Phóng to

Sự kiện gây chú ý không chỉ trong phạm vi sản xuất chip máy tính...

Từ vụ SMIC và TSMC

Y. L. Wang thường xuyên đến phòng làm việc tại TSMC vào ngày nghỉ. Tuy nhiên, Wang chưa lần nào gặp C. Y. Shih (lúc đó là giám đốc điều hành một bộ phận thuộc TSMC, một trong những hãng chip số một thế giới), cho đến một hôm... Wang chưa thấy đồng nghiệp nào photo nhiều tài liệu công ty như Shih. Một tuần sau, Shih đệ đơn nghỉ và chuồn sang SMIC. Theo TSMC, Shih là một trong hơn 100 nhân viên công ty bị kéo sang SMIC trong giai đoạn hai năm bắt đầu từ giữa năm 2001, và nhiều người trong số đó đã đến SMIC với cặp tài liệu làm thủ tục đầu tiên. Hiện tại, TSMC đang kiện SMIC lên một tòa án quốc tế ở California và Ủy ban Mậu dịch quốc tế Hoa Kỳ.

Với thị trường liên tục phát triển của máy tính cũng như nhiều thiết bị điện tử sử dụng chip, công nghiệp bán dẫn là công nghiệp có sức cạnh tranh khốc liệt nhất làng công nghiệp kỹ thuật cao. Báo Los Angeles Times (3-1-2005) cho biết Trung Quốc đang từng bước lấn chiếm thị trường, có thể giành được 9% thị phần thế giới vào trước năm 2007, so với 4% năm 2003; và SMIC là công ty lớn nhất Trung Quốc với doanh thu 1,85 tỉ USD vào năm 2004.

Dịch chôm chỉa thông tin trong công nghiệp chip đã trở thành “xu hướng” từ lâu. Ít người biết rằng nhiều hãng chip lừng danh đã không hề sản xuất sản phẩm họ trong những nhà máy hiện đại như hình dung. Để tránh nạn trộm thông tin công nghệ, Intel, Samsung, IBM, Advanced Micro Devices Inc... đều hoạt động trong những nhà máy mini di động (chỉ nhỉnh hơn chiếc xe buýt) gọi là “fab”. Chi phí lập một fab tốn chừng 2 tỉ USD, và nếu hoạt động đủ công suất nó có thể tung ra 20.000 con chip/tháng.

TSMC là đại gia trong thị trường chip, cung cấp cho các khách hàng như Sony, Texas Instruments và Philips Semiconductors. 11 fab của TSMC (hãng thành lập cách đây 17 năm) sản xuất hàng trăm triệu chip mỗi năm, chiếm 47% sản lượng chip thế giới. Năm 2003, TSMC thu được 5,9 tỉ USD và lãi 1,3 tỉ USD. Trong khi đó, đối thủ SMIC được thành lập cách đây năm năm với bốn fab ở Thượng Hải và một nhà máy tại thành phố công nghiệp Thiên Tân.

Broadcom Corp, Toshiba và Infineon Technologies là vài trong số khách hàng của SMIC. Cuộc kiện tụng ầm ĩ giữa TSMC và SMIC thật ra bùng nổ liên tục suốt thời gian qua. Tháng 12-2003, TSMC đã kiện SMIC lên tòa San Francisco, qui kết SMIC vi phạm bản quyền và đánh cắp bí mật kỹ thuật (khoảng 110 trong hơn 500 khách hàng TSMC đều có trụ sở ở California, chiếm 2,3 tỉ USD doanh thu 2003 với hơn 1/3 trong tổng xuất lượng 3,7 triệu chip TSMC trong cùng năm). TSMC cho rằng SMIC còn bí mật tiếp cận khách hàng của mình và đề nghị bán sản phẩm tương tự với giá rẻ hơn. Tháng 5-2004, TSMC tiếp tục kiện SMIC ở tòa hạt Alameda (California) về tội đánh cắp bí mật mậu dịch.

Phóng to

Thị trường chíp điện tử là một trong những thị trường nóng nhất hiện nay

Tóm lại, TSMC gần như gửi đơn kiện SMIC lên tất cả tòa án nằm trong “khu vực tranh chấp” thị phần tại Mỹ. TSMC tin rằng không phải tự nhiên khi loạt nhân viên mình bất ngờ bỏ sang SMIC, đúng ngay thời điểm TSMC chuẩn bị tung ra chip siêu mỏng (180 nanometer - mỏng hơn sợi tóc 700 lần); và cũng không bình thường khi xảy ra cơn sốt photo tài liệu tại một nhà máy TSMC ở Tainan (nam Đài Loan).

Cụ thể, C. Y. Shih thường xuyên yêu cầu Y. L. Wang cung cấp bản sao tất cả cải tiến về quá trình sản xuất chip siêu mỏng. Có tin nói rằng nhân viên TSMC nào sang SMIC mà mang theo tài liệu mật sẽ được hưởng 50.000 - 80.000 cổ phần SMIC hoặc được ưu đãi chứng khoán. Nhân vật chịu trách nhiệm tuyển mộ và nhận đơn xin việc từ nhân viên TSMC tại SMIC hóa ra là một cựu giám đốc TSMC - Katy Liu. Theo điều tra, một nhân viên SMIC từng thú nhận 90% qui trình sản xuất chip 180 nanometer đều copy từ TSMC.

