kiểm tra xem đối tượng ấy có đúng hay không, xem họ dùng vào việc gì, dùng như thế nào...”.

Giải trình việc này, Bộ trưởng Đỗ Trung Tá lưu ý thật ra đó “không phải là máy của… VN”. Ông giải thích: Khi sang nước ngoài, DN “biết VN nghèo” nên thường đưa cho đoàn 15-20 máy “để dùng thử xem chất lượng thế nào”. Cũng theo bộ trưởng, riêng đi nước ngoài thì ngành BCVT không cho phép dùng điện thoại nghiệp vụ vì gọi quốc tế rất đắt.

Ở đây là vấn đề “công khai, minh bạch” trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, ĐB Nguyễn Thị Bạch Mai không thỏa mãn với phần trả lời trên. Bà Bạch Mai đề nghị bộ trưởng Bộ BCVT làm rõ những trường hợp “xài chùa”, lạm dụng điện thoại nghiệp vụ không trả tiền từ 2004 trở về trước đã “gây lãng phí ngân sách thế nào và xử lý ra sao”. Bà đề nghị bộ trưởng gửi cho ĐB QH danh sách những trường hợp “xài chùa” nói trên trong toàn ngành BCVT.

Kết quả thanh tra VNPT: sai đến đâu?

ĐB Nguyễn Minh Thuyết chất vấn: một, việc đấu thầu mua sắm vật tư, thiết bị, việc chỉ định thầu mua sắm trực tiếp khi chưa được cấp thẩm quyền cho phép là “vi phạm qui chế đấu thầu hiện hành”. Hai, khi thanh tra 15 dự án thuộc Bưu điện Hà Nội, bưu điện đã không cung cấp đủ tài liệu cho thanh tra, đến nay vẫn còn hai khoản chi phí dịch vụ sau bán hàng (200.408 USD) và chi phí đào tạo (84.620 FrF) chưa giải trình được. Ba, khi đấu thầu thiết bị phục vụ Sea Games 22, việc HĐQT VNPT quyết định chọn thầu là “sai về trình tự, thủ tục, qui chế đấu thầu”, vì HĐQT chỉ có quyền phê duyệt mà không có quyền chấm hoặc chọn lại. HĐQT của VNPT đã có “hai lần vi phạm qui chế đấu thầu và một lần làm trái Luật Thanh tra”, vậy đã phải... vi phạm pháp luật hay chưa? Đó là chưa kể khoản chênh lệch hơn 1.000 tỉ đồng tiền lắp đặt điện thoại “không biết... đã đi đâu!”.

“Về mặt pháp lý, khi chưa được phép đã làm thì là… sai” - Bộ trưởng Đỗ Trung Tá thừa nhận. Nhưng cái sai này, theo ông Tá, cũng đã được “sự thông cảm của cả thanh tra”, rằng chính thanh tra cho rằng “cái sai truyền thống” này là khi mở rộng một thiết bị không thể đưa nhà thầu khác vào, thậm chí nếu mua của anh khác có khi đắt hơn.

“Bộ trưởng nói việc chấm thầu không có vụ lợi, chúng tôi rất mong và tin như vậy, nhưng báo chí phản ánh có một gói thầu được bộ trưởng chỉ định cho… người nhà?” - ông Nguyễn Minh Thuyết vẫn chưa hài lòng và “đi thẳng vào... vấn đề”. Bộ trưởng Đỗ Trung Tá giãi bày: “Trong dự án đầu tư cho 17 bưu điện tỉnh, thành, có nội dung phần mềm tính cước có khả năng kết nối trực tuyến về tổng công ty. Phần mềm tính cước được Học viện Công nghệ BCVT nghiên cứu, đưa ra, nếu mua tổng giá trị là 11,7 tỉ đồng (so với mua cho các tỉnh lẻ trước đó là không dưới 100 tỉ). Dự án trình lên, hai chủ đầu tư là Văn phòng tổng công ty và 17 bưu điện tỉnh thành, trong đó chỉ nói phần mềm miễn phí giao cho Trung tâm CDIT (thuộc Học viện Công nghệ BCVT). Quản lý toàn bộ đề án này là hai chủ đầu tư, còn đề án 100 tỉ mua thiết bị là tự tổng công ty mua, “không liên quan đến anh con rể tôi” (con rể ông Tá là giám đốc Trung tâm CDIT) - ông khẳng định. “Bất kỳ ai cũng sẽ ký vì không liên quan đến đầu tư, đáng tiếc đó lại là con rể cho nên tôi cũng cần rút kinh nghiệm giữa chuyện tình cảm và công việc. Tôi không có gì mờ ám trong chuyện này cả” - Bộ trưởng Đỗ Trung Tá khẳng định.

Phóng to ĐB Nguyễn Văn Thuận (Quảng Bình): Thanh tra có “quyền thông cảm” hay không? Nếu còn có sự khác nhau giữa thanh tra, tôi đề nghị Tổng thanh tra Chính phủ đứng lên đối chứng xem sự thể vấn đề này thế nào. Chẳng nhẽ thanh tra lại có thể sử dụng cái “quyền thông cảm” được à? Tôi xin hỏi ĐB Quách Lê Thanh là thanh tra có “quyền thông cảm” không? Nếu như cách trả lời này của Bộ trưởng Tá thì giá cước của chúng ta rất tốt, chẳng có gì đáng kêu ca, kể cả giá cước điện thoại. Nhưng đồng chí Thủ tướng tại nhiều cuộc họp luôn nói một câu là giá cước điện thoại của ta cao so với thế giới, vậy xin hỏi bộ trưởng cách trả lời này đúng hay không đúng, cao hay không cao?