Đến cơn sốt “netspionage”

Vụ TSMC-SMIC chỉ là một mảng rất nhỏ trong bức tranh tình báo công nghiệp. Cách đây vài năm, Sở Tình báo Anh MI5 từng điều tra một nhân viên thuộc Cơ quan An ninh ngoại vụ Pháp (DGSE) khi “bể độ” vụ nhân viên DGSE này đánh cắp bí mật từ ba công ty Anh. Oracle cũng từng dính vào xìcăngđan thuê một công ty chuyên lượm… rác từ Microsoft.

Và “trashint” (trash intelligence - tình báo rác) chỉ là một trong vô số kỹ thuật trong tình báo công nghiệp hiện đại. Investor’s Business Daily (30-12-2004) cho biết 500 công ty Mỹ có mặt trong danh sách xếp hạng của chuyên san Fortune đã thiệt hại trung bình 200 tỉ USD/năm do bị thất thoát thông tin mật.

Darryl Thibault - chủ tịch Hãng an ninh tư nhân PeXis Corp (nguyên chánh văn phòng CIA tại châu Âu) – cho biết Internet đã trở thành “địa bàn” hoạt động náo nhiệt của tình báo kinh tế với những chào bán bí mật công nghiệp một cách công khai, mà hầu hết đều được đánh cắp bằng kỹ thuật thâm nhập mạng nội bộ. Đó là cái người ta gọi là “netspionage” (tình báo đột nhập mạng).

Bill Hancock thuộc Hãng Exodus Communication đã kể một vụ điển hình. Được một hãng quốc phòng Pháp (giấu tên) thuê điều tra nguyên nhân tại sao một bản thiết kế bị rò rỉ, Hancock mò ra một nhân viên trẻ trong công ty đã đưa dữ liệu bản thiết kế lên trang web công ty và chèn (giấu) đằng sau những bức ảnh quảng cáo về công ty trông hoàn toàn vô hại, bằng kỹ thuật steganography. Ở bên ngoài, một hacker khác đường hoàng dùng kỹ thuật tương tự “thò tay” lấy bí mật nằm sau những bức ảnh. Hancock chỉ phát hiện được khi nhận thấy kích thước tập tin ảnh bị thay đổi.

Phóng to

Nhiều công ty Hàn Quốc đã cấm sử dụng điện thoại di động camera trong công ty nhằm tránh đánh cắp thông tin nội bộ

Theo Hancock, ngày càng có nhiều cá nhân riêng lẻ đứng ra tìm hacker với hợp đồng vài trăm hoặc vài ngàn đôla nhằm đột nhập mạng nội bộ, bản thân các cá nhân này lại được thuê từ công ty nào đó. Joel de la Garza thuộc Hãng an ninh mạng Securify kể rằng cách đây không lâu, hai hacker Thụy Điển đã đột nhập hệ thống mạng nội bộ một công ty truyền thông và truy xuất bản dự án năm năm về kế hoạch phát triển mạng điện thoại di động. Hai hacker đã đưa ra giá 2 triệu USD như điều kiện để chúng xóa sạch những gì thu được và không tung tên Internet.

Việc Yahoo News lập ra một chuyên mục thời sự “spyware” (phần mềm gián điệp) ngay trong những ngày đầu năm 2005 đã cho thấy an ninh mạng thật sự trở thành một trong những vấn đề nóng nhất hiện nay. AP (2-1-2005) cho biết một trong những hiểm họa Internet 2004 là sự bùng nổ của spyware: thâm nhập máy tính nạn nhân bằng cách tung ra “e-mail phishing”, trong đó chứa một số virus như “Mydoom” có cơ chế “cửa hậu” nhằm bí mật truy xuất thông tin trong ổ cứng mà nạn nhân không hề hay biết.

Theo Alfred Huger thuộc Symantec Corp, 90% virus tung hoành năm 2004 đều có cơ chế này. Ở đây người sử dụng cũng phải chịu trách nhiệm về mặt an ninh cho máy tính của mình như ý kiến Johannes Ullrich, chánh kỹ thuật SANS Internet Storm Center (DowJones Wire 1-1-2005). “Hãy thử nghĩ về giao thông. Bạn cần xe tốt. Bạn cần tài xế giỏi. Bạn cần đường sá ngon lành. Bất cứ yếu tố nào trong ba yếu tố trên không tồn tại, bạn hẳn phải gặp tai nạn”. Ullrich ám chỉ đến thói quen truy xuất một số phần mềm miễn phí cũng như hiện tượng thích “vọc” vào các website tầm bậy của giới trẻ (hai trong số hang ổ lý tưởng của spyware)...